kiep (język polski)
- wymowa:
- IPA: [cɛp], AS: [ḱep], zjawiska fonetyczne: zmięk.
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
- (1.1) przest. osoba głupia, nierozgarnięta; niedorajda, niezdara
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
- (3.1) pot. niedopałek papierosa
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik kiep kpy dopełniacz kpa kpów celownik kpowi kpom biernik kpa kpów narzędnik kpem kpami miejscownik kpie kpach wołacz kpie kpy - (2.1-2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik kiep kpy dopełniacz kpa kpów celownik kpowi kpom biernik kiep kpy narzędnik kpem kpami miejscownik kpie kpach wołacz kpie kpy - (3.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik kiep kiepy dopełniacz kiepa kiepów celownik kiepowi kiepom biernik kiepa[2] kiepy narzędnik kiepem kiepami miejscownik kiepie kiepach wołacz kiepie kiepy - przykłady:
- (1.1) Wiedz i o tem, że nie dopiero cię będziemy za kpa mieli, gdy tego nie uczynisz, ale dopiero cię za kpa przestaniemy mieć, jeżeli to uczynisz[3].
- (1.1) Kiep ten żołnierz, co nie chce być generałem. (powiedzenie)
- (2.1) Powtarzał: – Kiep świat – i zasypiał nucąc piosnkę żołnierską[4].
- (2.2) Płacze jurna Hiszpanka, co sobie kiep goli, / I Francuzka, co pewnie kusia niż chleb woli…[5]
- (2.2) By stary mógł, a młody chciał, tedyby żaden kiep nie był cał. (przysłowie)[6]
- składnia:
- kolokacje:
- synonimy:
- (1.1) cymbał, dureń, gamoń, głupiec
- (3.1) pet
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. kpina ż, kpiarz mos, kpiarstwo n, kiepstwo n
- czas. kpić ndk., kpać ndk., kiepkować ndk., wykpić dk., wykpić się dk., okpić dk., skiepścieć dk.
- przym. kiepski, kpiarski
- przysł. kiepsko, kpiarsko
- związki frazeologiczne:
- mieć za kpa • wystrychnąć na kpa • wyjść na kpa • powiedzenia: byle / lada kiep potrafi • kiep kpa kpa, a kiep kpa odkepa / nie kpij kpie z kpa, bo ci kpie kiep odkepi • kiep, kto do dna nie wypija • kpów i szambelanów nigdy nie zabraknie • poślij kpa na raki, to on żaby łapie
- etymologia:
- prasł. *kъpъ
- uwagi:
- posłuchaj też: Audycja radiowa z udziałem dr hab. Katarzyny Kłosińskiej: „Skąd pochodzi czasownik kpić i jaki ma on związek z pewną nazwą anatomiczną?”
- zob. też kiep w Wikipedii
- tłumaczenia:
- angielski: (3.1) butt, fag-end
- białoruski: (1.1) кеп m
- rosyjski: (3.1) окурок m, бычок m
- ukraiński: (1.1) кеп m
- wilamowski: (1.1) priöestok m
- źródła:
- 1 2
Hasło „kiep” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN. - ↑ Hasło „kiep” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
- ↑ Henryk Sienkiewicz, „Potop”, rozdz. IX.
- ↑ Józef Ignacy Kraszewski, „Psiarek”.
- ↑ Jan Andrzej Morsztyn, wiersz „Nagrobek kusiowi”.
- ↑ Władysław Kopaliński, „Słownik mitów i tradycji kultury”, Warszawa 1991, s. 482.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.