rodzić (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈrɔʥ̑iʨ̑], AS: [roʒ́ić], zjawiska fonetyczne: zmięk. ​

znaczenia:

czasownik przechodni

(1.1) fizj. u ssaków: wydawać potomstwo na świat

(1.2) bot. o roślinach, ziemi: wydawać plon

(1.3) pot. dawać owoce, efekty, skutek

czasownik zwrotny rodzić się

(2.1) przychodzić na świat

(2.2) przen. powstawać, brać początek

odmiana:

(1.1-3) koniugacja VIa

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		rodzić
czas teraźniejszy		rodzę	rodzisz	rodzi	rodzimy	rodzicie	rodzą
czas przeszły	m	rodziłem	rodziłeś	rodził	rodziliśmy	rodziliście	rodzili
	ż	rodziłam	rodziłaś	rodziła	rodziłyśmy	rodziłyście	rodziły
	n	rodziłom	rodziłoś	rodziło
tryb rozkazujący		niech rodzę	rodź	niech rodzi	rodźmy	rodźcie	niech rodzą
pozostałe formy czas przyszły m będę rodził, będę rodzić będziesz rodził, będziesz rodzić będzie rodził, będzie rodzić będziemy rodzili, będziemy rodzić będziecie rodzili, będziecie rodzić będą rodzili, będą rodzić ż będę rodziła, będę rodzić będziesz rodziła, będziesz rodzić będzie rodziła, będzie rodzić będziemy rodziły, będziemy rodzić będziecie rodziły, będziecie rodzić będą rodziły, będą rodzić n będę rodziło, będę rodzić będziesz rodziło, będziesz rodzić będzie rodziło, będzie rodzić czas zaprzeszły m rodziłem był rodziłeś był rodził był rodziliśmy byli rodziliście byli rodzili byli ż rodziłam była rodziłaś była rodziła była rodziłyśmy były rodziłyście były rodziły były n rodziłom było rodziłoś było rodziło było forma bezosobowa czasu przeszłego rodzono tryb przypuszczający m rodziłbym, byłbym rodził rodziłbyś, byłbyś rodził rodziłby, byłby rodził rodzilibyśmy, bylibyśmy rodzili rodzilibyście, bylibyście rodzili rodziliby, byliby rodzili ż rodziłabym, byłabym rodziła rodziłabyś, byłabyś rodziła rodziłaby, byłaby rodziła rodziłybyśmy, byłybyśmy rodziły rodziłybyście, byłybyście rodziły rodziłyby, byłyby rodziły n rodziłobym, byłobym rodziło rodziłobyś, byłobyś rodziło rodziłoby, byłoby rodziło imiesłów przymiotnikowy czynny m rodzący, nierodzący ż rodząca, nierodząca rodzące, nierodzące n rodzące, nierodzące imiesłów przysłówkowy współczesny rodząc, nie rodząc rzeczownik odczasownikowy rodzenie, nierodzenie

(2.1-2) koniugacja VIa

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		rodzić się
czas teraźniejszy		rodzę się	rodzisz się	rodzi się	rodzimy się	rodzicie się	rodzą się
czas przeszły	m	rodziłem się	rodziłeś się	rodził się	rodziliśmy się	rodziliście się	rodzili się
	ż	rodziłam się	rodziłaś się	rodziła się	rodziłyśmy się	rodziłyście się	rodziły się
	n	rodziłom się	rodziłoś się	rodziło się
tryb rozkazujący		niech się rodzę	rodź się	niech się rodzi	rodźmy się	rodźcie się	niech się rodzą
pozostałe formy czas przyszły m będę się rodził, będę się rodzić będziesz się rodził, będziesz się rodzić będzie się rodził, będzie się rodzić będziemy się rodzili, będziemy się rodzić będziecie się rodzili, będziecie się rodzić będą się rodzili, będą się rodzić ż będę się rodziła, będę się rodzić będziesz się rodziła, będziesz się rodzić będzie się rodziła, będzie się rodzić będziemy się rodziły, będziemy się rodzić będziecie się rodziły, będziecie się rodzić będą się rodziły, będą się rodzić n będę się rodziło, będę się rodzić będziesz się rodziło, będziesz się rodzić będzie się rodziło, będzie się rodzić czas zaprzeszły m rodziłem się był rodziłeś się był rodził się był rodziliśmy się byli rodziliście się byli rodzili się byli ż rodziłam się była rodziłaś się była rodziła się była rodziłyśmy się były rodziłyście się były rodziły się były n rodziłom się było rodziłoś się było rodziło się było forma bezosobowa czasu przeszłego rodzono się tryb przypuszczający m rodziłbym się, byłbym się rodził rodziłbyś się, byłbyś się rodził rodziłby się, byłby się rodził rodzilibyśmy się, bylibyśmy się rodzili rodzilibyście się, bylibyście się rodzili rodziliby się, byliby się rodzili ż rodziłabym się, byłabym się rodziła rodziłabyś się, byłabyś się rodziła rodziłaby się, byłaby się rodziła rodziłybyśmy się, byłybyśmy się rodziły rodziłybyście się, byłybyście się rodziły rodziłyby się, byłyby się rodziły n rodziłobym się, byłobym się rodziło rodziłobyś się, byłobyś się rodziło rodziłoby się, byłoby się rodziło imiesłów przymiotnikowy czynny m rodzący się, nierodzący się ż rodząca się, nierodząca się rodzące się, nierodzące się n rodzące się, nierodzące się imiesłów przysłówkowy współczesny rodząc się, nie rodząc się rzeczownik odczasownikowy rodzenie się, nierodzenie się

przykłady:

(1.1) Pani Kowalska rodziła cztery godziny.

(1.2) To urodzajna ziemia, rodzi obficie pszenicę.

(1.3) Szacunek do siebie rodzi w człowieku poszanowanie innych ludzi.

(2.1) Nikt nie rodzi się z uprzedzeniami^[1].

(2.1) Urodziłem się w Warszawie.

(2.2) Pytań rodzi się wiele.

(2.2) Przy piwie urodził się wspaniały pomysł zrobienia majątku.

składnia:

(1.1-3) rodzić + B., nie rodzić + D.

kolokacje:

(1.1) (u)rodzić syna / córkę / bliźnięta / trojaczki / …

(1.2) rodzić owoce

(1.3) rodzić pytanie

synonimy:

(1.1) wydawać na świat

antonimy:

(1.1) zabijać

hiperonimy:

hiponimy:

(1.1) cielić się, kocić się, szczenić się, źrebić się

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. rodzic m, rodziciel m, rodzicielka ż, rodzicielstwo n, rodzenie n, poród m, urodziny nmos, rodzina ż

czas. urodzić (się), narodzić (się)

przym. rozrodczy, rodzicielski

związki frazeologiczne:

głupich nie sieją, sami się rodzą • jeszcze się taki nie urodził, co by wszystkim dogodził • nie siać chwastu, a rodzi się

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) bear, give birth, deliver (a child), o zwierzętach breed; (1.2) yield, bear; (1.3) produce, generate, breed; (2.1) get born
• arabski: (1.1) وضع (waḍaʿa), ولد (walada); (1.2) ثمر (ṯamara)
• duński: (1.1) føde; (2.1) blive født
• dzongkha: (1.1) ཨ་ལུ་སྐྱེ
• esperanto: (1.1) naski, akuŝi; (2.1) naskiĝi
• francuski: (1.1) accoucher, donner naissance; (1.2) fructifier; (1.3) produire, provoquer; (2.1) naître, naître; (2.2) naître, naître
• hawajski: (1.1) hānau
• hebrajski: (1.1) יולד (jalád), bibl. לד (led)
• hiszpański: (1.1) dar a luz, alumbrar, parir, criar, o zwierzętach parir; (1.2) producir; (1.3) producir, generar; (2.1) nacer; (2.2) nacer
• islandzki: (1.1) fæða
• jaćwieski: (1.1) gemd
• japoński: (1.1) 生む (うむ, umu)
• jidysz: (1.1) געבוירן (gebojrn), האָבן (hobn); (2.1) געבוירן ווערן (gebojrn wern)
• kataloński: (1.1) parir; (2.1) néixer, nàixer
• łaciński: (1.1) gigno; (1.3) creo; (2.1) nascor
• niderlandzki: (1.1) baren, bevallen; (1.2) vrucht dragen; (1.3) produceren, voortbrengen; (2.1) geboren worden; (2.2) ontstaan, ontluiken
• niemiecki: (1.1) gebären; (2.1) geboren werden; (2.2) entstehen
• nowogrecki: (1.1) γεννώ; (2.1) γεννιέμαι; (2.2) γεννιέμαι
• rosyjski: (1.1) порождать
• sanskryt: (1.1) सूष्, सूष्
• słowacki: (1.1) rodiť
• szwedzki: (1.1) föda
• tahitański: (1.1) fānau
• tuwiński: (1.1) божуур
• ukraiński: (1.1) народжувати
• węgierski: (1.1) szül
• wietnamski: (1.1) sinh
• włoski: (1.1) dare alla luce, partorire, procreare; (1.2) produrre, generare; (2.1) nascere, venire al mondo; (2.2) nascere, sbocciare
• wolof: (2.1) juddu

źródła: