nakrywać (język polski)

oni nakrywają (1.1) chorego kocem

kobieta nakrywa (1.2) do stołu

wymowa:

IPA: [naˈkrɨvaʨ̑], AS: [nakryvać]

​

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. nakryć)

(1.1) kłaść coś na wierzchu czegoś / kogoś, osłaniając to

(1.2) układać na stole, przed posiłkiem, zastawę, sztućce, serwetki itp.

(1.3) przyłapywać, zastać kogoś na czymś występnym lub wstydliwym

czasownik zwrotny niedokonany nakrywać się (dk. nakryć się)

(2.1) kłaść coś na samym sobie

(2.2) kryć, skrywać samego siebie zbyt długo lub zbyt często

odmiana:

(1.1-3) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		nakrywać
czas teraźniejszy		nakrywam	nakrywasz	nakrywa	nakrywamy	nakrywacie	nakrywają
czas przeszły	m	nakrywałem	nakrywałeś	nakrywał	nakrywaliśmy	nakrywaliście	nakrywali
	ż	nakrywałam	nakrywałaś	nakrywała	nakrywałyśmy	nakrywałyście	nakrywały
	n	nakrywałom	nakrywałoś	nakrywało
tryb rozkazujący		niech nakrywam	nakrywaj	niech nakrywa	nakrywajmy	nakrywajcie	niech nakrywają
pozostałe formy czas przyszły m będę nakrywał, będę nakrywać będziesz nakrywał, będziesz nakrywać będzie nakrywał, będzie nakrywać będziemy nakrywali, będziemy nakrywać będziecie nakrywali, będziecie nakrywać będą nakrywali, będą nakrywać ż będę nakrywała, będę nakrywać będziesz nakrywała, będziesz nakrywać będzie nakrywała, będzie nakrywać będziemy nakrywały, będziemy nakrywać będziecie nakrywały, będziecie nakrywać będą nakrywały, będą nakrywać n będę nakrywało, będę nakrywać będziesz nakrywało, będziesz nakrywać będzie nakrywało, będzie nakrywać czas zaprzeszły m nakrywałem był nakrywałeś był nakrywał był nakrywaliśmy byli nakrywaliście byli nakrywali byli ż nakrywałam była nakrywałaś była nakrywała była nakrywałyśmy były nakrywałyście były nakrywały były n nakrywałom było nakrywałoś było nakrywało było forma bezosobowa czasu przeszłego nakrywano tryb przypuszczający m nakrywałbym, byłbym nakrywał nakrywałbyś, byłbyś nakrywał nakrywałby, byłby nakrywał nakrywalibyśmy, bylibyśmy nakrywali nakrywalibyście, bylibyście nakrywali nakrywaliby, byliby nakrywali ż nakrywałabym, byłabym nakrywała nakrywałabyś, byłabyś nakrywała nakrywałaby, byłaby nakrywała nakrywałybyśmy, byłybyśmy nakrywały nakrywałybyście, byłybyście nakrywały nakrywałyby, byłyby nakrywały n nakrywałobym, byłobym nakrywało nakrywałobyś, byłobyś nakrywało nakrywałoby, byłoby nakrywało imiesłów przymiotnikowy czynny m nakrywający, nienakrywający ż nakrywająca, nienakrywająca nakrywające, nienakrywające n nakrywające, nienakrywające imiesłów przymiotnikowy bierny m nakrywany, nienakrywany nakrywani, nienakrywani ż nakrywana, nienakrywana nakrywane, nienakrywane n nakrywane, nienakrywane imiesłów przysłówkowy współczesny nakrywając, nie nakrywając rzeczownik odczasownikowy nakrywanie, nienakrywanie

(2.1-2) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		nakrywać się
czas teraźniejszy		nakrywam się	nakrywasz się	nakrywa się	nakrywamy się	nakrywacie się	nakrywają się
czas przeszły	m	nakrywałem się	nakrywałeś się	nakrywał się	nakrywaliśmy się	nakrywaliście się	nakrywali się
	ż	nakrywałam się	nakrywałaś się	nakrywała się	nakrywałyśmy się	nakrywałyście się	nakrywały się
	n	nakrywałom się	nakrywałoś się	nakrywało się
tryb rozkazujący		niech się nakrywam	nakrywaj się	niech się nakrywa	nakrywajmy się	nakrywajcie się	niech się nakrywają
pozostałe formy czas przyszły m będę się nakrywał, będę się nakrywać będziesz się nakrywał, będziesz się nakrywać będzie się nakrywał, będzie się nakrywać będziemy się nakrywali, będziemy się nakrywać będziecie się nakrywali, będziecie się nakrywać będą się nakrywali, będą się nakrywać ż będę się nakrywała, będę się nakrywać będziesz się nakrywała, będziesz się nakrywać będzie się nakrywała, będzie się nakrywać będziemy się nakrywały, będziemy się nakrywać będziecie się nakrywały, będziecie się nakrywać będą się nakrywały, będą się nakrywać n będę się nakrywało, będę się nakrywać będziesz się nakrywało, będziesz się nakrywać będzie się nakrywało, będzie się nakrywać czas zaprzeszły m nakrywałem się był nakrywałeś się był nakrywał się był nakrywaliśmy się byli nakrywaliście się byli nakrywali się byli ż nakrywałam się była nakrywałaś się była nakrywała się była nakrywałyśmy się były nakrywałyście się były nakrywały się były n nakrywałom się było nakrywałoś się było nakrywało się było forma bezosobowa czasu przeszłego nakrywano się tryb przypuszczający m nakrywałbym się, byłbym się nakrywał nakrywałbyś się, byłbyś się nakrywał nakrywałby się, byłby się nakrywał nakrywalibyśmy się, bylibyśmy się nakrywali nakrywalibyście się, bylibyście się nakrywali nakrywaliby się, byliby się nakrywali ż nakrywałabym się, byłabym się nakrywała nakrywałabyś się, byłabyś się nakrywała nakrywałaby się, byłaby się nakrywała nakrywałybyśmy się, byłybyśmy się nakrywały nakrywałybyście się, byłybyście się nakrywały nakrywałyby się, byłyby się nakrywały n nakrywałobym się, byłobym się nakrywało nakrywałobyś się, byłobyś się nakrywało nakrywałoby się, byłoby się nakrywało imiesłów przymiotnikowy czynny m nakrywający się, nienakrywający się ż nakrywająca się, nienakrywająca się nakrywające się, nienakrywające się n nakrywające się, nienakrywające się imiesłów przysłówkowy współczesny nakrywając się, nie nakrywając się rzeczownik odczasownikowy nakrywanie się, nienakrywanie się

przykłady:

składnia:

(1.1) nakrywać + N.

(1.2) nakrywać do + D.

(1.3) nakrywać na + Ms.

(2.1) nakrywać się + N.

kolokacje:

(1.1) nakryć garnek / rondel / patelnię pokrywką • nakrywać kogoś kołdrą / kocem / pledem • nakrywać głowę czapką / kapeluszem

(1.2) nakrywać do stołu / do stolika • nakrywać do śniadania / do obiadu / do kolacji / do bankietu / przyjęcia

(1.3) nakrywać złodzieja na gorącym uczynku • nakrywać kogoś na zdradzie / na oszustwie / na dłubaniu w nosie

(2.1) nakrywać się kołdrą / kocem / pledem

synonimy:

(1.1) przykrywać, nakładać

(1.3) przyłapywać

(2.1) przykrywać się

antonimy:

(1.1) odkrywać

(2.1) odkrywać się, rozkrywać się

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. nakrywanie n, nakrycie n, nakrywa ż, nakryw m, nakrywka ż

czas. kryć, nakryć dk.

przym. nakrywkowy

związki frazeologiczne:

diabeł ogonem nakrył • nakrywać ogniem • późno nakrywać studnię, gdy już w niej dziecko utonęło

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• hiszpański: (1.1) cubrir, tapar; (1.2) poner; (1.3) descubrir, sorprender, pescar; (2.1) cubrirse, taparse
• rosyjski: (1.1) накрывать
• ukraiński: (1.1) накривати; (1.2) накривати, сервірува́ти; (1.3) накривати
• wilamowski: (1.1) bydekia
• włoski: (1.2) apparacchiare; (1.3) sgamare

źródła: