owad (język polski)
- wymowa:
- IPA: [ˈɔvat], AS: [ovat], zjawiska fonetyczne: wygł.
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
- (1.1) ent. niewielkie zwierzę, zaliczane do stawonogów, posiadające trzy pary odnóży oraz zazwyczaj dwie pary skrzydeł; zob. też owady w Wikipedii
- (1.2) daw. gw. (Podkarpacie) zazw. w lm żywy inwentarz domowy[1]
rzeczownik zbiorowy, rodzaj męskorzeczowy
- (2.1) daw. owady (1.1)[2]
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik owad owady dopełniacz owada owadów celownik owadowi owadom biernik owada owady narzędnik owadem owadami miejscownik owadzie owadach wołacz owadzie owady - (2.1) blm,
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik owad owady dopełniacz owadu owadów celownik owadowi owadom biernik owad owady narzędnik owadem owadami miejscownik owadzie owadach wołacz owadzie owady - przykłady:
- (1.1) Owady są najliczniejszą grupą zwierząt.
- składnia:
- kolokacje:
- synonimy:
- (1.1) insekt, pot. robak
- antonimy:
- hiperonimy:
- (1.1) sześcionóg
- hiponimy:
- (1.1) bąk, chrząszcz, cykada, ćma, gąsienica, jedwabnik, jętka, karaluch, komar, konik, liściec, modliszka, mól, motyl, mrówka, mszyca, mucha, nartnik, osa, pasikonik, patyczak, pchła, pluskwa, pluskwiak, pszczoła, skarabeusz, skorek, szarańcza, szerszeń, szczypawka, świetlik, termit, trzmiel, ważka, wesz, żuk, ździeblarz
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. owady nmos, owadziarka ż, owadziarnia ż
- przym. owadzi
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- (1.1,2.1) od prasł. *ovadъ[3][4], dalsza etymologia niejasna:
- (1.1,2.1) być może od połączenia rdzeni *ov- → owca i *-ad (obocznego do *-ěd) → jeść, co sugeruje pierwotne znaczenie jedzący owce[3]
- (1.1,2.1) być może od wcześniejszego *obadъ[3], a to od czasownika *bosti[4][5] (od tego pochodzi pol. bóść)
- (1.1,2.1) być może od wcześniejszego *obvadъ, więc powiązanego z czasownikiem pol. wadzić[3], co sugeruje pierwotne znaczenie stworzenie wadzące
- (1.1,2.1) w innych językach słowiańskich używane w węższym znaczeniu niż w polszczyźnie
- (1.1,2.1) por. białor. авад, białor. авадзень, chorw. obad, czes. ovád, serb. обад, ros. овод i ukr. о́від
- uwagi:
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) insect
- arabski: (1.1) حشرة
- baskijski: (1.1) intsektu
- białoruski: (1.1) насякомае n
- bułgarski: (1.1) насекомо n, инсект m
- chorwacki: (1.1) kukac m
- czeski: (1.1) hmyz m
- duński: (1.1) insekt w
- esperanto: (1.1) insekto
- francuski: (1.1) insecte m
- gudźarati: (1.1) કીડો m (kīḍō)
- hindi: (1.1) कीट
- hiszpański: (1.1) insecto m
- islandzki: (1.1) skordýr m, skorkvikindi n
- jidysz: (1.1) אינסעקט m (insekt)
- kabylski: (1.1) abeɛɛuc
- kataloński: (1.1) insecte m
- kazachski: (1.1) жәндік
- litewski: (1.1) vabzdys m
- łaciński: (1.1) insectum n
- niemiecki: (1.1) Insekt n
- norweski (bokmål): (1.1) insekt n
- nowogrecki: (1.1) έντομο n
- portugalski: (1.1) inseto m
- rosyjski: (1.1) насеко́мое n
- rumuński: (1.1) insectă ż
- sanskryt: (1.1) कीट
- słowacki: (1.1) hmyz
- szwedzki: (1.1) insekt w
- tuvalu: (1.1) ane, iniseti
- ukraiński: (1.1) комаха ż
- walijski: (1.1) pryfyn m, trychfil m
- węgierski: (1.1) rovar
- włoski: (1.1) insetto m
- wolof: (1.1) gunóor
- źródła:
- ↑ Skarbonka, „Poradnik Językowy” nr 1/1905, s. 16.
- ↑ Hasło „owad” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- 1 2 3 4 Hasło „owca” w: Krystyna Długosz-Kurczabowa, Wielki słownik etymologiczno-historyczny języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, ISBN 978-83-01-15258-1, s. 480.
- 1 2 Hasło „obad” w: Hrvatski jezični portal.
- ↑ Hasło „bosti” w: Hrvatski jezični portal.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.