gryźć (język polski)

pies gryzie (1.1) patyk

wymowa:

IPA: [ɡrɨɕʨ̑], AS: [gryść], zjawiska fonetyczne: wygł. ​

znaczenia:

czasownik niedokonany

(1.1) zatapiać w czymś zęby

(1.2) atakować lub walczyć zębami

(1.3) przen. martwić, niepokoić

odmiana:

(1.1-3) koniugacja XI

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		gryźć
czas teraźniejszy		gryzę	gryziesz	gryzie	gryziemy	gryziecie	gryzą
czas przeszły	m	gryzłem	gryzłeś	gryzł	gryźliśmy	gryźliście	gryźli
	ż	gryzłam	gryzłaś	gryzła	gryzłyśmy	gryzłyście	gryzły
	n	gryzłom	gryzłoś	gryzło
tryb rozkazujący		niech gryzę	gryź	niech gryzie	gryźmy	gryźcie	niech gryzą
pozostałe formy czas przyszły m będę gryzł, będę gryźć będziesz gryzł, będziesz gryźć będzie gryzł, będzie gryźć będziemy gryźli, będziemy gryźć będziecie gryźli, będziecie gryźć będą gryźli, będą gryźć ż będę gryzła, będę gryźć będziesz gryzła, będziesz gryźć będzie gryzła, będzie gryźć będziemy gryzły, będziemy gryźć będziecie gryzły, będziecie gryźć będą gryzły, będą gryźć n będę gryzło, będę gryźć będziesz gryzło, będziesz gryźć będzie gryzło, będzie gryźć czas zaprzeszły m gryzłem był gryzłeś był gryzł był gryźliśmy byli gryźliście byli gryźli byli ż gryzłam była gryzłaś była gryzła była gryzłyśmy były gryzłyście były gryzły były n gryzłom było gryzłoś było gryzło było forma bezosobowa czasu przeszłego gryziono tryb przypuszczający m gryzłbym, byłbym gryzł gryzłbyś, byłbyś gryzł gryzłby, byłby gryzł gryźlibyśmy, bylibyśmy gryźli gryźlibyście, bylibyście gryźli gryźliby, byliby gryźli ż gryzłabym, byłabym gryzła gryzłabyś, byłabyś gryzła gryzłaby, byłaby gryzła gryzłybyśmy, byłybyśmy gryzły gryzłybyście, byłybyście gryzły gryzłyby, byłyby gryzły n gryzłobym, byłobym gryzło gryzłobyś, byłobyś gryzło gryzłoby, byłoby gryzło imiesłów przymiotnikowy czynny m gryzący, niegryzący ż gryząca, niegryząca gryzące, niegryzące n gryzące, niegryzące imiesłów przymiotnikowy bierny m gryziony, niegryziony gryzieni, niegryzieni ż gryziona, niegryziona gryzione, niegryzione n gryzione, niegryzione imiesłów przysłówkowy współczesny gryząc, nie gryząc rzeczownik odczasownikowy gryzienie, niegryzienie

przykłady:

(1.1) W lesie widziałam, jak lis gryzł jakieś małe białe zwierzę.

(1.2) Uważaj, ten pies gryzie!

(1.3) Powiedz, co cię gryzie, siedzisz taki markotny.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.2) kąsać

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. gryz m, zgryz m, gryzak m, gryzaczek m, gryzoń nmos/m, gryzienie n, odgryzanie n, ugryzienie n, pogryzienie n

czas. pogryźć dk., ugryźć dk., zagryźć dk., zgryźć dk.

przym. gryzący

związki frazeologiczne:

każde jabłko ma robaka swego, co je gryzie • każdy ma swojego mola, co go gryzie • ostatnich gryzą psy • sumienie gryzie kogoś

etymologia:

prasł. *gryzti → 'rozdrabniać zębami; ranić zębami, kąsać'^[1]

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) bite
• arabski: (1.1) عض, قرض
• białoruski: (1.1) грызці; (1.2) кусаць; (1.3) грызці
• dolnołużycki: (1.1) kusyś
• duński: (1.1) bide; (1.2) bide
• esperanto: (1.1) mordi; (1.2) mordi; (1.3) mordi
• francuski: (1.1) mordre; (1.2) mordre
• galicyjski: (1.1) morder
• gocki: (1.1) 𐌱𐌴𐌹𐍄𐌰𐌽
• hiszpański: (1.1) morder; (1.2) morder
• islandzki: (1.1) bíta; (1.2) bíta
• jidysz: (1.1) בײַסן (bajsn), גריזשן (griżn)
• kataloński: (1.1) mossegar
• niemiecki: (1.1) beißen
• nowogrecki: (1.1) δαγκώνω; (1.2) δαγκώνω; (1.3) τρώω
• rosyjski: (1.1) кусать, грызть
• slovio: (1.1) kusit (кусит)
• szwedzki: (1.1) bita
• tahitański: (1.1) hōhoni, hohoni
• ukraiński: (1.1) гризти
• węgierski: (1.1) harap
• wilamowski: (1.1) bȧjsa
• włoski: (1.1) mordere, morsicare; (1.2) tormentarsi, mordere, morsicare

źródła: