zdradzać (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈzdraʣ̑aʨ̑], AS: [zdraʒać]

​

znaczenia:

czasownik przechodni

(1.1) o sekrecie, tajemnicy: wyjawiać, mówić komuś, często niepowołanemu

(1.2) łamać dane komuś słowo, obietnicę; wykonywać coś, co może być traktowane jako złamanie takiej obietnicy; także porzucać swoje ideały

(1.3) złamać przysięgę wierności w związku, zwykle przez odbycie stosunku seksualnego z inną osobą niż osoba, z którą jest się w związku

(1.4) mimowolnie wykazywać pewne cechy

(1.5) przedstawiać coś komuś

odmiana:

(1) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		zdradzać
czas teraźniejszy		zdradzam	zdradzasz	zdradza	zdradzamy	zdradzacie	zdradzają
czas przeszły	m	zdradzałem	zdradzałeś	zdradzał	zdradzaliśmy	zdradzaliście	zdradzali
	ż	zdradzałam	zdradzałaś	zdradzała	zdradzałyśmy	zdradzałyście	zdradzały
	n	zdradzałom	zdradzałoś	zdradzało
tryb rozkazujący		niech zdradzam	zdradzaj	niech zdradza	zdradzajmy	zdradzajcie	niech zdradzają
pozostałe formy czas przyszły m będę zdradzał, będę zdradzać będziesz zdradzał, będziesz zdradzać będzie zdradzał, będzie zdradzać będziemy zdradzali, będziemy zdradzać będziecie zdradzali, będziecie zdradzać będą zdradzali, będą zdradzać ż będę zdradzała, będę zdradzać będziesz zdradzała, będziesz zdradzać będzie zdradzała, będzie zdradzać będziemy zdradzały, będziemy zdradzać będziecie zdradzały, będziecie zdradzać będą zdradzały, będą zdradzać n będę zdradzało, będę zdradzać będziesz zdradzało, będziesz zdradzać będzie zdradzało, będzie zdradzać czas zaprzeszły m zdradzałem był zdradzałeś był zdradzał był zdradzaliśmy byli zdradzaliście byli zdradzali byli ż zdradzałam była zdradzałaś była zdradzała była zdradzałyśmy były zdradzałyście były zdradzały były n zdradzałom było zdradzałoś było zdradzało było forma bezosobowa czasu przeszłego zdradzano tryb przypuszczający m zdradzałbym, byłbym zdradzał zdradzałbyś, byłbyś zdradzał zdradzałby, byłby zdradzał zdradzalibyśmy, bylibyśmy zdradzali zdradzalibyście, bylibyście zdradzali zdradzaliby, byliby zdradzali ż zdradzałabym, byłabym zdradzała zdradzałabyś, byłabyś zdradzała zdradzałaby, byłaby zdradzała zdradzałybyśmy, byłybyśmy zdradzały zdradzałybyście, byłybyście zdradzały zdradzałyby, byłyby zdradzały n zdradzałobym, byłobym zdradzało zdradzałobyś, byłobyś zdradzało zdradzałoby, byłoby zdradzało imiesłów przymiotnikowy czynny m zdradzający, niezdradzający ż zdradzająca, niezdradzająca zdradzające, niezdradzające n zdradzające, niezdradzające imiesłów przymiotnikowy bierny m zdradzany, niezdradzany zdradzani, niezdradzani ż zdradzana, niezdradzana zdradzane, niezdradzane n zdradzane, niezdradzane imiesłów przysłówkowy współczesny zdradzając, nie zdradzając rzeczownik odczasownikowy zdradzanie, niezdradzanie

przykłady:

(1.1) Pułkownik zdradził obcemu szpiegowi plany rozmieszczenia artylerii.

(1.2) Generał zdradził króla i przeszedł na stronę wroga.

(1.3) Zdradzał swoją żonę z każdą napotkaną kobietą.

(1.4) Od dzieciństwa zdradza zainteresowanie przedmiotami ścisłymi.

(1.5) Nauczyciel zdradził uczniom plan działania na lekcjach

składnia:

(1.1) zdradzać +C. +B. (nie zdradzać +D.)

(1.2-3) zdradzać +B. • nie zdradzać +D.

kolokacje:

(1.1) zdradzać komuś sekret / tajemnicę /…

(1.2) zdradzać ojczyznę / przyjaciela / króla /… dla pieniędzy / korzyści /…

(1.3) zdradzać męża / żonę / swojego chłopaka / swoją dziewczynę / swojego lubego / swoją lubą / swojego faceta / swoją kobietę

(1.5) zdradzać plan

synonimy:

(1.1) wyjawiać, wygadywać, sypać, paplać

(1.3) być niewiernym, przyprawiać rogi

(1.4) objawiać

(1.5) przedstawiać

antonimy:

(1.1) utajniać

(1.2) być wiernym / wierną

(1.3) być wiernym / wierną

hiperonimy:

hiponimy:

(1.3) cudzołożyć

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. zdrada ż, zdradzanie n, zdradzenie n, zdrajca m, zdrajczyni ż, zdradźca mos

przym. zdradziecki, zdradliwy

przysł. zdradziecko, zdradliwie

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• albański: (1.1) tradhtoj; (1.2) tradhtoj; (1.3) tradhtoj
• angielski: (1.1) reveal; (1.2) betray; (1.3) cheat; (1.5) reveal
• arabski: (1.1) غدر; (1.2) غدر
• białoruski: (1.1) здраджваць; (1.2) здраджваць; (1.3) здраджваць
• chorwacki: (1.3) varati
• duński: (1.1) afsløre; (1.2) forråde; (1.3) være utro; (1.4) røbe
• esperanto: (1.1) perfidi; (1.2) perfidi; (1.3) perfidi, kokri
• francuski: (1.3) tromper
• hiszpański: (1.1) revelar, delatar; (1.2) traicionar; (1.3) engañar; (1.4) mostrar, manifestar
• kataloński: (1.2) trair
• litewski: (1.1) atskleisti; (1.2) išduoti; (1.3) apgauti
• niderlandzki: (1.1) verklappen, verraden; (1.2) verraden; (1.3) bedriegen; (1.5) uitleggen
• niemiecki: (1.1) ausplaudern, verraten; (1.2) verraten; (1.3) betrügen, hintergehen, die Ehe brechen, Ehebruch begehen, untreu sein
• rosyjski: (1.1) выдавать; (1.2) предавать, изменять; (1.3) изменять; (1.4) проявлять, выказывать
• ukraiński: (1.1) зраджувати, виявляти; (1.2) зраджувати; (1.3) зраджувати
• włoski: (1.2) tradire

źródła: