kręcić (język polski)

oni kręcą (1.1) korbami

ktoś kręci (1.2) włosy

mikser kręci (1.3) ciasto

ekipa kręci (1.6) wywiad

śmigło się kręci (2.1)

lotnia kręci się (2.2) po niebie

wymowa:

IPA: [ˈkrɛ̃ɲʨ̑iʨ̑], AS: [krẽńćić], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal.• asynch. ę  ​

znaczenia:

czasownik

(1.1) obracać coś

(1.2) zwijać

(1.3) ucierać, mieszać jakimś przyrządem, przygotowując produkty spożywcze

(1.4) pot. kłamać, wymigiwać się od odpowiedzi

(1.5) spotykać się (z kimś), być parą

(1.6) rejestrować kamerą film

(1.7) nawiązywać połączenie telefoniczne

(1.8) fascynować (kogoś)

czasownik zwrotny kręcić się

(2.1) obracać się

(2.2) poruszać się po określonym terenie w różnych kierunkach

(2.3) skręcać się w loki (o włosach)

(2.4) niespokojnie siedzieć

odmiana:

koniugacja VIa

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		kręcić
czas teraźniejszy		kręcę	kręcisz	kręci	kręcimy	kręcicie	kręcą
czas przeszły	m	kręciłem	kręciłeś	kręcił	kręciliśmy	kręciliście	kręcili
	ż	kręciłam	kręciłaś	kręciła	kręciłyśmy	kręciłyście	kręciły
	n	kręciłom	kręciłoś	kręciło
tryb rozkazujący		niech kręcę	kręć	niech kręci	kręćmy	kręćcie	niech kręcą
pozostałe formy czas przyszły m będę kręcił, będę kręcić będziesz kręcił, będziesz kręcić będzie kręcił, będzie kręcić będziemy kręcili, będziemy kręcić będziecie kręcili, będziecie kręcić będą kręcili, będą kręcić ż będę kręciła, będę kręcić będziesz kręciła, będziesz kręcić będzie kręciła, będzie kręcić będziemy kręciły, będziemy kręcić będziecie kręciły, będziecie kręcić będą kręciły, będą kręcić n będę kręciło, będę kręcić będziesz kręciło, będziesz kręcić będzie kręciło, będzie kręcić czas zaprzeszły m kręciłem był kręciłeś był kręcił był kręciliśmy byli kręciliście byli kręcili byli ż kręciłam była kręciłaś była kręciła była kręciłyśmy były kręciłyście były kręciły były n kręciłom było kręciłoś było kręciło było forma bezosobowa czasu przeszłego kręcono tryb przypuszczający m kręciłbym, byłbym kręcił kręciłbyś, byłbyś kręcił kręciłby, byłby kręcił kręcilibyśmy, bylibyśmy kręcili kręcilibyście, bylibyście kręcili kręciliby, byliby kręcili ż kręciłabym, byłabym kręciła kręciłabyś, byłabyś kręciła kręciłaby, byłaby kręciła kręciłybyśmy, byłybyśmy kręciły kręciłybyście, byłybyście kręciły kręciłyby, byłyby kręciły n kręciłobym, byłobym kręciło kręciłobyś, byłobyś kręciło kręciłoby, byłoby kręciło imiesłów przymiotnikowy czynny m kręcący, niekręcący ż kręcąca, niekręcąca kręcące, niekręcące n kręcące, niekręcące imiesłów przymiotnikowy bierny m kręcony, niekręcony kręceni, niekręceni ż kręcona, niekręcona kręcone, niekręcone n kręcone, niekręcone imiesłów przysłówkowy współczesny kręcąc, nie kręcąc rzeczownik odczasownikowy kręcenie, niekręcenie

przykłady:

(1.1) Kręcąc gałką ustawił zamrażarkę na osiem.

(1.3) Czarna krowa w kropki bordo gryzła trawę kręcąc mordą^[1].

(1.4) Odniosłem wrażenie, że on kręci.

(1.6) Uwaga, wszyscy aktorzy na plan! Kręcimy!

(2.2) Na dworcu bezdomni kręcą się w pobliżu palących i podnoszą niedopałki, które ci rzucili na ziemię.

składnia:

(1.5) + N.

(1.8) + B.

kolokacje:

(1.3) kręcić ciasto / babkę / majonez / krem • kręcić mikserem / pałką

synonimy:

(1.4) zob. kłamać

(1.7) dzwonić

(2.4) wiercić się

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

(1.4) rzecz. krętacz, krętacki, krętaczka, krętactwo

(2.3) przym. kręcony

związki frazeologiczne:

interes się kręci • ja cię kręcę • kręcić lody • kręcić na siebie bat • kręcić nosem • kręcić się jak smród po gaciach

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) turn; (1.2) roll, twist, wind; (2.1) turn round, go round; (2.2) wander about; (2.3) curl
• arabski: (1.1) دور
• białoruski: (1.1) круціць
• esperanto: (2.1) turniĝi
• jidysz: (1.1) אַרומדרייען (arumdrejen), ראָלן (roln); (1.2) ראָלן (roln); (2.1) אַרומדרייען זיך (arumdrejen zich), ראָלן זיך (roln zich)
• litewski: (1.1) sukti; (2.2) kratyti
• niemiecki: (1.1) drehen; (1.2) winden; o włosach: kräuseln
• rosyjski: (2.1) крутиться
• szwedzki: (1.1) vrida
• ukraiński: (1.1) крутити, крутитися
• wilamowski: (1.1) drȳn

źródła: