kozak (język polski)

kozak (1.1)

kozak (2.2)

kozaki (2.3)

wymowa:

IPA: [ˈkɔzak], AS: [kozak] ​

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(1.1) lekki kawalerzysta elitarnych oddziałów armii carskiej, także w szlacheckiej Polsce; zob. też Kozacy rejestrowi w Wikipedii

(1.2) pot. śmiały, acz często głupi mężczyzna

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

(2.1) choreogr. rodzaj tańca ukraińskiego; muzyka skomponowana do tańczenia tego tańca; zob. też kozak (taniec) w Wikipedii

(2.2) pot. grzyb koźlarz, Leccinum Gray; zob. też koźlarz w Wikipedii

(2.3) obuw. wysoki but damski ze skóry

odmiana:

(1.1-2)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	kozak	kozacy
dopełniacz	kozaka	kozaków
celownik	kozakowi	kozakom
biernik	kozaka	kozaków
narzędnik	kozakiem	kozakami
miejscownik	kozaku	kozakach
wołacz	kozaku	kozacy

(2.1-3)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	kozak	kozaki
dopełniacz	kozaka	kozaków
celownik	kozakowi	kozakom
biernik	kozaka	kozaki
narzędnik	kozakiem	kozakami
miejscownik	kozaku	kozakach
wołacz	kozaku	kozaki

przykłady:

(1.1) Przed carem dumnie maszerował szwadron kozaków.

(1.2) Zenek wypił sam pół litra wódki, kozak z niego!

(2.1) Z podziwem patrzyliśmy na zespół tańczący kozaka.

(2.3) Podobają mi się moje nowe kozaki.

składnia:

kolokacje:

(2.1) tańczyć / zatańczyć kozaka

(2.2) zbierać / jeść kozaki • iść / pójść na kozaki

(2.3) zakładać / założyć / obuwać / nosić / zdejmować / zzuwać kozaki • chodzić / chadzać w kozakach • para kozaków

synonimy:

(1.2) chojrak, chwat, gieroj, junak, mołojec, śmiałek, zuch

(2.1) kazaczok

(2.2) koźlarz, koźlarek

(2.3) botek

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. Kozak mos, Kozaczka ż

zdrobn. kozaczek m

czas. kozaczyć ndk.

przym. kozacki

związki frazeologiczne:

etymologia:

(1.1) pol. Kozak, ponieważ wchodzili oni w skład tych oddziałów^[1]

(1.2) od 1.1^[1]

(2.1) od 1.1, pierwotnie → taniec kozaków^[1]

(2.2) pol. koza, dosł. → kozi grzyb^[1]

(2.3) od 1.1, pierwotnie → but taki, jakie noszą kozacy^[1]

uwagi:

(2.3) zobacz też: Indeks:Polski - Obuwie

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) Cossack; (2.1) kazatchok
• baskijski: (1.1) kosako
• białoruski: (2.3) бот m
• bułgarski: (1.1) казак m; (2.1) казачок m
• czeski: (1.1) kozák m; (2.1) kozáček; (2.2) kozák m, křemenáč m; (2.3) kozačka ż
• duński: (1.1) kosak w; (2.1) kosak w
• hiszpański: (1.1) cosaco m
• jidysz: (1.1) קאָזאַק m (kozak)
• niemiecki: (2.3) Stiefel m
• nowogrecki: (1.1) κοζάκος m
• rosyjski: (1.1) казак m; (2.1) казачок m; (2.3) сапог m
• ukraiński: (1.1) козак m; (2.1) козачок m; (2.3) чобіт m
• wilamowski: (1.1) kiöezok m; (2.2) kiöezok m
• włoski: (1.1) cosacco m; (2.2) leccino m

źródła: