Karpiński Franciszek

Poeta, czołowy przedstawiciel polskiego sentymentalizmu– nurtu, który utorował drogę romantyzmowi. Karpiński był synem ubogiego szlachcica, uczył się w kolegium jezuitów, a następnie studiował filozofię i nauki wyzwolone w Akademii we Lwowie. W 1780 przybył do Warszawy i został sekretarzem księcia Adama Czartoryskiego, ale już po dwóch latach rozstał się z nim, rozczarowany środowiskiem magnatów. Wrócił do Galicji, ale na krótko. Lata 1785-91 spędził w Warszawie, a potem osiadł w Kraśniku w Puszczy Białowieskiej. Utrzymywał się z dzierżawy folwarków i pracy guwernera. Karpiński debiutował zbiorem poezji Zabawki wierszem i przykłady obyczajne (1780). Pozostawał pod wpływem filozofii Jana Jakuba Rousseau, podzielał jego przekonanie o wyższości natury, prawdy i miłości. Czuł się skrępowany klasycystycznymi założeniami, stworzył nowy model poezji lirycznej, w którym najważniejsze były uczucia, głos serca, kwestie intymne. Pisał pieśni miłosne, erotyki, ale też wiersze patriotyczne i religijne. Najważniejsze utwory to: Laura i Filon (1780), wiersze miłosne Do Justyny; Tęskność na wiosnę; Duma Lukierdy (1782), Pieśni nabożne (1792).