kiełbasa (język polski)

kiełbasa (1.1)

wymowa:

​, IPA: [cɛwˈbasa], AS: [ḱeu̯basa], zjawiska fonetyczne: zmięk.

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) kulin. wędlina z rozdrobnionego mięsa w osłonce sztucznej lub z jelita zwierzęcego; zob. też kiełbasa w Wikipedii

odmiana:

(1.1)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	kiełbasa	kiełbasy
dopełniacz	kiełbasy	kiełbas
celownik	kiełbasie	kiełbasom
biernik	kiełbasę	kiełbasy
narzędnik	kiełbasą	kiełbasami
miejscownik	kiełbasie	kiełbasach
wołacz	kiełbaso	kiełbasy

przykłady:

(1.1) Rano zjadłem chleb z kiełbasą i ogórkiem.

składnia:

kolokacje:

(1.1) kiełbasa wędzona / podwędzana / gotowana / długodojrzewająca • biała kiełbasa • kiełbasa gruba / cienka • kiełbasa sucha / tłusta • kiełbasa zwyczajna / śląska / żywiecka / podwawelska / krakowska / ostrawska / lisiecka • kiełbasa na gorąco • kiełbasa w plasterkach / w plastrach / w półplasterkach / w kostkę • pęto / pętko kiełbasy • kupować / dostać / jeść / kroić / wkrajać / gotować / smażyć / podsmażać / piec / grillować kiełbasę • kiełbasa wieprzowa / barania / drobiowa / z koniny / z dziczyzny • kiełbasa swojska / domowa / kupna • robić / wyrabiać / wędzić kiełbasy

synonimy:

(1.1) gw. (Górny Śląsk) woszt, wuszt

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

(1.1) podwawelska, śląska, żywiecka, metka, chorizo, kabanos, salami, biała kiełbasa, frankfurterka, palcówka, mortadela

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. kiełbaśnictwo n, kiełbasiarz m, kiełbaśnik m, kiełbaśnica ż

zdrobn. kiełbaska ż

zgrub. kiełbacha ż, kiełba ż

czas. kiełbasić się ndk., pokiełbasić dk.

przym. kiełbasiany, kiełbasowy, kiełbaskowy

związki frazeologiczne:

kiełbasa wyborcza • nie dla psa kiełbasa / nie dla psa kiełbasa, nie dla kota spyrka / nie dla psa kiełbasa, nie dla prosiąt miód / nie dla psa kiełbasa, nie dla kota sadło • lepsza kiełbasa w rynce niż szynka u rzeźnika • zwąchał kot kiełbasę, a nie zwąchał kija • za Sasa łyżką kiełbasa • zalecał się Bartek Marynie, gdy zoczył kiełbasy w kominie • łasy na kiełbasy • po kiełbasie napij wa się • kto nie pił gorzałki, od kiełbasy wara

etymologia:

prasł. *kъlbasa, prasł. *klobasa, prasł. *kobasa

uwagi:

zobacz też: Indeks:Polski - Jedzenie

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) sausage, kielbasa, Polish sausage
• arabski: (1.1) سجق (sújuk) m
• białoruski: (1.1) каўбаса ż, кілбаса ż
• bośniacki: (1.1) kobasica ż
• bułgarski: (1.1) наденица ż
• chiński standardowy: (1.1) 香腸, 香肠 (xiāngcháng)
• chorwacki: (1.1) kobasica ż
• czeski: (1.1) salám m, klobása ż
• dolnołużycki: (1.1) jěšnica ż
• duński: (1.1) pølse w
• esperanto: (1.1) kolbaso
• fiński: (1.1) makkara
• francuski: (1.1) saucisse ż, saucisson m
• górnołużycki: (1.1) kołbasa ż
• grenlandzki: (1.1) immigaq
• hiszpański: (1.1) chorizo m, salchicha ż
• ido: (1.1) sociso
• irlandzki: (1.1) ispín m
• islandzki: (1.1) pylsa ż, bjúga n
• japoński: (1.1) ソーセージ (sōsēji)
• kaszubski: (1.1) wòrzta ż
• kataloński: (1.1) salsitxa ż
• koreański: (1.1) 소시지 (sosiji)
• litewski: (1.1) dešra ż
• luksemburski: (1.1) Zoossiss ż
• łotewski: (1.1) desa ż
• macedoński: (1.1) колбас m
• maltański: (1.1) salami m, supresatt m
• niderlandzki: (1.1) worst m
• niemiecki: (1.1) Wurst ż
• norweski (bokmål): (1.1) pølse m/ż
• nowogrecki: (1.1) λουκάνικο n, σαλάμι n
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1)
• portugalski: (1.1) salsicha ż
• rosyjski: (1.1) колбаса ż
• rumuński: (1.1) cârnat
• serbski: (1.1) кобасица / kobasica ż
• slovio: (1.1) kolbas (колбас)
• słowacki: (1.1) klobása ż
• słoweński: (1.1) klobasa ż
• szkocki gaelicki: (1.1) isbean m
• szwedzki: (1.1) korv w
• turecki: (1.1) sucuk, salam, kolbasa, sosis
• ukraiński: (1.1) ковбаса ż
• węgierski: (1.1) kolbász
• wilamowski: (1.1) wjyśt ż, vjyšt ż, wiśt ż, wiyśt ż
• włoski: (1.1) salame m, salume m, insaccato m

źródła: