nabiał (język polski)
nabiał (1.1)
- wymowa:
- IPA: [ˈnabʲjaw], AS: [nabʹi ̯au̯], zjawiska fonetyczne: zmięk.• i → j
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (1.1) spoż. ogólne określenie mleka i produktów mlecznych oraz jaj[1][2]; zob. też nabiał w Wikipedii
- odmiana:
- (1.1) blm,
przypadek liczba pojedyncza mianownik nabiał dopełniacz nabiału celownik nabiałowi biernik nabiał narzędnik nabiałem miejscownik nabiale wołacz nabiale - przykłady:
- (1.1) Był to jedyny grosz, który wpływał do jej kieszeni w miesiącach letnich nie licząc nabiału i warzyw, których sprzedażą w najbliższym miasteczku opędzała potrzeby domowe.[3]
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) sklep z nabiałem • kupować / sprzedawać nabiał • karmić nabiałem • produkcja nabiału
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- (1.1) jajko, jogurt, kefir, masło, maślanka, mleko, ser, serwatka, śmietana, twaróg
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. biały mos, biel ż, białko n
- czas. bielić ndk., nabielić dk., pobielić dk.
- przym. nabiałowy, biały
- przysł. biało
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- (1.1) rzeczownik utworzony od czasownika „nabielić”, zapewne w specjalnym znaczeniu regionalnym: narobić białych serów, choć sam ten czasownik poświadczony jest tylko w innych znaczeniach (wybielić wiele, po wierzchu pobielić)[4][5]
- uwagi:
- jajka nie zawsze były włączane do nabiału; dzieje się tak dopiero od XX wieku[2][5]
- dawniej rzeczownik ten odmieniał się też w liczbie mnogiej (nabiały)[2]
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) dairy
- duński: (1.1) mejeriprodukter lm, mælkeprodukter lm
- esperanto: (1.1) laktaĵo
- hiszpański: (1.1) productos lácteos m lm
- jidysz: (1.1) מילכיקס n (milchiks)
- nowogrecki: (1.1) γαλακτοκομικά προϊόντα n lm
- rosyjski: (1.1) молочная продукция ż
- ukraiński: (1.1) набіл m
- źródła:
- ↑
Hasło „nabial” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN. - 1 2 3 Hasło „nabiał” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Eliza Orzeszkowa: Nad Niemnem, tom II.
- ↑ Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1.
- 1 2 Andrzej Bańkowski, Etymologiczny słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000, ISBN 83-01-13019-9.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.