czeladź (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈʧ̑ɛlaʨ̑], AS: [čelać], zjawiska fonetyczne: wygł. ​

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) hist. dawna służba u magnatów i szlachty używana do posług w domu, jako straż w zamku, grodzie itp., a także towarzysząca swoim panom w wyprawach wojennych; zob. też czeladź (służba) w Wikipedii

odmiana:

(1.1)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	czeladź	czeladzie
dopełniacz	czeladzi	czeladzi
celownik	czeladzi	czeladziom
biernik	czeladź	czeladzie
narzędnik	czeladzią	czeladziami
miejscownik	czeladzi	czeladziach
wołacz	czeladzi	czeladzie

przykłady:

(1.1) Pan ustanowił tego niewolnika nad członkami czeladzi swojej.

(1.1) Dawny to był zwyczaj Billewiczów, że gdy gości nie było, to z czeladzią spędzali wieczory, śpiewając pieśni pobożne i przykładem swym prostactwo budując^[1].

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) służba, gw. (Śląsk Cieszyński) czelijadź, hasa, chasa

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. czeladnik m, czeladnictwo n, czeladnica ż, czeladniczka ż, czeladność ż

przym. czeladny, czeladniczy

przysł. czeladniczo

związki frazeologiczne:

bez czeladzi nie dasz rady • gdzie baba rządzi, tam czeladź błądzi • Pan Bóg radzi o swej czeladzi

etymologia:

prasł. *čeljadь < prasł. *čelo + *-jadь < praindoeur. *kelo^[2]; etymologicznie powiązane z prasł. *čelověk^[2]

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) servants, menials
• białoruski: (1.1) чэлядзь ż
• czeski: (1.1) čeleď ż
• niemiecki: (1.1) Leibeigener m
• rosyjski: (1.1) челядь ż
• ukraiński: (1.1) челядь ż

źródła: