Kafka Franz
Austriacki pisarz pochodzenia żydowskiego, tworzący po niemiecku. Jego ojciec prowadził sklep galanteryjny i marzył, by jedyny syn przejął po nim interes. Niestety, Franz od dziecka interesował się literaturą i nie miał smykałki do handlu. Złe stosunki z ojcem, nękająca go gruźlica i kompleks żydowskiego pochodzenia odcisnęły piętno na psychice pisarza. Kafka miał skłonności depresyjne. Studiował prawo na Niemieckim Uniwersytecie w Pradze, ale uczęszczał też na wykłady z historii kultury i...
Kamieńska Anna
Współczesna poetka, tłumaczka, eseistka. Studiowała pedagogikę w Warszawie. Podczas okupacji przebywała na Lubelszczyźnie, gdzie zaangażowała się w tajne nauczanie. Po wojnie ukończyła filologię klasyczną na Uniwersytecie Łódzkim. Debiutowała w 1945 na łamach tygodnika „Odrodzenie”. W latach 1945-62 pracowała w tygodniku „Wieś”, potem w „Nowej Kulturze”, a następnie, od 1968, w „Twórczości”. Jej pierwsze utwory miały dydaktyczną wymowę, potem skupiła się na relacjach międzyludzkich,...
Kamiński Aleksander
Pedagog, prozaik, wieloletni działacz harcerstwa.Dzieciństwo spędził na Ukrainie, studiował historię i archeologię. Był działaczem Związku Harcerstwa Polskiego, a podczas wojny – jednym z twórców Szarych Szeregów. Kamiński redagował „Biuletyn Informacyjny” Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej Armii Krajowej, a następnie kierował Biurem Informacji i Propagandy Okręgu Warszawskiego AK. W latach 1940-44 kierował Organizacją Małego Sabotażu „Wawer”. Po zakończeniu wojny podjął pracę naukową w...
Kane Sarah
Współczesna dramatopisarka brytyjska, zaliczana– obok jej rodaka Marka Ravenhilla i Irlandczyka Martina McDonagha – do nurtu brutalistów. Kane studiowała na wydziale dramatu uniwersytetu w Bristolu, uczęszczała na seminarium pisania sztuk teatralnych w Birmingham. Zadebiutowała sztuką Zbombardowani (premiera teatralna w 1995), która wywołała skandal. Krytykowano ją za brutalny język i epatowanie przemocą, np.w scenie wydłubywania oczu czy kanibalizmu. Kolejne dramaty Kane to: Miłość...
Kapuściński Ryszard
Wybitny reportażysta, pisarz, poeta. Urodził się na Polesiu. Po studiach historycznych dziennikarskie szlify zdobywał w redakcji „Sztandaru Młodych” i „Polityki”. Jedyny zbiór reportaży poświęcony Polsce, ukazujący siermiężną stronę socjalizmu, to Busz po polsku (1962). Wiele lat był korespondentem zagranicznym w krajach Afryki, Azji i Ameryk i Łacińskiej. Jeździł w zapalne rejony, tam, gdzie trwały wojny lub konflikty. Kilka razy omal go nie rozstrzelano, nabawił się gruźlicy i...
Karpiński Franciszek
Poeta, czołowy przedstawiciel polskiego sentymentalizmu– nurtu, który utorował drogę romantyzmowi. Karpiński był synem ubogiego szlachcica, uczył się w kolegium jezuitów, a następnie studiował filozofię i nauki wyzwolone w Akademii we Lwowie. W 1780 przybył do Warszawy i został sekretarzem księcia Adama Czartoryskiego, ale już po dwóch latach rozstał się z nim, rozczarowany środowiskiem magnatów. Wrócił do Galicji, ale na krótko. Lata 1785-91 spędził w Warszawie, a potem osiadł w Kraśniku...
Kasprowicz Jan
Poeta, dramaturg, tłumacz, krytyk literacki, który tworzył w okresie Młodej Polski. Urodzony na Kujawach jako syn chłopa-analfabety, tylko dzięki aspiracjom matki i wsparciu nauczyciela mógł się kształcić. Maturę zdał w 1884 w Poznaniu. Kilka miesięcy studiował w Lipsku, gdzie związał się z kręgiem młodzieży socjalistycznej, potem przeniósł się na studia do Wrocławia, które ukończył w 1888. W 1887 był dwukrotnie aresztowany i skazany na pół roku więzienia za działalność socjalistyczną. W...
Kazantzakis Nikos
Grecki pisarz i tłumacz, otwarty na nowe prądy filozoficzne i literackie. Był synem rolnika, wychowywał się na wsi wśród chłopów. Studiował prawo na uniwersytecie w Atenach, a następnie filozofię w Paryżu pod kierunkiem Henri Bergsona. Podczas wojen bałkańskich Kazantzakis walczył jako ochotnik w armii greckiej. Bardzo lubił podróżować – w 1918 odwiedził Rosję i Szwajcarię, w latach 1925-29 zwiedził Hiszpanię, Egipt, Chiny, Japonię, Anglię – wrażenia z nich opisał w liczących kilka tomów...
Kesey Ken
Amerykański pisarz, reprezentant kontrkulturowego ruchu beatników, z którego ideałów czerpał potem ruch hipisowski. Beatnicy sprzeciwiali się wszelkim przejawom przymusu społecznego, mieszczańskim wzorcom, panującej hipokryzji i pruderii, krytykując cywilizację Zachodu. Ken Kesey urodził się w stanie Colorado, potem wraz z rodzicami przeniósł się do Oregonu. W szkole średniej i w college’u z powodzeniem uprawiał zapasy, za co zdobywał mistrzowskie tytuły. Podczas studiów Kesey...
Kochanowski Jan
Najwybitniejszy poeta polskiego renesansu, tragik, prozaik. Urodzony w średnio zamożnej rodzinie szlacheckiej, odebrał staranne wykształcenie w Akademii Krakowskiej i bardzo prestiżowym uniwersytecie w Padwie. Kochanowski sporo podróżował po Włoszech (Neapol, Padwa), Niemczech i Francji. Po powrocie do kraju poeta związał się z możnymi rodami (m.in. Tarnowskich i Firlejów), rozpoczął okres służby dworskiej trwający około 15 lat. W 1570 osiadł w Czarnolesie, gdzie żył jak ziemianin. Jego...
Konarski Stanisław
Pisarz, publicysta, poeta i dramaturg epoki oświecenia.Był zakonnikiem, pijarem. Od 1725 studiował w słynnym Collegium Nazarenum w Rzymie, gdzie w latach 1727-29 wykładał retorykę. Pogłębiał wiedzę w Europie Zachodniej (Francja, Niemcy, Austria), gdzie miał okazję porównać europejskie nowoczesne szkolnictwo z zacofanym polskim. Po powrocie do kraju związał się ze zwolennikami króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, był uczestnikiem słynnych obiadów czwartkowych. W 1740 otworzył Collegium...
Konopnicka Maria
Pozytywistyczna poetka, nowelistka, tłumaczka.Urodzona w Suwałkach, w rodzinie prawnika o szlacheckim pochodzeniu. Uczęszczała na pensję sakramentek wraz z Elizą Orzeszkową . W 1862 poślubiła ziemianina Jarosława Konopnickiego, z którym w latach 1863-66 przebywała w Wiedniu (w Polsce groziło mu aresztowanie). Po powrocie mieszkali w dzierżawionych majątkach. W 1877 Konopnicka rozstała się z mężem i wraz z szóstką dzieci przeniosła się do Warszawy, gdzie pracowała jako nauczycielka,...
Konwicki Tadeusz
Współczesny pisarz, reżyser, scenarzysta, rodem z Wileńszczyzny. Podczas wojny ukończył tajne gimnazjum we Lwowie, walczył w szeregach Armii Krajowej. Po wojnie studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim,potem przeniósł się do Warszawy, gdzie pracował w redakcji „Odrodzenia” i „Nowej Kultury”. Należał do PZPR, z której wystąpił w 1966. W latach 70. był związany z opozycją demokratyczną. W powieści Z oblężonego miasta (1956) poruszył problem obciążenia wojennym doświadczeniem,...
Kozioł Urszula
Współczesna poetka, powieściopisarka, felietonistka.Studiowała filologię polską na Uniwersytecie Wrocławskim. Od 1968 pracowała w redakcji miesięcznika literackiego „Odra”. Współpracowała z teatrem Kalambur. Debiutowała w 1975 na łamach pisma „Nowe sygnały”. W swojej twórczości Urszula Kozioł ukazuje człowieka rozdartego między własną indywidualnością a otaczającym go światem, świadomego własnych ograniczeń i egzystencjalnych lęków. Nawiązuje przy tym do bogactwa kultury, np. historii o...
Krall Hanna
Wybitna reportażystka, prozaik, dziennikarka.Urodzona w Warszawie, pochodząca z rodziny żydowskiej, cudem ocalała podczas okupacji. Hanna Krall ukończyła wydział dziennikarstwa na Uniwersytecie Warszawskim.Pracowała jako korespondentka zagraniczna „Życia Warszawy” i „Polityki” w ZSRR, co zaowocowało zbiorami reportaży Na wschód od Arbatu (1972), Dojrzałość dostępna dla wszystkich (1977). Sprawom polskim poświęciła zbiór Sześć odcieni bieli (1978). Największy rozgłos przyniosła jej...
Krasicki Ignacy
Poeta, powieściopisarz, publicysta. Jeden z najwybitniejszych przedstawicieli oświecenia. Pochodził z rodziny magnackiej, która przeznaczyła go do stanu kapłańskiego. Jako 16-latek wstąpił do seminarium w Warszawie. Święcenia kapłańskie przyjął w 1759. Studiował w Rzymie. Po powrocie związany z obozem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Redaktor „Monitora”, uczestnik obiadów czwartkowych. Od 1766 był biskupem warmińskim, otrzymał tytuł książęcy i spore dochody. Kiedy Prusy przejęły...
Krasiński Zygmunt
Poeta i dramatopisarz romantyzmu, zaliczany – obok Mickiewicza i Słowackiego – do trójcy wieszczów. Był synem blisko związanego z Napoleonem arystokraty, który po klęsce cesarza przyjął służalczą postawę wobec caratu. Matka Zygmunta zmarła, gdy chłopiec miał10 lat, a ojciec wywierał na syna ogromny wpływ. Zgodnie z jego wolą Zygmunt studiował prawo i administrację, ale przerwał naukę,gdy ojciec zabronił mu udziału w patriotycznej manifestacji, przez co popadł w konflikt z kolegami....
Kraszewski Józef Ignacy
Powieściopisarz, twórca dramatów, nowelista, poeta, publicysta. Pochodził z rodziny szlacheckiej.Od 1829, wbrew woli swojego ojca, studiował literaturę na Uniwersytecie Wileńskim. W 1830 został aresztowany za przynależność do tajnego związku młodzieży, w latach 1832-33 przebywał pod nadzorem policyjnym w Wilnie. Od 1837 gospodarował na Wołyniu, ale popieranie uwłaszczenia chłopów skonfliktowało go z tamtejszą szlachtą. W 1858 wyjechał w podróż po Europie. Po powrocie mieszkał w Warszawie,...
Kruczkowski Leon
Współczesny dramatopisarz, prozaik, publicysta,działacz komunistyczny. Urodził się w Krakowie.Ukończył studia chemiczne, po których pracował w przemyśle i szkolnictwie zawodowym. Debiutował już jako 19-latek, współpracował z „Gazetą Literacką” i grupą Litart. Kilka lat przebywał w Zagłębiu Dąbrowskim (1926-33), a potem wrócił do Krakowa. Działał w lewicowych organizacjach, a swoim politycznym przekonaniom dał wyraz w tomie wierszy Młoty nad światem (1928) oraz powieściach historycznych...
Kuncewiczowa Maria
Współczesna polska powieściopisarka, przedstawicielka polskiej prozy psychologicznej. Przyszła na świat w rodzinie o tradycjach patriotycznych. Otrzymała solidne wykształcenie – studiowała literaturę francuską w Nancy i filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim, a następnie na Uniwersytecie Warszawskim, śpiew w konserwatoriach warszawskimi paryskim. W 1919 pracowała jako tłumaczka w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. W latach 20. sporo podróżowała. Po wybuchu II wojny światowej...
Kundera Milan
Czeski współczesny pisarz i tłumacz. Od dziecka wykazywał zdolności literackie i muzyczne. Studiował filologię, ale jej nie ukończył, jest absolwentem Wyższej Szkoły Filmowej w Pradze. Był wykładowcą literatury powszechnej. W 1948 Kundera wstąpił do partii komunistycznej, z której usunięto go w 1950 za indywidualizm. Ponownie wstąpił do partii w 1956, ale, rozczarowany jej ideologią i represyjnością systemu totalitarnego, wystąpił z niej w 1970. Cztery lata później Milan Kundera, w którego...