Franciszek Karpiński.

Nazywany był „śpiewakiem Justyny” i „ poetą serca”. Twórca strategii prywatności w literaturze polskiego oświecenia, był inicjatorem poezji polskiej sentymentalnej. Karpiński należał do tych przedstawicieli epoki, których biografia jest w zasadzie pozbawiona szczególnych wydarzeń, pozostało w niej ponadto wiele luk. Poeta sporą część życia spędził w samotności, umarł jako jeden z ostatnich pisarzy swojego pokolenia, łączył własną twórczością formacje oświeceniową z romantyczną. Żył w latach 1741-1825.
Należał to tych twórców oświecenia, którzy zostali docenieni przez romantyków, między innymi przez Adama Mickiewicza. Był poetą uczucia, czerpał także z inspiracji folklorystycznych. Franciszek stanowiła przykład pisarza prowincji, z którą wiąże się zasadniczy fragment jego biografii. Spędził on bowiem zaledwie 8 lat w Warszawie, natomiast resztę swojego życia spędził w podróżach (np. po rezydencjach możnych i gospodarując na dzierżawach).
Pojawienie się poety na rynku czytelniczym miało dość specyficzny charakter, gdyż jego debiut drukiem pochodzi dopiero z roku 1780, kiedy to ogłosił „Zabawki wierszem i przekłady obyczajowe”. Wcześniej jednak był znany i ceniony w środowisku prowincjonalnym jako autor utworów krążących w odpisach. Karpiński w sposób świadomy podjął się roli poety, kreując własny model poezji i wiążąc z nią swoje losy. Jeszcze w czasach poprzedzających debiut drukiem pisał wiersze na zamówienie. Będąc zależnym materialnie od magnaterii i dostojników rosyjskich, pozostawał jednocześnie niezależny duchowo.
W twórczości Karpińskiego przetrwały głównie jego wiersze liryczne (zwłaszcza sielanki) oraz pieśni religijne. Poeta stworzył specyficzny model poezji. W jego twórczości ujawnia się dążenie do przełamania klasycystycznych i rokokowych kanonów poezji polskiej XVIII w., była to liryka zobiektyzowana, pośrednia, o ukrytym podmiocie mówiącym. Przełamał także konwekcje tradycyjnej idylli. Karpiński w swoich utworach kreuje wzorzec poezji osobistej, zaciera granice między autorem osobowym, bohaterem utworu a podmiotem mówiącym. Poszerza granice intymności, wprowadzając osobiste tematy, ujawniające emocje mówiącego „ja”. Jego utwory przybierają postać bezpośredniego wyznania, często stają się udramatyzowanymi dialogami (w tan sposób odbiorca zostaje nijako wchłonięty w świat tekstu, przyznana mu zostaje aktywna rola w procesie lektury). Karpiński ukazuje w swoich poezjach wizerunek człowieka czułego, tkliwego i wrażliwego. Przekazuje swoje doświadczenia wewnętrzne tak, aby wzruszyć czytelnika.
Karpiński jest autorem licznych wierszy patriotycznych, utworów dramatycznych, a także rozpraw naukowych „o wymowie w prosie albo w wierszu”; przełożył „psałterz Dawida” napisał również „pamiętniki” (historia mojego wieku i ludzi).