układać (język polski)

mężczyzna układa (1.2) posadzkę

wymowa:

IPA: [ukˈwadaʨ̑], AS: [uku̯adać]

​

znaczenia:

czasownik niedokonany (dk. ułożyć)

(1.1) doprowadzać coś do porządku

(1.2) tworzyć całość z określonych elementów

(1.3) komponować, tworzyć utwór

(1.4) tresować zwierzę do posłuszeństwa

czasownik zwrotny niedokonany układać się

(2.1) negocjować

(2.2) o ubraniu: przybierać na kimś określony kształt

(2.3) o wydarzeniach, sytuacji: rozwijać się

odmiana:

(1.1-4) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		układać
czas teraźniejszy		układam	układasz	układa	układamy	układacie	układają
czas przeszły	m	układałem	układałeś	układał	układaliśmy	układaliście	układali
	ż	układałam	układałaś	układała	układałyśmy	układałyście	układały
	n	układałom	układałoś	układało
tryb rozkazujący		niech układam	układaj	niech układa	układajmy	układajcie	niech układają
pozostałe formy czas przyszły m będę układał, będę układać będziesz układał, będziesz układać będzie układał, będzie układać będziemy układali, będziemy układać będziecie układali, będziecie układać będą układali, będą układać ż będę układała, będę układać będziesz układała, będziesz układać będzie układała, będzie układać będziemy układały, będziemy układać będziecie układały, będziecie układać będą układały, będą układać n będę układało, będę układać będziesz układało, będziesz układać będzie układało, będzie układać czas zaprzeszły m układałem był układałeś był układał był układaliśmy byli układaliście byli układali byli ż układałam była układałaś była układała była układałyśmy były układałyście były układały były n układałom było układałoś było układało było forma bezosobowa czasu przeszłego układano tryb przypuszczający m układałbym, byłbym układał układałbyś, byłbyś układał układałby, byłby układał układalibyśmy, bylibyśmy układali układalibyście, bylibyście układali układaliby, byliby układali ż układałabym, byłabym układała układałabyś, byłabyś układała układałaby, byłaby układała układałybyśmy, byłybyśmy układały układałybyście, byłybyście układały układałyby, byłyby układały n układałobym, byłobym układało układałobyś, byłobyś układało układałoby, byłoby układało imiesłów przymiotnikowy czynny m układający, nieukładający ż układająca, nieukładająca układające, nieukładające n układające, nieukładające imiesłów przymiotnikowy bierny m układany, nieukładany układani, nieukładani ż układana, nieukładana układane, nieukładane n układane, nieukładane imiesłów przysłówkowy współczesny układając, nie układając rzeczownik odczasownikowy układanie, nieukładanie

(2.1-3) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		układać się
czas teraźniejszy		układam się	układasz się	układa się	układamy się	układacie się	układają się
czas przeszły	m	układałem się	układałeś się	układał się	układaliśmy się	układaliście się	układali się
	ż	układałam się	układałaś się	układała się	układałyśmy się	układałyście się	układały się
	n	układałom się	układałoś się	układało się
tryb rozkazujący		niech się układam	układaj się	niech się układa	układajmy się	układajcie się	niech się układają
pozostałe formy czas przyszły m będę się układał, będę się układać będziesz się układał, będziesz się układać będzie się układał, będzie się układać będziemy się układali, będziemy się układać będziecie się układali, będziecie się układać będą się układali, będą się układać ż będę się układała, będę się układać będziesz się układała, będziesz się układać będzie się układała, będzie się układać będziemy się układały, będziemy się układać będziecie się układały, będziecie się układać będą się układały, będą się układać n będę się układało, będę się układać będziesz się układało, będziesz się układać będzie się układało, będzie się układać czas zaprzeszły m układałem się był układałeś się był układał się był układaliśmy się byli układaliście się byli układali się byli ż układałam się była układałaś się była układała się była układałyśmy się były układałyście się były układały się były n układałom się było układałoś się było układało się było forma bezosobowa czasu przeszłego układano się tryb przypuszczający m układałbym się, byłbym się układał układałbyś się, byłbyś się układał układałby się, byłby się układał układalibyśmy się, bylibyśmy się układali układalibyście się, bylibyście się układali układaliby się, byliby się układali ż układałabym się, byłabym się układała układałabyś się, byłabyś się układała układałaby się, byłaby się układała układałybyśmy się, byłybyśmy się układały układałybyście się, byłybyście się układały układałyby się, byłyby się układały n układałobym się, byłobym się układało układałobyś się, byłobyś się układało układałoby się, byłoby się układało imiesłów przymiotnikowy czynny m układający się, nieukładający się ż układająca się, nieukładająca się układające się, nieukładające się n układające się, nieukładające się imiesłów przysłówkowy współczesny układając się, nie układając się rzeczownik odczasownikowy układanie się, nieukładanie się

przykłady:

(1.1) Mama kazała mi ułożyć zabawki.

(1.3) Ułożyłem dla ciebie piosenkę.

składnia:

(2.1) układać się z kimś

kolokacje:

(1.1) układać włosy / poduszki

(1.2) układać puzzle

(1.3) układać wiersz / piosenkę / plan

(1.4) układać psa / konia

synonimy:

(1.1) porządkować

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. układ m, układzik m, układanka ż, układanie n, ułożenie n, kładzenie n, składanie n, złożenie n, układacz m, układaczka ż, układnica ż

czas. ułożyć dk., składać ndk., złożyć dk., kłaść ndk.

przym. ułożony, układny, układowy, układankowy

przysł. układnie

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.2) compose, arrange, podłogę, kafelki, glazurę: lay; (1.3) compose; (2.1) negotiate; (2.2) look on sb; (2.3) turn out
• esperanto: (2.1) trakti
• rosyjski: (1.1) составлять
• włoski: (1.1) ordinare; (1.2) comporre; (1.3) comporre; (1.4) ammaestrare; (2.1) negoziare, patteggiare; (2.3) verificarsi

źródła: