Granica polsko-niemiecka w okolicach Myśliborza Wielkiego (maj 2009)

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Myślibórz Wielki – zlikwidowany pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczą na granicy z Niemiecką Republiką Demokratyczną

Formowanie i zmiany organizacyjne

Żołnierz Strażnicy WOP Karszno z PM-63 RAK, pełniący służbę na Placówce WOP Myślibórz Wielki (lipiec 1984)

Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 14 komendy odcinka jako 66 strażnica WOP^[1] (Myślibórz)^[2]  o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego^[3].

W związku z reorganizacją oddziałów WOP, 24 kwietnia 1948 67 strażnica OP Myślibórz Wielki? została włączona w struktury 44 batalionu Ochrony Pogranicza, a 1 stycznia 1951 124 batalionu WOP w Trzebieży^[4][5].

Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic^{[uwaga 1]}, a 67 strażnica WOP I kategorii otrzymała nr 66 w skali kraju^[7][8].

W 1956 rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica WOP Myślibórz Wielki I kategorii była 17 w 12 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza^[9].

1 stycznia 1960 funkcjonowała jako 9 strażnica WOP Myślibórz Wielki III kategorii w strukturach 124 batalionu WOP w Policach. 124 batalion WOP Police został rozformowany w 1963^{[uwaga 2][11]}. Strażnice rozformowanego batalionu włączono w struktury 123 batalionu WOP Szczecin^[12] w tym Strażnicę WOP Myślibórz Wielki kategorii III^[13] .

1 stycznia 1964 strażnica WOP nr 5 Myślibórz Wielki miała status strażnicy lądowej I kategorii w strukturach 123 batalionu WOP Szczecin^[13] , który rozformowano w 1964, a podległe strażnice zostały włączone bezpośrednio pod sztab 12 Pomorskiej Brygady WOP w Szczecinie^[14].

1 czerwca 1968 strażnica WOP nr 6 Myślibórz Wielki miała status strażnicy lądowej II kategorii podległej bezpośrednio pod sztab 12 Pomorskiej Brygady WOP w Szczecinie ^[4].

Po grudniu 1972 Strażnica WOP Myślibórz Wielki została rozwiązana, a ochraniany odcinek granicy państwowej przejęła Strażnica WOP Karszno. W obiekcie po rozformowanej strażnicy została utworzona Placówka WOP Myślibórz Wielki w której służbę pełnili żołnierze ze Strażnicy WOP Karszno.

Ochrona granicy

W 1960 9 strażnica WOP Myślibórz Wielki III kategorii ochraniała odcinek granicy państwowej o długości 8300 m od znaku granicznego nr 867 do znaku gran. nr 882.

Strażnice sąsiednie

• 65 strażnica WOP Rędziny ⇔ 67 strażnica WOP Alberchsdorf – 1946
• 66 strażnica OP strażnica Stolec (Stolzenburg)? ⇔ 67 strażnica OP Karszno? – 1949
• 65 strażnica WOP Dobieszczyn ⇔ 67 strażnica WOP Karszno – 03.1954
• 16 strażnica WOP Dobieszczyn kat. I ⇔ 18 strażnica WOP Karszno specjalna – 1956
• 10 strażnica WOP Dobieszczyn kat. I ⇔ 8 strażnica WOP Karszno kat. III – 01.01.1960
• 6 strażnica WOP Dobieszczyn lądowa kat. I ⇔ 4 strażnica WOP Karszno lądowa kat. III – 01.01.1964
• 7 strażnica WOP Dobieszczyn techniczna kat. II ⇔ 5 strażnica WOP Karszno lądowa kat. II – 01.06.1968.

Komendanci/dowódcy strażnicy

• ppor. Czesław Milewski (był w 10.1946)^{[uwaga 3]}.
• ppor. Władysław Strzałkowski (do 1952)
• ppor. Józef Ponichtera (od 1952)
• ppor. Józef Stępień (1953–15.03.1958)^[16]
• por. Henryk Odrobina (15.04.1958–1962)^[17]
• kpt. Witold Żelężyk (1963–12.1972).

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945–1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Andrzej Wyganowski: w: Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski, „Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X–XX wiek” : materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r.. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X.
• Archiwum Straży Granicznej, zespół archiwalny DWOP, sygn. 1842/6, Historia Pomorskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Szczecin 1961.
• Archiwum Straży Granicznej. Rozkazy personalne dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza.
• Archiwum Straży Granicznej, DWOP, sygn. 217/143 k. 119–123. Wykazy dyslokacyjne WOP 1946 r.
• Archiwum Straży Granicznej. Wykazy dyslokacyjne jednostek i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza.
• Archiwum Straży Granicznej, zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Wykaz dyslokacyjny etatowych oddziałów i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza z 18 maja 1957.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.