żołnierz (język polski)

żołnierze (1.1)

przykład żołnierza (2.1) mrówki

wymowa:

lp IPA: [ˈʒɔwʲɲɛʃ], AS: [žou̯ʹńeš], zjawiska fonetyczne: zmięk.• wygł.; lm [ˈʒɔwɲɛʒɛ] ​

​

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(1.1) wojsk. członek sił zbrojnych państwa; zob. też żołnierz w Wikipedii; zob. też żołnierz w Encyklopedii staropolskiej

(1.2) przen. szeregowy członek organizacji przestępczej

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

(2.1) ekol. członek podkasty robotnic wyspecjalizowany w obronie kolonii, o rozwiniętym organie ataku i obrony^[1]

odmiana:

(1-2)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	żołnierz	żołnierze
dopełniacz	żołnierza	żołnierzy
celownik	żołnierzowi	żołnierzom
biernik	żołnierza	żołnierzy
narzędnik	żołnierzem	żołnierzami
miejscownik	żołnierzu	żołnierzach
wołacz	żołnierzu	żołnierze

przykłady:

(1.1) Kasi bardzo podoba się ten wysoki żołnierz.

(1.1) Jako wilnianka z urodzenia podczas okupacji była łączniczką i żołnierzem AK^[2].

składnia:

kolokacje:

(1.1) żołnierz polski / niemiecki / francuski / … • żołnierz piechoty / marynarki / wojsk rakietowych / … • żołnierz zawodowy / poborowy / z poboru

synonimy:

(1.1) wojskowy; pot. wojak; pejor. żołdak

antonimy:

(1.1) cywil

hiperonimy:

hiponimy:

(1.1) sołdat, weteran, wiarus, poborowy, najemnik

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. żołnierszczyzna ż

forma żeńska żołnierka ż

zdrobn. żołnierzyk m

przym. żołnierski

związki frazeologiczne:

Grób Nieznanego Żołnierza • żołnierz częstochowski

etymologia:

niem. Söldner^[3][4]

źródłosłów dla białor. жаўнер

uwagi:

zob. też żołnierz w Wikicytatach

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) soldier
• arabski: (1.1) جندي m (ǧundīy)
• baskijski: (1.1) soldadu
• białoruski: (1.1) салдат m, жаўнер m, баец m, ваеннаслужачы m, воін m
• bułgarski: (1.1) войник m
• chorwacki: (1.1) vojnik m
• duński: (1.1) soldat w
• esperanto: (1.1) militisto, soldato
• farerski: (1.1) hermaður m
• fiński: (1.1) sotilas
• francuski: (1.1) soldat m
• grenlandzki: (1.1) sakkutooq
• hebrajski: (1.1) חיל m (chajal)
• hindi: (1.1) सिपाही m (sipāhī)
• hiszpański: (1.1) soldado m
• interlingua: (1.1) combattente
• islandzki: (1.1) hermaður m
• japoński: (1.1) 兵 (へい, hei), 兵士 (へいし, heishi)
• jidysz: (1.1) זעלנער m (zelner), סאָלדאַט m (soldat)
• karaimski: (1.1) йаван, йавцы
• kataloński: (1.1) soldat m
• litewski: (1.1) kareivis m
• łaciński: (1.1) mīles m
• nepalski: (1.1) सिपाही (sipāhī)
• niderlandzki: (1.1) soldaat m
• niemiecki: (1.1) Soldat m
• nowogrecki: (1.1) στρατιώτης m, φαντάρος m
• paszto: (1.1) سپاه
• portugalski: (1.1) soldado m
• rosyjski: (1.1) солдат m
• rumuński: (1.1) soldat m, voinic m
• sanskryt: (1.1) आयुधिक
• serbski: (1.1) војник m
• slovio: (1.1) voiak (воиак)
• słowacki: (1.1) vojak m
• sycylijski: (1.1) surdatu m
• szwedzki: (1.1) soldat w
• tahitański: (1.1) faʻehau
• turecki: (1.1) asker
• ukraiński: (1.1) солдат, жовнір m
• węgierski: (1.1) katona
• wilamowski: (1.1) drow m, drōw m
• włoski: (1.1) soldato m

źródła: