łysy (język polski)
łysy (1.1) mężczyzna
łyse (1.3) opony
łyse (1.4) wzgórze
.jpg.webp)
łysy (2.2)
- wymowa:
- IPA: [ˈwɨsɨ], AS: [u̯ysy]
- znaczenia:
przymiotnik
- (1.1) całkowicie lub częściowo pozbawiony włosów na głowie
- (1.2) o zwierzęciu: pozbawiony sierści
- (1.3) pot. o powierzchni lub przedmiocie: pozbawiony właściwych sobie elementów
- (1.4) pot. pozbawiony wysokiej roślinności, lasu
- (1.5) pot. o koniu: mający biały, podłużny pas, idący od czoła do nozdrzy[1]
- (1.6) gw. (Łowicz) liliowy[2]
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (2.1) łyse (1.1) zwierzę[3][4]
- (2.2) pot. żart. księżyc, zwłaszcza w pełni
- (2.3) środ. łow. jeleń bez poroża
- (2.4) środ. karc. as[5]
- (2.5) środ. więz. członek męski, penis[5]
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
- (3.1) łysy (1.1) człowiek
- odmiana:
- (1.1-4)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik łysy łysa łyse łysi łyse dopełniacz łysego łysej łysego łysych celownik łysemu łysej łysemu łysym biernik łysego łysy łysą łyse łysych łyse narzędnik łysym łysą łysym łysymi miejscownik łysym łysej łysym łysych wołacz łysy łysa łyse łysi łyse stopień wyższy bardziej łysy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik bardziej łysy bardziej łysa bardziej łyse bardziej łysi bardziej łyse dopełniacz bardziej łysego bardziej łysej bardziej łysego bardziej łysych celownik bardziej łysemu bardziej łysej bardziej łysemu bardziej łysym biernik bardziej łysego bardziej łysy bardziej łysą bardziej łyse bardziej łysych bardziej łyse narzędnik bardziej łysym bardziej łysą bardziej łysym bardziej łysymi miejscownik bardziej łysym bardziej łysej bardziej łysym bardziej łysych wołacz bardziej łysy bardziej łysa bardziej łyse bardziej łysi bardziej łyse stopień najwyższy najbardziej łysy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik najbardziej łysy najbardziej łysa najbardziej łyse najbardziej łysi najbardziej łyse dopełniacz najbardziej łysego najbardziej łysej najbardziej łysego najbardziej łysych celownik najbardziej łysemu najbardziej łysej najbardziej łysemu najbardziej łysym biernik najbardziej łysego najbardziej łysy najbardziej łysą najbardziej łyse najbardziej łysych najbardziej łyse narzędnik najbardziej łysym najbardziej łysą najbardziej łysym najbardziej łysymi miejscownik najbardziej łysym najbardziej łysej najbardziej łysym najbardziej łysych wołacz najbardziej łysy najbardziej łysa najbardziej łyse najbardziej łysi najbardziej łyse - (2.1-5)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik łysy łyse dopełniacz łysego łysych celownik łysemu łysym biernik łysego łyse narzędnik łysym łysymi miejscownik łysym łysych wołacz łysy łyse - (3.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik łysy łysi dopełniacz łysego łysych celownik łysemu łysym biernik łysego łysych narzędnik łysym łysymi miejscownik łysym łysych wołacz łysy łysi depr. M. i W. lm: (te) łyse - przykłady:
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) łysa głowa / osoba
- (1.3) łysy teren • łyse drzewo / wzgórze • łysa opona
- synonimy:
- (1.1) bezwłosy, nieowłosiony; eufem. z wysokim czołem, z ministerskim czołem; gw. (Górny Śląsk) glacaty
- (1.2) wyliniały
- (1.3) goły
- antonimy:
- (1.1) owłosiony
- (1.4) zalesiony
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. łysina ż, łysinka ż, łysa ż, łysol m, łysek m, łyska ż, łysienie n, wyłysienie n, Łysiec mrz, łysość ż
- czas. łysieć ndk., wyłysieć dk.
- przym. łysawy
- zdrobn. łysiuchny, łysiutki
- przysł. łyso, łysawo
- związki frazeologiczne:
- jeździć jak na łysej kobyle • łysy jak kolano • znać się jak łyse konie
- przysłowia: co po grzebieniu łysemu • nie każdy łysy pleban • pierwszy łysy do misy • próżno łysego golić • taki dobry łysy jak i bez czupryny[6]
- etymologia:
- prasł. *lysъ
- uwagi:
- tłumaczenia:
- (1.6) zobacz listę tłumaczeń w haśle: liliowy
- (2.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: księżyc
- (2.4) zobacz listę tłumaczeń w haśle: as
- (2.5) zobacz listę tłumaczeń w haśle: penis
- albański: (1.1) tullac
- angielski: (1.1) bald
- arabski: (1.1) أصلع
- baskijski: (1.1) burusoil
- białoruski: (1.1) лысы; (1.4) лысы; (1.5) лысы
- bułgarski: (1.1) плешив
- chorwacki: (1.1) ćelav
- czeski: (1.1) plešatý
- esperanto: (1.1) senhara, kalva
- fiński: (1.1) kalju
- francuski: (1.1) chauve
- hiszpański: (1.1) calvo
- islandzki: (1.1) sköllóttur
- japoński: (1.1) 禿げ(はげ) (hage)
- jidysz: (1.1) ליסע (lise)
- kaszubski: (1.1) łësy
- kataloński: (1.1) calb
- łaciński: (1.1) calvus
- macedoński: (1.1) ќелав
- maltański: (1.1) fartas
- niderlandzki: (1.1) kaal
- niemiecki: (1.1) kahl
- nowogrecki: (1.1) φαλακρός
- pali: (1.1) muṇḍa
- polski język migowy: (w zapisie SignWriting)(1.1)
- północnolapoński: (1.1) báljis
- rosyjski: (1.1) лысый; (1.4) лысый
- rumuński: (1.1) pleșuv; (1.3) pleșuv; (1.4) pleșuv
- sanskryt: (1.1) अकेश, अकच
- serbski: (1.1) ћелав
- słowacki: (1.1) plešatý
- szwedzki: (1.1) skallig
- tajski: (1.1) เหม่ง
- ukraiński: (1.1) лисий
- węgierski: (1.1) kopasz
- wietnamski: (1.1) hói
- wilamowski: (1.1) kōł, koł, koły
- włoski: (1.1) calvo
- źródła:
- ↑
Hasło „łysy” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN. - ↑ Halina Koneczna, Dialekty a język ogólnopolski, „Poradnik Językowy” nr 2/1949, s. 3.
- ↑
Hasło „łysy” w: Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN. - ↑ Hasło „łysy II” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- 1 2 Hasło „łysy” w: Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, red. Halina Zgółkowa, t. 20, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań 1994-2005, ISBN 83-900203-3-5, s. 56.
- ↑ Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, Druk Emila Skiwskiego, Warszawa 1889–1894, s. 278.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.