Strażnica – podstawowa komórka organizacyjna wojskowych formacji granicznych.

Dawna strażnica WOP w Lesicy w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Międzylesie

Pododdział WOP w sile kompanii wykonujący zadania bezpośrednio w ochronie granicy na odcinku od 8 do 15 kilometrów, poza przejściami granicznymi. Ze względu na trudne warunki terenowe strażnice mogły wystawiać placówki ochraniające granicę na odcinku od 3 do 7 kilometrów. Strażnice zazwyczaj podlegały pod dowódców komend odcinków lub batalionów WOP (OP)(KOP). Podlegały również bezpośrednio pod dowódców brygad WOP.

Strażnicą nazywano też budynek (grupę budynków), w którym mieścił się pododdział ochraniający przydzielony odcinek granicy państwowej[1]

Strażnice WOP

Rozkazem organizacyjnym naczelnego dowódcy WP nr 0245/org. z 13 września 1945 roku powołano Wojska Ochrony Pogranicza. Do 1 października 1945 roku miano sformować Departament Wojsk Ochrony Pogranicza. Pośredni organ dowodzenia, wydziały WOP, organizowane były w nadgranicznych okręgach wojskowych. Sformowano łącznie sześć wydziałów służby pogranicza, jedenaście oddziałów ochrony pogranicza i siedemnaście samodzielnych kompanii łączności. Poszczególne oddziały ochrony pogranicza różniły się pod względem liczby komend odcinków i strażnic. Łącznie miały powstać 53 komendy odcinków oraz 249 strażnic[2].

W 1947 roku wprowadzono klasyfikację strażnic granicznych na[3]:

  • strażnice I kategorii – 55 wojskowych
  • strażnice II kategorii – 43 wojskowych
  • strażnice III kategorii – 31 wojskowych
  • strażnice IV kategorii – 25 wojskowych

Struktura organizacyjna strażnicy

W 1945 roku stan etatowy strażnicy WOP był jednakowy i liczył 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego[4]. Uzbrojenie strażnicy stanowiło: 3 pistolety, 25 pistoletów maszynowych, 2 ręczne karabiny maszynowe, 2 karabiny wyborowe, 23 karabiny, 7 szabli[5].

Jesienią 1946 roku nastąpiło zmniejszenie etatów strażnic z 56 do 47 żołnierzy. Między innymi zniesiono wówczas etaty zastępców dowódców strażnic ds. polityczno-wychowawczych[6].

Struktura strażnicy I kategorii w latach 60.XX wieku

Dowódca strażnicy

  • dowództwo strażnicy
    • zastępca dowódcy strażnicy do spraw politycznych
    • szef strażnicy
    • podoficer łączności
    • radiotelegrafista- konserwator urządzeń technicznych
  • 1 pluton piechoty
    • trzy drużyny piechoty
  • 2 pluton piechoty
  • drużyna obsługi

Razem w strażnicy I kategorii - 84 ludzi

Przypisy

  1. ↑ Marian Laprus [red.]: Leksykon wiedzy wojskowej. s. 434.
  2. ↑ Jerzy Prochwicz; Organizacja Wojsk Ochrony Pogranicza wrzesień 1945 – grudzień 1945, w: Problemy Ochrony Granic. Biuletyn nr 44 (2010), s. 12-14
  3. ↑ Grzegorz Zaremba; Przyczyny reorganizacji WOP w latach 1946 – 1948, s. 100
  4. ↑ Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. s. 46.
  5. ↑ Jerzy Prochwicz; Organizacja Wojsk Ochrony Pogranicza wrzesień 1945 – grudzień 1945, w: Problemy Ochrony Granic. Biuletyn nr 44 (2010), s.24
  6. ↑ Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. s. 62.

Bibliografia

  • Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
  • Marian Laprus [red.]: Leksykon wiedzy wojskowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979. ISBN 83-11-06229-3.
  • Grzegorz Zaremba; Przyczyny reorganizacji WOP w latach 1946 – 1948, Biuletyn Centralnego Ośrodka Szkolenia nr 3/08, Koszalin 2008.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.