skruszyć (język polski)

wymowa:

znaczenia:

czasownik przechodni dokonany (ndk. skruszać)

(1.1) zniszczyć, łamiąc na drobne kawałki

(1.2) pokonać jakieś zagrożenie lub ograniczenie

(1.3) książk. sprawić, że ktoś czuje żal za popełnione przez siebie złe uczynki

czasownik zwrotny dokonany skruszyć się (ndk. skruszać się)

(2.1) zostać zniszczonym przez połamanie na drobne kawałki

(2.2) książk. poczuć żal za popełnione przez siebie złe uczynki

odmiana:

(1.1-3) koniugacja VIb

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		skruszyć
czas przyszły prosty		skruszę	skruszysz	skruszy	skruszymy	skruszycie	skruszą
czas przeszły	m	skruszyłem	skruszyłeś	skruszył	skruszyliśmy	skruszyliście	skruszyli
	ż	skruszyłam	skruszyłaś	skruszyła	skruszyłyśmy	skruszyłyście	skruszyły
	n	skruszyłom	skruszyłoś	skruszyło
tryb rozkazujący		niech skruszę	skrusz	niech skruszy	skruszmy	skruszcie	niech skruszą
pozostałe formy czas zaprzeszły m skruszyłem był skruszyłeś był skruszył był skruszyliśmy byli skruszyliście byli skruszyli byli ż skruszyłam była skruszyłaś była skruszyła była skruszyłyśmy były skruszyłyście były skruszyły były n skruszyłom było skruszyłoś było skruszyło było forma bezosobowa czasu przeszłego skruszono tryb przypuszczający m skruszyłbym, byłbym skruszył skruszyłbyś, byłbyś skruszył skruszyłby, byłby skruszył skruszylibyśmy, bylibyśmy skruszyli skruszylibyście, bylibyście skruszyli skruszyliby, byliby skruszyli ż skruszyłabym, byłabym skruszyła skruszyłabyś, byłabyś skruszyła skruszyłaby, byłaby skruszyła skruszyłybyśmy, byłybyśmy skruszyły skruszyłybyście, byłybyście skruszyły skruszyłyby, byłyby skruszyły n skruszyłobym, byłobym skruszyło skruszyłobyś, byłobyś skruszyło skruszyłoby, byłoby skruszyło imiesłów przymiotnikowy przeszły m skruszony, nieskruszony skruszeni, nieskruszeni ż skruszona, nieskruszona skruszone, nieskruszone n skruszone, nieskruszone imiesłów przysłówkowy uprzedni skruszywszy rzeczownik odczasownikowy skruszenie, nieskruszenie

(2.1-2) koniugacja VIb

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		skruszyć się
czas przyszły prosty		skruszę się	skruszysz się	skruszy się	skruszymy się	skruszycie się	skruszą się
czas przeszły	m	skruszyłem się	skruszyłeś się	skruszył się	skruszyliśmy się	skruszyliście się	skruszyli się
	ż	skruszyłam się	skruszyłaś się	skruszyła się	skruszyłyśmy się	skruszyłyście się	skruszyły się
	n	skruszyłom się	skruszyłoś się	skruszyło się
tryb rozkazujący		niech się skruszę	skrusz się	niech się skruszy	skruszmy się	skruszcie się	niech się skruszą
pozostałe formy czas zaprzeszły m skruszyłem się był skruszyłeś się był skruszył się był skruszyliśmy się byli skruszyliście się byli skruszyli się byli ż skruszyłam się była skruszyłaś się była skruszyła się była skruszyłyśmy się były skruszyłyście się były skruszyły się były n skruszyłom się było skruszyłoś się było skruszyło się było forma bezosobowa czasu przeszłego skruszono się tryb przypuszczający m skruszyłbym się, byłbym się skruszył skruszyłbyś się, byłbyś się skruszył skruszyłby się, byłby się skruszył skruszylibyśmy się, bylibyśmy się skruszyli skruszylibyście się, bylibyście się skruszyli skruszyliby się, byliby się skruszyli ż skruszyłabym się, byłabym się skruszyła skruszyłabyś się, byłabyś się skruszyła skruszyłaby się, byłaby się skruszyła skruszyłybyśmy się, byłybyśmy się skruszyły skruszyłybyście się, byłybyście się skruszyły skruszyłyby się, byłyby się skruszyły n skruszyłobym się, byłobym się skruszyło skruszyłobyś się, byłobyś się skruszyło skruszyłoby się, byłoby się skruszyło imiesłów przysłówkowy uprzedni skruszywszy się rzeczownik odczasownikowy skruszenie się, nieskruszenie się

przykłady:

(1.1) Ruchy wody, wywołane sztormem, bez problemu skruszą trzycentymetrową powłokę lodu^[1].

(1.2) Wspaniała Rewolucja 1688 skruszyła szczątki feudalnego jeszcze absolutyzmu, ustanawiając monarchię konstytucyjną^[2].

(1.3) […] powiem wam tak piękne kazanie o miłości między chrześcijańskimi narodami, iż was do cna skruszę^[3].

(2.1) W Minnesocie ludzie jeżdżą po jeziorach samochodami, pierwszym sygnałem wiosny jest to, że pod jakimś autem skruszy się lód^[4].

(2.2) Skruszył się srogi rycerz aż do głębi serca, poznał swą hańbę, zrozumiał okropność występku i zapragnął gorąco odkupić ciężką winę^[5].

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. kruszon mrz, okruch mrz, skruszenie n, kruchość ż

czas. kruszyć, skruszać ndk., skruszeć dk.

przym. skruszały, skruszony, kruchy

związki frazeologiczne:

etymologia:

pol. z- + kruszyć

uwagi:

tłumaczenia:

źródła: