Syriusz (język polski)
- wymowa:
- IPA: [ˈsɨrʲjuʃ], AS: [syrʹi ̯uš], zjawiska fonetyczne: zmięk.• i → j
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna
- (1.1) mit. gr. pies Oriona, przeniesiony na firmament jako gwiazda Syriusz (1.2); zob. też Syriusz (mitologia) w Wikipedii
- (1.2) astr. najjaśniejsza gwiazda na nocnym niebie, znajdująca się w gwiazdozbiorze Wielkiego Psa; zob. też Syriusz w Wikipedii
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
- (2.1) rzad. imię męskie[1]; zob. też Syriusz (imię) w Wikipedii
- odmiana:
- (1.1-2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik Syriusz Syriusze dopełniacz Syriusza Syriuszów[2] / Syriuszy[2] celownik Syriuszowi Syriuszom biernik Syriusza[2] Syriusze[2] narzędnik Syriuszem Syriuszami miejscownik Syriuszu Syriuszach wołacz Syriuszu Syriusze - (2.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik Syriusz Syriuszowie dopełniacz Syriusza Syriuszów celownik Syriuszowi Syriuszom biernik Syriusza Syriuszów narzędnik Syriuszem Syriuszami miejscownik Syriuszu Syriuszach wołacz Syriuszu Syriuszowie depr. M. i W. lm: (te) Syriusze - przykłady:
- (1.1) Orionowi podczas polowania towarzyszył pies Syriusz.
- (1.1) Myśliwy Orion został po śmierci przeniesiony między gwiazdy wraz z psem Syriuszem.
- (1.2) Syriusz, zwany także Psią Gwiazdą lub Kanikułą, jest gwiazdą podwójną i jedną z gwiazd położonych najbliżej Ziemi.
- (1.2) Gwiazdozbiór Oriona widnieje na niebie niedaleko Syriusza, który jest z nim mitologicznie powiązany.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.2) gwiazda Syriusz • światło Syriusza • przyglądać się Syriuszowi • obserwować / widzieć Syriusza
- (2.1) pan Syriusz • brat / kuzyn / wujek / dziadek Syriusz • mężczyzna imieniem (o imieniu) Syriusz • święty / błogosławiony Syriusz • mieć na imię / nosić imię / używać imienia Syriusz • dać na imię / nadać imię / ochrzcić imieniem Syriusz • otrzymać / dostać / przybrać imię Syriusz • dzień imienin / imieniny Syriusza • na Syriusza (o dniu)
- synonimy:
- (1.2) Psia Gwiazda, Kanikuła, α CMa
- (2.1) zdrobn. Syriuszek
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz.
- zdrobn. Syriuszek mos
- przym. Syriuszowy
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- (1.1) gr. Σείριος (Seirios) < gr. σείριος (seirios) → gorący, ognisty
- (1.2, 2.1) od (1.1)
- uwagi:
- zob. też Syriusz (ujednoznacznienie) w Wikipedii
- (1.1) zobacz też: Argos • Cerber • Lelaps • Majra • Ortros • Procjon • Indeks:Polski - Mitologia grecka
- (1.2) Jednowyrazowe nazwy gwiazd piszemy wielką literą[3][4].
- (1.2) por. Psia Gwiazda • Kanikuła; zobacz też: Indeks:Polski - Astronomia • Indeks:Polski - Indeks terminów astronomicznych
- (2.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona
- tłumaczenia:
- angielski: (1.2) Sirius, Dog Star
- arabski: (1.2) الشعرى ,الشعرى اليمانية
- czeski: (1.1) Sirius m; (1.2) Sirius m
- kaszubski: (1.2) Zwiérzowô Gwiôzda ż
- łaciński: (1.1) Sirius m; (1.2) Sirius m; (2.1) Sirius m
- niemiecki: (1.1) Sirius m; (1.2) Sirius m
- nowogrecki: (1.1) Σείριος m; (1.2) Σείριος m
- słowacki: (1.1) Sírius m; (1.2) Sírius m; (2.1) Sírius m
- staroegipski: (1.2)
(Spdt) - starogrecki: (1.1) Σείριος m
- szwedzki: (1.2) Sirius w, hundstjärna w
- turecki: (1.2) Sirius, Akyıldız
- źródła:
- ↑ Syriusz w: Rada Języka Polskiego.
- 1 2 3 4
Hasło „Syriusz” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online. - ↑ Hasło „Syriusz” w: Wielki słownik ortograficzny, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Hasło „Nazwy obiektów astronomicznych” w: Wielki słownik ortograficzny, Wydawnictwo Naukowe PWN.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.