owad (język polski)

jakiś owad (1.1)
wymowa:
IPA: [ˈɔvat], AS: [ovat], zjawiska fonetyczne: wygł.
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

(1.1) ent. niewielkie zwierzę, zaliczane do stawonogów, posiadające trzy pary odnóży oraz zazwyczaj dwie pary skrzydeł; zob. też owady w Wikipedii
(1.2) daw. gw. (Podkarpacie) zazw. w lm żywy inwentarz domowy[1]

rzeczownik zbiorowy, rodzaj męskorzeczowy

(2.1) daw. owady (1.1)[2]
odmiana:
(1.1)
(2.1) blm,
przykłady:
(1.1) Owady najliczniejszą grupą zwierząt.
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) insekt, pot. robak
antonimy:
hiperonimy:
(1.1) sześcionóg
hiponimy:
(1.1) bąk, chrząszcz, cykada, ćma, gąsienica, jedwabnik, jętka, karaluch, komar, konik, liściec, modliszka, mól, motyl, mrówka, mszyca, mucha, nartnik, osa, pasikonik, patyczak, pchła, pluskwa, pluskwiak, pszczoła, skarabeusz, skorek, szarańcza, szerszeń, szczypawka, świetlik, termit, trzmiel, ważka, wesz, żuk, ździeblarz
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. owady nmos, owadziarka ż, owadziarnia ż
przym. owadzi
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1.1,2.1) od prasł. *ovadъ[3][4], dalsza etymologia niejasna:
(1.1,2.1) być może od połączenia rdzeni *ov- → owca i *-ad (obocznego do *-ěd) → jeść, co sugeruje pierwotne znaczenie jedzący owce[3]
(1.1,2.1) być może od wcześniejszego *obadъ[3], a to od czasownika *bosti[4][5] (od tego pochodzi pol. bóść)
(1.1,2.1) być może od wcześniejszego *obvadъ, więc powiązanego z czasownikiem pol. wadzić[3], co sugeruje pierwotne znaczenie stworzenie wadzące
(1.1,2.1) w innych językach słowiańskich używane w węższym znaczeniu niż w polszczyźnie
(1.1,2.1) por. białor. авад, białor. авадзень, chorw. obad, czes. ovád, serb. обад, ros. овод i ukr. о́від
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. Skarbonka, „Poradnik Językowy” nr 1/1905, s. 16.
  2. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „owad” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  3. 1 2 3 4 Hasło „owca” w: Krystyna Długosz-Kurczabowa, Wielki słownik etymologiczno-historyczny języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, ISBN 978-83-01-15258-1, s. 480.
  4. 1 2 Hasło „obad” w: Hrvatski jezični portal.
  5. Hasło „bosti” w: Hrvatski jezični portal.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.