Graniczna Placówka Kontrolna Łupków – zlikwidowany pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza wykonujący kontrolę graniczną osób, towarów i środków transportu bezpośrednio przejściu granicznym na granicy państwowej z Czechosłowacją.

Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Łupkowie – zlikwidowana graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej wykonująca kontrolę graniczną osób, towarów i środków transportu bezpośrednio w przejściach granicznych na granicy z Czechosłowacją/Republiką Słowacką^{[uwaga 1]}

Formowanie i zmiany organizacyjne

W październiku 1945 Naczelny Dowódca WP nakazywał sformować na granicy państwowej 51 przejściowych punktów kontrolnych^{[uwaga 2]}. Graniczna Placówka Kontrolna Łupków powstała w 1945 jako Przejściowy Punkt Kontrolny Łupków (PPK Łupków) nr 30 kolejowy^[2] III kategorii o etacie nr 8/12^[3] . Obsada PPK Łupków składała się z 10 żołnierzy i 1 pracownika cywilnego^[4] w strukturach 9 Oddziału Ochrony Pogranicza.

W okresie 1946–marzec 1947 Przejściowy Punkt Kontrolny Łupków był w strukturach 8 Rzeszowskiego Oddziału WOP w Przemyślu^[5].

W marcu 1947 sformowano Krośnieńską Komendę WOP w Krośnie w skład której został włączony PPK Łupków.

W latach 1948–1950 Graniczna Placówka Kontrolna Łupków nr 40 (kolejowa) była strukturach 41 samodzielnego batalionu WOP w Krośnie^[6].

Straż Graniczna:

Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Łupkowie (GPK SG w Łupkowie) została utworzona 11 grudnia 2003 z przemianowana strażnicy Straży Granicznej w Łupkowie (SSG w Łupkowie) w strukturach Bieszczadzkiego Oddziału Straży Granicznej w Przemyślu^[7].

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 22 września 2004^[8], 1 stycznia 2005 GPK SG w Łupkowie została przekazana z Bieszczadzkiego Oddziału SG i podporządkowana komendantowi Karpackiego Oddziału Straży Granicznej w Nowym Sączu^{[uwaga 3][9]}.

Jako Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Łupkowie funkcjonowała do 23 sierpnia 2005 i 24 sierpnia 2005 została przekształcona na Placówkę Straży Granicznej w Łupkowie (PSG w Łupkowie)^{[uwaga 4]}.

Podległe przejścia graniczne

• Łupków-Palota (kolejowe)
• Balnica-Osadné (turystyczne)^[10].

Strażnice sąsiednie

• Strażnica SG w Cisnej ⇔ Strażnica SG w Komańczy – 11.12.2003.

Komendanci/dowódcy granicznej placówki kontrolnej

• sierż. Wójcik^[11]
• chor. Jan Cięciwa^[11]
• chor. Zygmunt Rogoża^[11]
• por. Kawałek^[11].

Zobacz też

• Placówka Straży Granicznej I linii „Łupków”

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
• Tadeusz Jarmoliński: Kontrola ruchu granicznego w Polsce w latach 1945–1990. Warszawa–Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 92; 75-531 Koszalin, 2013.
• Piotr Kozłowski. Bieszczadzki Oddział Straży Granicznej w świetle liczb i danych statystycznych (2002–2006), Co na granicy. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/2008, s. 77–106, 2008. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego. ISSN 1492-2505. (pol.). 
• PiotrP. Kozłowski PiotrP., Bieszczadzki Oddział Straży Granicznej w świetle liczb i danych statystycznych (2002–2006), [w:] Biuletyn 1/2008, t. II. Co na granicy, Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2008b, s. 77–106, ISSN 1492-2505  (pol.).
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza : (1945–1991) : krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• ASGr.Historia Karpackiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Kraków 1962.
• Archiwum Straży Granicznej, zespół D WOP, sygn. 217/32, k. 56–60. Wykaz przejściowych punktów kontrolnych. Pismo z 9.11.1945