rozum (język polski)
- wymowa:
- IPA: [ˈrɔzũm], AS: [rozũm], zjawiska fonetyczne: nazal.
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (1.1) zdolność ludzkiego umysłu do operowania pojęciami abstrakcyjnymi lub zdolność analitycznego myślenia; zob. też rozum w Wikipedii
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik rozum rozumy dopełniacz rozumu rozumów celownik rozumowi rozumom biernik rozum rozumy narzędnik rozumem rozumami miejscownik rozumie rozumach wołacz rozumie rozumy - przykłady:
- (1.1) — Co mnie jednak dziwi najmocniej, — prawiła — to okoliczność, że na podobnych lalkach nie poznają się mężczyźni. Dla żadnej kobiety, począwszy od Wąsowskiej, kończąc na mojej pokojówce, nie jest to sekret, że w Ewelinie nie zbudził się jeszcze ani rozum, ani serce; wszystko w niej śpi…[1]
- składnia:
- kolokacje:
- synonimy:
- (1.1) umysł, mądrość, rozsądek, roztropność; st.pol. smysł
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. rozumność ż, rozumowanie n, rozumienie n, zrozumienie n
- zdrobn. rozumek m
- czas. rozumieć ndk., zrozumieć dk., rozumować ndk.
- przym. rozumny, rozumowy
- przysł. rozumnie, rozumowo
- związki frazeologiczne:
- chłopski rozum • dostać małpiego rozumu • pójść po rozum do głowy • przechodzić ludzki rozum • stracić rozum • przysłowia: co głowa, to rozum • ćwiczenie rozum sprawuje, przechadzka siły szanuje • ma rozum tam, gdzie kura jajo • do ludzi po rozum, do matki po serce • rozum perswaduje, a oczy ciągną
- etymologia:
- od prasł. *orzumъ[2]
- por. bośn. razum, bułg. розум, chorw. razum, czes. rozum, dłuż. razym, głuż. rozum, ros. разум, scs. разѹмъ, słc. rozum, słń. razum, serb. розум i ukr. ро́зум
- uwagi:
- zob. też rozum w Wikicytatach
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) reason
- arabski: (1.1) عقل m (ʿaql), رشد m (rušd)
- baskijski: (1.1) arrazoi
- białoruski: (1.1) розум m
- bośniacki: (1.1) razum m
- czeski: (1.1) rozum m
- dolnołużycki: (1.1) rozym
- duński: (1.1) fornuft w
- esperanto: (1.1) intelekto, racio
- fiński: (1.1) järki
- górnołużycki: (1.1) rozum m
- hiszpański: (1.1) razón, entendimiento
- islandzki: (1.1) vit n
- jidysz: (1.1) פֿאַרשטאַנד m (farsztand)
- kaszubski: (1.1) rozëm m
- niderlandzki: (1.1) rede ż, verstand n
- niemiecki: (1.1) Verstand m
- polski język migowy: (w zapisie SignWriting)(1.1)
- portugalski: (1.1) razão
- rosyjski: (1.1) разум m, ум m
- slovio: (1.1) razum
- słowacki: (1.1) rozum m
- staroegipski: (1.1)
(ỉb) - suahili: (1.1) akili
- sycylijski: (1.1) raggiuni
- ukraiński: (1.1) розум m
- węgierski: (1.1) értelem
- wilamowski: (1.1) fyrśtand m, ferśtaond m, ferśtand m
- włoski: (1.1) ragione
- źródła:
- ↑ Bolesław Prus: Lalka
- ↑ Hasło „razum” w: Hrvatski jezični portal.
rozum (język czeski)
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny
- (1.1) rozum
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik rozum rozumy dopełniacz rozumu rozumů celownik rozumu rozumům biernik rozum rozumy wołacz rozume rozumy miejscownik rozumu rozumech narzędnik rozumem rozumy - przykłady:
- składnia:
- kolokacje:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- czas. rozumět
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- od prasł. *orzumъ
- zob. polskie znaczenie
- uwagi:
- źródła:
rozum (język słowacki)
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męski
- (1.1) rozum, umysł[1]
- (1.2) pot. zwykle w lm: pomysły[1]
- odmiana:
- przykłady:
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) ľudský rozum • mať bystrý / tupý rozum
- (1.2) rozdávať rozumy • chodiť po rozumy
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. rozumnosť ż
- przym. rozumný, rozumový
- przysł. rozumne, rozumove
- czas. rozumieť
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- od prasł. *orzumъ
- zob. polskie znaczenie
- uwagi:
- źródła:
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.