Nie pamiętasz hasła?Hasło? Kliknij tutaj
Z czteroletnią powagą, w spódniczce po bose Stopki i w kaftaniku na wyrost, to wąską Drepce miedzą, to znowu brodzi młaką grząską, Z rannym świtem, nim słońce traw osuszy rosę. (Leopold Staff, Gęsiarka ) Krzywda dziecka bardzo wzrusza odbiorcę. Na ogół przedstawione jako symbol niewinności, bezpretensjonalności i prostoty, dziecko pojawia się też niekiedy w tekstach kultury w nietypowych rolach– jako okrutnik, mały tyran czy przedwcześnie dojrzały partner człowieka dorosłego.
Przyczyny przedwczesnej dojrzałości dzieci przedstawiane w różnych tekstach kultury bywają też inne: śmierć jednego z rodziców, molestowanie seksualne, sytuacja społeczna wymuszająca pracę nieletnich, skrajne ubóstwo. Zwłaszcza nowele pozytywistów pełne są obrazów dzieci pracujących ponad siły, schorowanych, umierających. Antek z noweli Bolesława Prusa pasie bydło, gęsiarka z wiersza Leopolda Staffa (podobnie jak sierotka Marysia z baśni Konopnickiej) pasa gęsi, choć, maleńka, wydaje się...
Zważywszy na wiek bohaterów, moglibyśmy nazwać dziećmi również Julię i Romea z dramatu Szekspira czy Zosię z Mickiewiczowskiego poematu. Czytelnik, przyzwyczajony do poważnych dylematów bohaterów oraz roli społecznej, jaką przypisały im ich czasy, nie zwykł jednak nazywać np. Julii, przygotowywanej do roli żony i samowolnie wychodzącej za innego mężczyznę– dzieckiem. Już bardziej skłonni jesteśmy tak traktować Danuśkę z Krzyżaków Henryka Sienkiewicza, opisywaną jako dziecko, którą bawią...
– Hej, Danusia! Danusia! wyleź no na ławkę i uwesel nam serce tą samą pieśnią, którą w Zatorze śpiewałaś. Usłyszawszy to, dworzanie prędko postawili na środku izby ławkę. Rybałci siedli po jej brzegach, między nimi zaś stanęła owa młódka, która niosła za księżną nabijaną miedzianymi ćwieczkami lutnię. Na głowie miała wianeczek, włosy puszczone po ramionach, suknię niebieską i czerwone trzewiczki z długimi końcami. Stojąc na ławce, wydawała się małym dzieckiem, ale zarazem przecudnym jakby...
Rola matki zwykle wiązana jest w literaturze z poświęceniem i identyfikacją z własnym dzieckiem. Ten motyw znajdujemy np. w poezji Anny Świrszczyńskiej (matka z narażeniem życia przedzierająca się piwnicami po mleko dla umierającego dziecka – Żyje godzinę dłużej ), w Zdążyć przed Panem Bogiem Hanny Krall matka oddaje córce swój numerek na życie. Jednakże już od czasów antyku pojawia się w literaturze postać grzesznej matki, np. dzieciobójczyni czy kobiety żyjącej z własnym synem w...
Prócz kobiet porzucających dzieci z konieczności lub ze złej woli literatura pokazuje przykłady bohaterek, którym tradycyjna rola żony i matki odebrała wolność. Głównej postaci dramatu Henryka Ibsena, Norze, patriarchalne społeczeństwo nie pozwoliło dojrzeć i świadomie podjąć decyzji o założeniu rodziny i macierzyństwie. Rozpieszczana, spod opiekuńczych skrzydeł ojca przeszła wprost pod opiekę męża, i nadal traktowana jak dziecko, urodziła Torwaldowi potomstwo. Dopiero późniejszy bieg...
Dość częstym tematem literatury jest konflikt między dzieckiem a ojcem. Witold i Benedykt Korczyńscy ( Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej) spierają się o sposób traktowania chłopów i ludzi z zaścianka. Witold jest przedstawicielem młodszego, Benedykt starszego pokolenia pozytywistów. W tej samej powieści pośmiertny ideologiczny spór z ojcem Andrzejem wiedzie kosmopolita Zygmunt Korczyński. Do konfliktu, bardzo poważnego, o przywództwo w domu i... kobietę dochodzi pomiędzy Antkiem i Maciejem...
od XV w., ale już w XIII w. wystąpiła nazwa osobowa Dziec(z)ko; słowo utworzone od psłow. *dětь przez dodanie przyrostka *-ьsko (zwykle używanego przy tworzeniu form o zabarwieniu negatywnym, np. babsko).
O szczególnym doświadczeniu opowiada film Jana Jakuba Kolskiego Daleko od okna , oparty na opowiadaniu Hanny Krall. Przedstawia on losy małżeństwa ukrywającego żydowską kobietę. To swoisty trójkąt małżeński, mąż malarz zdradza żonę z Żydówką, ta zachodzi w ciążę. Bardzo ważnym aspektem tej historii jest pragnienie dziecka przez bezpłodną Polkę. Decyduje się ona na czyn szalony: nadal ukrywa pod swoim dachem Żydówkę, a sama symuluje ciążę i poród. Potem wychowuje córeczkę jako własną, a...
Coraz częściej pojawiająca się w literaturze czy filmie wcale nie niewinna dziewczyna (dziewczynka?), dziecko jeszcze, ale trochę już też kobieta – kokietka nie jest nowością. Już Gabriela Zapolska pokazała w Moralności pani Dulskiej Melę i Hesię – w dziecięcych, ale przyciągających męskie spojrzenia wydekoltowanych strojach. Wyrachowana i obłudna, zakłamana matka kołtunka zabierała „dziewczynki” w takich strojach na lekcje tańca, by zyskać dla nich adoratorów. Jedna z córek świetnie...
Metafizyczna interpretacja Lalki eksponuje scenę, w której stary Ignacy Rzecki bawi się marionetkami dekorującymi wystawę sklepową. Zachowuje się wtedy jak dziecko, a jednocześnie snuje nie najweselsze refleksje na temat sensu ludzkiego życia, przemijania i zbędności wszelkich naszych starań i wysiłków, które i tak do niczego nie prowadzą. Ten motyw: ludzie podobni od lalek, życie podobne do teatru jest stary jak literatura. Już Kochanowski porównywał ludzi do „łątek” (czyli kukiełek)...
W Biblii pojawia się motyw niewinnego syna przeznaczonego na rzeź – to Izaak, syn Abrahama. Bóg, by wypróbować swego sługę, żąda od niego ofiary z tego, co mu najdroższe– z jedynego i długo wyczekiwanego potomka. Abraham z bólem, alei z pokorą przyjmie wolę Bożą, nie mówiąc synowi o tym, co go czeka. Wtedy Bóg wycofa żądanie i zamiast ofiary z Izaaka przyjmie od Abrahama ofiarę z baranka. Ewangelie opisują uzdrowienia dzieci i przywracanie im życia („Panie,moja córka dopiero co skonała,...
Do przedwczesnej dojrzałości może przyczyniać się też talent dziecka. Wielu pisarzy pokazuje dzieciństwo jako krainę wielkich możliwości, krainę wyobraźni, czarów i magii. W takim świecie żyje bohater Sklepów cynamonowych Brunona Schulza, na znajomych ulicach czy w znajomym domu dostrzegający labirynt, a w zwyczajnym sklepie odczuwający zapach egzotycznych krajów. Wyobraźnia dziecka przetwarza rzeczy i sprawy zwyczajne w niezwykłe i wiąże je magiczną nicią (co łączy ojca i kondora?!)....
Barbara zarzuca Bogumiłowi, że nie dba o wykształcenie dzieci, że gdyby nie ona, dopuściłby do ich schłopienia. Przykładem jego prymitywizmu jest jej zdaniem moment, w którym pozwala on zostać dzieciom przy myciu i ubieraniu zmarłej babci do trumny. Trudno jednak zarzucić Bogumiłowi niewrażliwość. Bardzo przeżywa śmierć najstarszego synka Piotrusia – szalał z radości, gdy syn się urodził, grał mu na skrzypcach, bawił się z nim. Jego śmierć jest dla Bogumiła potwornym ciosem, czego nie...
Szczególnie wstrząsające są relacje dzieci holokaustu oraz utwory fabularne i poetyckie traktujące o losie tych dzieci. Proza Henryka Grynberga, dziecka wyratowanego z piekła holokaustu, reportaże Hanny Krall czy opowiadania Idy Fink pełne są faktów strasznych, Krall opisuje np. fakt zabijania niemowląt w getcie, wyrzucania ich przez okna przez rodziców, by nie trafiły w ręce hitlerowskich oprawców. Poruszające świadectwa Henryka Grynberga odzwierciedlają dramatyczne poglądy autora, iż po...
Jak dziecko, bezwolne i zdolne jedynie do beztroskiej zabawy, traktuje swą żonę bohater dramatu Henryka Ibsena Dom lalki – Torwald Helmer. Sam piastuje odpowiedzialne stanowisko, zarabia na dom, a po żonie spodziewa się, że będzie wciąż roześmianą dziewczynką, służącą rozrywkom męża. Toteż przebiera ją, obmyśla jej strój na bal kostiumowy, uczy tańczyć, traktuje z pobłażaniem, nie dopuszczając nawet do siebie myśli, że żona może mieć jakiekolwiek problemy... A Nora je ma – kiedyś...
Przedstawienie zarysów literackich portretów matek nie wyczerpuje tematu macierzyństwa w literaturze. Nie pokazuje wszystkich sposobów ujęcia zagadnienia. Warto zwrócić uwagę, jakimi barwami i środkami obrazy matek są szkicowane. Wspomnieliśmy o idealizacji czy eksponowaniu cierpienia. Warto też odnotować, że niektórzy autorzy i autorki nie wahają się pokazać macierzyństwa drastycznie czy wręcz naturalistycznie. Nie cofa się przed pokazaniem takiego wymiaru macierzyństwa Stefan Żeromski....
Nieudane próby pozbycia się dzieci niechcianych towarzyszą losom bohaterek tak literatury wysokiej, jak i uważanej za masową. Bezskutecznie próbuje wywołać poronienie Cathy Ames – piękna żona Adama z Na wschód od Edenu. Cathy porzuci zresztą męża i synów – wcześnie rozbudzona seksualnie, pożądająca silnych wrażeń, marzyć będzie o czymś zupełnie innym niż spokojna egzystencja w rodzinnym gniazdku. Chwilowe zadowolenie odnajdzie w wielkomiejskim życiu i przepychu oraz spełnianiu najbardziej...
Nie zawsze zazdrość ma tak niewielkie skutki jak w komediach Fredry czy poemacie Mickiewicza. Inaczej jest chociażby u Szekspira. Makbet, tytułowy bohater tragedii, zazdrości królowi tronu, więc... podstępnie zabija monarchę. Otello podejrzewa żonę Desdemonę o zdradę, więc ją, powodowany zazdrością, dusi, choć nie ma wystarczających dowodów przeciw rzekomo wiarołomnej. Gdy dowie się, że padł ofiarą intrygi Jagona i niesłusznie posądzał żonę o romans z Kasjem, odbierze sobie życie,...
Dość często poruszanym problemem w literaturze jest nadopiekuńczość rodziców.Dzieckiem nadopiekuńczej matki jest niewątpliwie syn Róży, Władyś, z Cudzoziemki Marii Kuncewiczowej. To matka dyktuje mu zerwanie związku z narzeczoną, a potem wtrąca się w jego małżeństwo. Nadopiekuńcza, choć w innym sensie, bywa też bohaterka Nocy i dni Marii Dąbrowskiej – Barbara Niechcicowa wobec swych dzieci, a zwłaszcza syna Tomaszka, którego długi nieustannie reguluje. Przykładem nadopiekuńczości ojca...
Pięknym obrazem poświęcenia ojca za życie dziecka jest film Życie jest piękne Roberta Benigniego. Bohater z narażeniem życia ukrywa własne dziecko przed hitlerowcami w obozie koncentracyjnym, a gdy przychodzi krytyczny moment, odwraca uwagę jednego z nich od ukrytego malca. Nawet ze śmiechem idzie na śmierć, udając przed synkiem, że to tylko taka zabawa – nie chce przestraszyć dziecka. Wcześniej poświęca się także, by dodać otuchy żonie. Z narażeniem życia dociera do megafonów, by...
Sytuacje przeciwne – krzywdzenie rodziców przez niewdzięczne dziecko – również odnajdujemy w licznych dziełach literackich. Typowy obraz matki znoszącej niewdzięczność córki przedstawiony został w Balladynie Juliusza Słowackiego . Zła królowa okrutnie traktuje staruszkę matkę, nie pamiętając o dobroci, miłości i trosce, którymi była otaczana w ubogim rodzinnym domu. Wstydzi się przyznać do matki nędzarki i dlatego wypędza żebraczkę z zamku.Mimo to staruszka do końca pozostaje lojalna...
W literaturze polskiej mamy całą galerię kobiet dziewczynek. Niewątpliwie należy do niej nieletnia Zosia – bohaterka Pana Tadeusza Adama Mickiewicza, zawstydzona zalotami Tadeusza i rozśmieszona czy nawet przestraszona umizgami Hrabiego. Kierowana przez ciotkę Telimenę i Sędziego oraz z dala przez Jacka Soplicę, dziecięcą miłością pokocha Tadeusza... Typowym dzieckiem – niedorosłą panną jest Danuśka Jurandówna, bohaterka Krzyżaków Henryka Sienkiewicza, chętnie bawiąca się, śpiewająca,...
Nie tylko skrajne ubóstwo, sytuacja rodzinna czy warunki społeczne każą dzieciom wyrastać z dzieciństwa. Również warunki historyczne, np. wojna, podczas której walczą z bronią w ręku mali chłopcy... W części III Dziadów czytamy o chłopcach sprzeciwiających się carskiemu terrorowi i więzionych, skazywanych na katorgę. Podobne obrazy spotkamy w wierszu Adama Mickiewicza Do Matki Polki , w którym poeta mówi z ironią (ale czy to tylko ironia?) o „okrutnym treningu”, jaki matka powinna...
Kobietą dzieckiem ukazaną w perwersyjny sposób w powieści Vladimira Nabokova Lolita jest Dolores Haze, zwana Lolitą. Niedojrzała, dwunastoletnia dziewczynka staje się przedmiotem pożądania trzydziestosiedmioletniego mężczyzny Humberta Humberta, który z miłości do dziewczynki poślubia jej matkę, a gdy żona, odkrywszy sekret, ginie w wypadku, staje się jedynym opiekunem i ojczymem Lolity. W tym związku dziewczynka kusi ojczyma z kobiecą przebiegłością i osiąga pewne doraźne korzyści, np....
Jurand kocha Danuśkę niebywale. Sam będąc okrutnym, nieznającym strachu ni litości rycerzem, rozczula się na widok córki. Umieszcza ją na dworze księżnej Anny, obawiając się o jej bezpieczeństwo. Gdy Krzyżacy porywają mu dziecko, szaleje z bólu. Gotów jest zrezygnować z dumy rycerskiej i zemsty, byle tylko uratować córkę. Na życzenie zakonnych braci upokarza się przed nimi, stawia się przed ich obliczem pokorny, gotów zapomnieć o dumie i dawnych krzywdach, byle oddali mu dziecko. Ma na sobie...
Przyjaciółka Basia jest jednocześnie kobietą dzieckiem, radosnym hajduczkiem, którego nikt nie traktuje poważnie i w którym pan Michał początkowo widzi tylko dziecko, a nie kobietę. Nad Baśką roztaczają więc opiekę Michał i Zagłoba, także w czasach, gdy jest już panią pułkownikową. Inne relacje obserwujemy w małżeństwie Helmerów z Domu lalki HenrykaIbsensa. Główna bohaterka dramatu, Nora, żona Torwalda, traktowana jest przez męża wyłącznie jak zabawka, dziecko podjadające słodkie...
Osobny temat stanowią relacje dorosłych dzieci z rodzicami, które omawiamy pod hasłami: matka, macierzyństwo; ojciec; syn. Ważnym zagadnieniem jest też powrót do epoki dzieciństwa, traktowanego jako idylliczna kraina młodości, kraina korzeni – w takim sensie należy postrzegać Dolinę Issy Miłosza, traktowaną przez autora jako swoistą terapię poety emigranta. Warto też wspomnieć o motywie przyjaźni pomiędzy dzieckiem a dorosłym, ukazanym m.in. w filmie Jana Svěráka Kola.
Nie tylko niewinność, dobroć, łagodność oraz przedwczesna dojrzałość, ale także okrucieństwo, zła wola, znęcanie się nad innymi bywają przypisywane dzieciom, zwłaszcza we współczesnych tekstach kultury. Np. powieść Williama Goldinga Władca much ukazuje okrutnych chłopców, którzy pozostawieni sami sobie na bezludnej wyspie rywalizują ze sobą, tworzą minispołeczeństwo totalitarne, znęcają się nad słabszymi i w efekcie zabijają jednego ze swych kolegów. Okrucieństwo małych antysemitów opisał...
Nie tylko charakter kobiet, preferujących doświadczenia inne niż macierzyństwo, skłaniał bohaterki literackie do przerwania ciąży. Niekiedy zmuszała je do aborcji nędza, niemożność zapewnienia godziwego życia sobie i dziecku, rozpacz po stracie partnera, nieodpowiedzialność ojca. Bohaterka głośnej powieści Zofii Nałkowskiej Granica – pochodząca z biednej rodziny córka kucharki Justyna Bogutówna – wdaje się w romans z paniczem, Zenonem Ziembiewiczem. Spotkanie po latach nie osłabia łączącego...
Szczególne uczucia budzi pogrzeb dziecka – niewinnego, przedwcześnie zgasłego, które – jak się zwykło mówić – miało całe życie przed sobą. O konieczności pochowania swej małej córeczki tak pisze Jan Kochanowski: Nie do takiej łożnice, moja dziewko droga, Miała cię mać uboga Doprowadzić! Nie takąć dać obiecowała Wyprawę, jakąć dała! Giezłeczkoć tylko dała a lichą tkaneczkę; Ojciec ziemie bryłeczkę W głowki włożył. – Niestetyż i posag, i ona W jednej skrzynce zamkniona! (Jan Kochanowski,...
Matki tyranki bywają despotyczne, ale i nierzadko nadopiekuńcze (jak pani Dulska wobec Zbyszka). Niekiedy symulują nagłą słabość czy histerię, by osiągnąć swoje cele. Nigdy jednak Dulska nie daje się wyprowadzić z równowagi na tyle, by chociażby zapomnieć o pieniądzach. Na ogół panuje nad swymi emocjami, przelicza, kalkuluje, a histeryzuje raczej na pokaz. Do odrębnej grupy należą nadopiekuńcze matki histeryczki, u których emocje niejednokrotnie biorą górę nad rozsądkiem i uniemożliwiają...
Jako dziecko wiedzące więcej przedstawiany jest też w ewangeliach sam mały Jezus. O dzieciństwie Chrystusa wiemy niewiele, głównie z apokryfów, zapada jednak w pamięć ewangeliczna historia o tym, jak jako mały chłopiec zgubił się (jak się potem okazało, dłużej pozostał w świątyni). Rozmawiał wówczas z uczonymi w Piśmie, zadawał pytania i mądrze im odpowiadał. Odnaleziony przez opiekunów, wypowiedział dojrzale brzmiące i niezrozumiałe dla nich słowa: „Czemuście Mnie szukali? Czy nie...
W biblijnej przypowieści poznajemy syna marnotrawnego, który odszedł z domu rodzinnego i roztrwonił przypadającą mu część majątku ojca. Kiedy zaś stracił wszystko i stwierdził, iż nic już nie ma, a powodzi mu się gorzej niż sługom ojca, postanowił powrócić na łono rodziny. Miał wpraw dzie zamiar oświadczyć, iż już nie godzi nazywać się synem swego ojca i prosi jedynie o pracę i schronienie, jednak szczęśliwy z powrotu dziedzica ojciec wybaczył mu wszystko i przyjął z otwartymi ramionami...
Prócz synów ulubieńców Biblia (tym razem Nowy Testament ) przedstawia i grzesznych, którym jednak wybaczono ich winy. Najsłynniejsza chyba przypowieść – o synu marnotrawnym– opowiada o młodzieńcu, który, zabrawszy przypadającą mu część majątku, opuścił ojca i wyruszył w świat, tam stracił wszystko, co miał i zaczął cierpieć ubóstwo wśród obcych, gdzie pracował jako niedojadający sługa. Postanowił wówczas wrócić do domu już nie jako syn, ale sługa ojca, by – jak i inne sługi – dostać...
Nie tylko młodociani żołnierze, także dzieci uwięzione w łagrach i obozach koncentracyjnych oraz żydowskie dzieci ukrywane w polskich mieszkaniach to przedwcześnie dojrzałe istoty, którym wojna kazała dorosnąć do strachu, do którego dorosnąć się nie da. Dzieci ze Zdążyć przed Panem Bogiem Hanny Krall, wyrzucane przez okna przez swoich rodziców, pragnących dla nich lepszej śmierci; dzieci wysyłane na śmierć do komór gazowych (opowiadania Borowskiego), dzieci wegetujące w łagrach (...
Pani Eames mogła wybrać jedną z wielu innych metod praktykowanych w celu pozbycia się ciąży. Krążyły plotki, że cieszący się jak najgorszą sławą specjalista od pokątnych aborcji w South Endzie jest zarazem najbardziej wziętym alfonsem tej dzielnicy. Ponieważ za aborcję liczył sobie prawie pięćset dolarów, ubogie kobiety, dla których była to suma niewyobrażalna, zostawały jego prostytutkami. Działał w lokalu zwanym – jak inne miejscowe lokale,w których potajemnie uprawiano aborcję – „za...
Obraz Matki Boskiej cierpiącej, ukazanej jako kobieta i matka umierającego syna, a nie wyniosła postać o cechach niebiańskich, znajdujemy w średniowiecznej polskiej pieśni Posłuchajcie bracia miła ( Żale Matki Boskiej pod krzyżem ), zwanej też Lamentem ( Plautem ) świętokrzyskim . Przedstawiona w tym utworze Maryja dzieli się swym bólem i cierpieniem z innymi matkami, rozpacza nad męką i śmiercią syna, nie potrafi pogodzić się z tak straszliwym niezawinionym cierpieniem własnego...
Poświęcenie nie musi dotyczyć ofiary za społeczność czy naród. Nie musi mieć też podłoża patriotycznego czy rewolucyjnego. Nawet jak najbardziej prywatne wybory mogą wiązać się z poświęceniem. Każda decyzja o wydaniu na świat dziecka jest ryzykiem i poświęceniem, bo macierzyństwo wymaga ofiary – zdają się mówić wiersze Anny Świrszczyńskiej, np. Patriarchat czy Zwykły poród , przypominające bóle rodzenia i cierpienia matek. O poświęceniu matki z narażeniem wędrującej pod obstrzałem po...
Dziecko – po raz pierwszy staje się głównym bohaterem, a częstym motywem jest jego krzywda: • Antek, Dobra pani, Janko Muzykant, Katarynka, Nasza szkapa • wiersze i Obrazki Konopnickiej (Jaś nie doczekał, Przed sądem) • Lalka • W pustyni i w puszczy Emancypacja • Lalka • Emancypantki • Nad Niemnem Kwestia żydowska • Mendel Gdański • Lalka Miasto – nowy motyw; miasto jako wielkie skupisko ludzi;analiza reguł życia społecznego, roli pieniądza i obyczajowości...
Słowa Janusza Korczaka, które otwierają jeden z punktów opisywanych przez autora w tej książce dały mi początek tego czego mogłem się spodziewać po jej treści. Mówią one: „Dziecko jest pergaminem, szczelnie zapisanym drobnymi hieroglifami, których...
2-3 m, w pozycji na brzuchu unosi głowę; leży ze zgiętymi nogami; reaguje ogólnym ożywieniem ruchowym na kontakt z ludźmi; szuka wzrokiem źródła dźwięku; grucha ożywia się na widok butelki lub przygotowania jedzenia; śledzi przedmiot oddalający...
Dzieciństwo to najwspanialsze lata życia. Kojarzy mi się ono w dużym stopniu z przedszkolem. Mimo że trzeba było wcześnie wstawać, szedłem tam z uśmiechem na twarzy. Wraz z kolegami i koleżankami bawiłem się w biuro i czarodziejów. Wyda się to...
Autorem obrazu "Maria z Dzieciątkiem" jest Simon Vouet. To francuski malarz żyjący na przełomie XVI i XVII wieku. Interesował się problemem światłocienia. Był nadwornym malarzem Ludwika XIII. Malował m.in. obrazy o tematyce religijnej....
To jest temat przewodni moich rozważań. W dzisiejszych czasach coraz więcej jest organizacji, które niosą lub chcą nieść pomoc tym najbardziej bezbronnym i uległym istotom: dzieciom. Możemy wyróżnić UNICEF, Polski Czerwony Krzyż, Czerwony...
A. Postawa akceptacji. Akceptować dziecko to znaczy przyjąć go takim, jakie ono jest, z jego cechami fizycznymi, usposobieniem, z jego umysłowymi możliwościami i łatwością osiągnięć w jednych dziedzinach, a ograniczeniami i trudnościami w...
Dziecko jest chodzącym cudem, jedynym, wyjątkowym, niezastąpionym. Phil Bosmans Przyjście na świat upragnionego syna czy córki to jeden z najważniejszych momentów w życiu każdego człowieka. Nie ma nic silniejszego od ojcowskiej i matczynej...
Erik H. Erikson na podstawie obserwacji, praktyki klinicznej, eksperymentów, a także refleksji teoretycznej, w rozwoju człowieka wyróżnił osiem faz. Fazy te są od siebie zależne, nie jest możliwe podejmowanie zagadnień związanych z jedną z nich,...
Gdyby miała ukazać mi się zjawa, sądzę, że byłaby to postać przestrzegająca mnie przed niebezpieczeństwami XXI w., a mianowicie nałogami, różnego rodzaju przestępstwami, sektami, nieodpowiednim towarzystwem i przede wszystkim pouczyłaby mnie, aby...