wiosna (język polski)

wiosna (1.1)

wymowa:

​, IPA: [ˈvʲjɔsna], AS: [vʹi ̯osna], zjawiska fonetyczne: zmięk.• i → j 

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) pora roku, która następuje po zimie i poprzedza lato; zob. też wiosna w Wikipedii

(1.2) przest. książk. żart. rok życia (przy podawaniu wieku młodego człowieka)

odmiana:

(1.1-2)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	wiosna	wiosny
dopełniacz	wiosny	wiosen
celownik	wiośnie	wiosnom
biernik	wiosnę	wiosny
narzędnik	wiosną	wiosnami
miejscownik	wiośnie	wiosnach
wołacz	wiosno	wiosny

przykłady:

(1.1) Co na wiosnę można robić w ogrodzie?

(1.1) Z każdą wiosną piękniejesz, żabciu.

(1.2) W tym roku Jadwinia skończyła dwadzieścia wiosen.

składnia:

(1.1) N. wiosną = podczas wiosny, na wiosnę, z wiosną^[1]

kolokacje:

(1.1) wiosna nadchodzi / nadeszła / trwa / przemija / przeminęła • wiosna kalendarzowa • wiosna astronomiczna • wiosna fenologiczna • wiosna termiczna

synonimy:

(1.1) przest. i gw. pozimek, gw. (Śląsk Cieszyński) zwiesna

antonimy:

hiperonimy:

(1.1) pora roku

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

(1.1) kwiecień, maj, marzec, przednówek

wyrazy pokrewne:

rzecz. Wiosna ż, wiosennisko n, wiosnówka ż, pierwiosnek m, przedwiośnie n

zdrobn. wiosenka ż

przym. wiosenny, przedwiosenny, wiośniany

przysł. wiosennie, wiosną, wiosenno

związki frazeologiczne:

aby do wiosny • byle do wiosny • poet. podmuchy wiosny • wesoły jak szczypiorek na wiosnę • podn. wiosna życia • przysłowia: deszcz na świętego Błażeja, słaba wiosny nadzieja • gdy w Gromnicę pięknie wszędzie, tedy dobra wiosna będzie • gromnice w śniegu, wiosna jest w biegu, lecz gdy pogoda, dla wiosny zawoda • jak drozdy śpiewają na wierzchołkach drzew, wiosna wnet; a jak między gałęziami, to jeszcze het • jedna jaskółka nie czyni wiosny • jedna jaskółka wiosny nie czyni • luty ciepły obiecuje, wiosny zimnej nie daruje • na Trzech Króli słońce świeci, wiosna do nas pędem leci • * pogoda na świętego Błażeja, dobra wiosny nadzieja • Wiosna Ludów • Praska Wiosna • arabska wiosna

etymologia:

od prasł. *vesna lub prasł. *vesъna^[2]

por. białor. вясна, czes. vesna, ros. весна, słc. vesna i ukr. весна́

uwagi:

zob. też wiosna w Wikicytatach

zob. też wiosna (ujednoznacznienie) w Wikipedii

(1.1) zobacz też: przedwiośnie • wiosna • lato • babie lato • jesień • przedzimie • zima

tłumaczenia:

• abazyński: (1.1) гӏапны (ʿapny)
• abchaski: (1.1) ааԥын (āāpən), stara pisownia ааҧын (āāpən), ааԥынра (āāpənrā), stara pisownia ааҧынра (āāpənrā)
• achwaski: (1.1) риъибо
• adygejski: (1.1) гъатхэ (ġātxă)
• afar: (1.1) sugum
• afrykanerski: (1.1) lente
• albański: (1.1) pranverë ż
• alemański: (1.1) Früelig m
• amharski: (1.1) ምንጭ (mənč̣), ፀደይ
• angielski: (1.1) spring, springtime, springtide
• arabski: (1.1) ربيع (rabíaʕ) m
• aramejski: (1.1) syryjski ܬܕܐܐ m (taðʔɑ(ʔ))
• arapaho: (1.1) beenii'owuuni'
• arumuński: (1.1) primuvearã ż, prumuvearã ż
• asturyjski: (1.1) primavera ż
• awarski: (1.1) их (iχ)
• azerski: (1.1) yaz, bahar
• bagulalski: (1.1) ре̄б
• baskijski: (1.1) udaberri
• baszkirski: (1.1) яҙ (yað)
• bengalski: (1.1) বসন্ত (bôshônto)
• białoruski: (1.1) вясна ż (viasna)
• birmański: (1.1) နွေဦးပေါက် (nweu:pauk)
• bośniacki: (1.1) proljeće n
• botlichyjski: (1.1) ре̄бу
• bretoński: (1.1) nevez-amzer ż, nevezamzer ż
• buduchyjski: (1.1) къарайаз
• bułgarski: (1.1) пролет ż (prolet)
• cebuano: (1.1) tingpamulak
• chakaski: (1.1) часхы (çasxı)
• chiński standardowy: (1.1) 春天 (chūntiān), 春季 (chūnjì)
• chorwacki: (1.1) proljeće n
• czeczeński: (1.1) бӏаьсте̄ (bʿästē)
• czeski: (1.1) jaro ż, książk. poet. vesna ż
• cziczewa: (1.1) kudumpha
• czirokeski: (1.1) ᎪᎨᏱ (gogeyi)
• czuwaski: (1.1) ҫуркунне (śurkunne)
• dolnołużycki: (1.1) nalěśe n, nalěto n
• dolnoniemiecki: (1.1) Fröhjohr n
• duński: (1.1) forår n
• erzja: (1.1) тундо (tundo)
• esperanto: (1.1) printempo
• estoński: (1.1) kevad
• farerski: (1.1) vár n
• fiński: (1.1) kevät
• francuski: (1.1) printemps m
• friulski: (1.1) primevere ż, vierte ż
• fryzyjski: (1.1) maitiid m
• galicyjski: (1.1) primavera ż
• górnołużycki: (1.1) nalěćo n
• grenlandzki: (1.1) upernaaq, stara pisownia upernâĸ
• gruziński: (1.1) გაზაფხული (gazap’khuli)
• guarani: (1.1) arapoty
• gudźarati: (1.1) વસંત (vasant)
• haitański: (1.1) prentan
• hawajski: (1.1) waipuna
• hebrajski: (1.1) אביב m (awiw)
• hindi: (1.1) वसंत m (vasant)
• hiszpański: (1.1) primavera ż
• hmong: (1.1) caij nplooj ntoos hlav
• ido: (1.1) printempo
• igbo: (1.1) spring
• inari: (1.1) kiđđâ
• indonezyjski: (1.1) musim semi
• ingryjski: (1.1) kevät
• inguski: (1.1) бӏаьсти (bʿästi)
• innu: (1.1) shikuan
• interlingua: (1.1) primavera
• irlandzki: (1.1) earrach m
• islandzki: (1.1) vor n, vortími m
• jakucki: (1.1) саас
• japoński: (1.1) 春 (はる, haru)
• jèrriais: (1.1) èrnouvé m, r'nouvé m
• jidysz: (1.1) פֿרילינג m (friling)
• joruba: (1.1) ìgbà rírú ewé
• kabardyjski: (1.1) гъатхэ (ġātxă)
• kałmucki: (1.1) хавр (xavr)
• kannada: (1.1) ವಸಂತ (vasaṃta)
• kapuczyński: (1.1) эмеда̄с мех
• karaczajsko-bałkarski: (1.1) джаз (džaz)
• karelski: (1.1) kevät
• karpatorusiński: (1.1) яр ż (jar)
• kaszubski: (1.1) zymk m
• kataloński: (1.1) primavera ż
• kazachski: (1.1) көктем (köktem)
• khmerski: (1.1) ឧតុរាជ (ʔuʔtoʔ riec)
• kirgiski: (1.1) жаз (jaz)
• klamath: (1.1) sqo
• koreański: (1.1) 봄 (bom)
• kornijski: (1.1) gwenton m, gwaynten m
• korsykański: (1.1) primavera ż
• krymskotatarski: (1.1) baar
• kurmandżi: (1.1) bihar ż
• laotański: (1.1) ວະສັນ (wa san)
• lezgiński: (1.1) гатфар (gatfar)
• litewski: (1.1) pavasaris m
• luksemburski: (1.1) Fréijoer n
• łaciński: (1.1) ver n
• łatgalski: (1.1) pavasars m
• łotewski: (1.1) pavasaris m
• macedoński: (1.1) пролет ż (prolet)
• malajalam: (1.1) വസന്തം (vasantaṃ)
• malajski: (1.1) musim bunga
• maltański: (1.1) rebbiegħa ż
• mandżurski: (1.1) ᠨᡳᠶᡝᠩᠨᡳᠶᡝᡵᡳ (niyengniyeri)
• mansyjski: (1.1) тӯя (tūâ̄)
• manx: (1.1) arragh m
• maoryski: (1.1) kōanga, aroaromahana
• marathi: (1.1) बसन्त (basant)
• maryjski: (1.1) шошо (šošo)
• mirandyjski: (1.1) primabera ż
• moksza: (1.1) тунда (tunda)
• mongolski: (1.1) хавар (khavar)
• nawaho: (1.1) daan
• nepalski: (1.1) वसन्त (vasanta)
• niderlandzki: (1.1) lente m, voorjaar n
• niemiecki: (1.1) Frühling m, Frühjahr n
• nogajski: (1.1) язлык (yazlık)
• normandzki: (1.1) renouvé m
• norn: (1.1) voar
• norweski (bokmål): (1.1) vår m
• norweski (nynorsk): (1.1) vår m
• norweski (riksmål): (1.1) vår w
• nowogrecki: (1.1) άνοιξη ż (ánoixi), έαρ n (éar)
• ormiański: (1.1) գարուն (garun)
• osetyjski: (1.1) уалдзӕг (walʒæg)
• paszto: (1.1) پسرلی m (pësërlay)
• pendżabski: (1.1) ਬਸੰਤ (basat)
• perski: (1.1) بهار (bahâr)
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1)
• południowoałtajski: (1.1) јас (cas)
• południowolapoński: (1.1) gïjre
• portugalski: (1.1) primavera ż
• północnolapoński: (1.1) giđđa
• prowansalski: (1.1) prima ż
• romansz: (1.1) primavaira ż
• romski: (1.1) primavara ż
• rosyjski: (1.1) весна́ ż
• rumuński: (1.1) primăvară ż
• samoański: (1.1) vaipuna
• sanskryt: (1.1) वसन्त m (vasantá)
• serbski: (1.1) пролеће n (proleće)
• shona: (1.1) chitubu
• sindhi: (1.1) بہار (bahār)
• slovio: (1.1) vesna (весна), Vesna (Весна)
• słowacki: (1.1) jar ż, książk. poet. vesna ż
• słoweński: (1.1) pomlad ż
• somalijski: (1.1) gu’
• sorani: (1.1) بەھار (behar)
• sotho: (1.1) selemo
• staroangielski: (1.1) lencten m
• staro-cerkiewno-słowiański: (1.1) весна / ⰂⰅⰔⰐⰀ ż (vesna)
• starofrancuski: (1.1) printans ż
• starogrecki: (1.1) ἔαρ n
• staroruski: (1.1) весна ż (vesna)
• suahili: (1.1) majira ya kuchipua, bamvua
• sundajski: (1.1) cinyusu
• sycylijski: (1.1) primavera ż
• syngaleski: (1.1) වසන්තයේ (vasantayē)
• szkocki: (1.1) spring, szetlandzki voar
• szkocki gaelicki: (1.1) earrach m
• szorski: (1.1) часқы (çasqı)
• szwedzki: (1.1) vår w
• śląski: (1.1) wjosna ż
• tadżycki: (1.1) баҳор (ʙahor)
• tagalski: (1.1) tagsibol
• tajski: (1.1) ฤดูใบไม้ผลิ (réu-doo bai mái plì)
• tamazight: (1.1) ⵜⴰⴼⵙⵓⵜ ż (tafsut), ⵜⴰⵍⴷⵔⴰⵔ ż (taldrar)
• tamilski: (1.1) வசந்த (vacanta)
• telugu: (1.1) వసంత (vasaṃta)
• tlingit: (1.1) khukalt'éex' ká
• turecki: (1.1) ilkbahar, bahar
• turkmeński: (1.1) ýaz
• tybetański: (1.1) དཔྱིད་དུས
• udmurcki: (1.1) тулыс (tulys)
• ukraiński: (1.1) весна́ ż
• urdu: (1.1) بسنت m (basant), بہار ż (bahār)
• uzbecki: (1.1) bahor
• volapük: (1.1) florüp
• võro: (1.1) kevväi
• walijski: (1.1) gwanwyn m
• waloński: (1.1) bontins m, prétins m
• wenecki: (1.1) verta ż
• wepski: (1.1) keväz'
• węgierski: (1.1) tavasz
• wietnamski: (1.1) mùa xuân
• wilamowski: (1.1) fiywyt m, fjȳwyt m
• winnebago: (1.1) weeną
• włoski: (1.1) primavera ż
• wolof: (1.1) noor
• wotycki: (1.1) tševäd
• xhosa: (1.1) intwasahlobo
• yupik środkowy: (1.1) up'nerkaq
• zazaki: (1.1) wesar m
• zulu: (1.1) intwasahlobo

źródła: