osioł (język polski)
osioł (1.1)
- wymowa:
- IPA: [ˈɔɕɔw], AS: [ośou̯], zjawiska fonetyczne: zmięk.
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
- (1.1) zool. Equus asinus Linnaeus[1], zwierzę domowe z rodziny koniowatych; zob. też osioł w Wikipedii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy
- (2.1) pot. uparty człowiek
- (2.2) pot. głupi człowiek
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik osioł osły dopełniacz osła osłów celownik osłu / rzad. osłowi[2] osłom biernik osła osły narzędnik osłem osłami miejscownik ośle osłach wołacz ośle osły - (2.1-2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik osioł osły dopełniacz osła osłów celownik osłowi osłom biernik osła osłów / osły[3] narzędnik osłem osłami miejscownik ośle osłach wołacz ośle osły ndepr. M. i W. lm: (ci) osłowie[3] - przykłady:
- (1.1) Cóż za dziwak, w środku miasta trzyma na działce osła.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) osioł domowy • osioł azjatycki • osioł afrykański • osioł nubijski • osioł somalijski • osioł kataloński • osioł poitou • osioł asinara • osioł andaluzyjski • osioł krapass • osioł ponui • osioł prowansalski
- synonimy:
- (1.1) żart. eufem. koń Pana Jezusa; daw. osieł
- (2.1) uparciuch
- (2.2) głupek, dureń
- antonimy:
- hiperonimy:
- (1.1) zwierzę
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. oślę n, oślak mzw, oślina ż
- przym. ośli
- związki frazeologiczne:
- harować jak osioł / harować jak dziki osioł • osioł dardanelski • osioł do kwadratu • skończony osioł • uparty jak osioł • znać się jak osioł na ananasach / znać się jak osioł na basetli
- zobacz też: przysłowia o ośle (osłach)
- etymologia:
- st.pol. osieł < prasł. *osьlъ < goc. 𐌰𐍃𐌹𐌻𐌿𐍃 (asilus) < łac. asinus[4]
- uwagi:
- zob. też osioł w Wikicytatach
- (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Ssaki
- tłumaczenia:
- albański: (1.1) gomar m
- angielski: (1.1) donkey, ass; (2.1) donkey, ass; (2.2) donkey, ass
- arabski: (1.1) حمار m (ḥimār)
- awarski: (1.1) хӀама
- baskijski: (1.1) asto
- białoruski: (1.1) асёл m (asёl), ішак m (ìšak); (2.1) асёл m, ішак m; (2.2) асёл m, ішак m
- bułgarski: (1.1) магаре n (magare)
- chorwacki: (1.1) magarac m
- dolnołużycki: (1.1) wósoł m
- duński: (1.1) æsel n
- esperanto: (1.1) azeno; (2.1) azeno; (2.2) azeno, stultulo
- fiński: (1.1) aasi; (2.2) aasi
- francuski: (1.1) âne m; (2.1) mule ż; (2.2) âne m
- górnołużycki: (1.1) wosoł m
- grenlandzki: (1.1) siutitooq
- gudźarati: (1.1) ખચ્ચર n (khaccara), ગધેડું n (gadhēḍuṁ)
- hausa: (1.1) jaki
- hiszpański: (1.1) burro m, asno m
- islandzki: (1.1) asni m; (2.1) asni m; (2.2) asni m
- jidysz: (1.1) אייזל m (ejzl); (2.1) אייזל m (ejzl); (2.2) אייזל m (ejzl), גראָבער קאָפּ m (grober kop), שמאָק m (szmok)
- karaczajsko-bałkarski: (1.1) эшек (eşek)
- kaszubski: (1.1) òseł m
- kataloński: (1.1) ase m, burro m, ruc m; (2.1) burro m; (2.2) burro m
- łaciński: (1.1) asinus m, asellus m
- niderlandzki: (1.1) ezel m
- niemiecki: (1.1) Esel m; (2.1) Esel m; (2.2) Esel m
- nowogrecki: (1.1) γάιδαρος m (gáidaros), γαϊδούρι n (gaïdoúri)
- nowopruski: (1.1) assils m
- połabski: (1.1) asål m
- rosyjski: (1.1) осёл m, ишак m; (2.1) осёл m; (2.2) осёл m
- sanskryt: (1.1) रासभ (rāsabha)
- słowacki: (1.1) osol m
- szwedzki: (1.1) åsna w
- turecki: (1.1) eşek
- ukraiński: (1.1) осел m (osel); (2.1) осел m; (2.2) осел m
- węgierski: (1.1) szamár
- wilamowski: yzół m, ȳzuł m, yzuł m
- włoski: (1.1) asino m; (2.1) asino m; (2.2) asino m, somaro m
- źródła:
- ↑
Hasło „Equus asinus” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia. - ↑ Hasło „osioł” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
- 1 2 Hasło „osioł” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
- ↑ Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.