burzyć (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈbuʒɨʨ̑], AS: [bužyć] ​

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. zburzyć)

(1.1) powodować rozpad czegoś budowanego

czasownik przechodni niedokonany (dk. wzburzyć)

(2.1) powodować, że coś kłębi się, pieni się

(2.2) wprowadzać niepokój; tracić spokój

(2.3) gw. (Górny Śląsk) dobijać się, stukać, uderzać^[1]

czasownik zwrotny niedokonany (dk. zburzyć się)

(3.1) ulegać niszczeniu

(3.2) biol. chem. kulin. ulegać fermentacji, intensywnie wydzielając pianę

czasownik zwrotny niedokonany (dk. wzburzyć się)

(4.1) pienić się, kłębić się gwałtownie

(4.2) tracić równowagę, gotować się w zdenerwowaniu

(4.3) nie zgadzać się na co

odmiana:

^[2] koniugacja VIb

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		burzyć
czas teraźniejszy		burzę	burzysz	burzy	burzymy	burzycie	burzą
czas przeszły	m	burzyłem	burzyłeś	burzył	burzyliśmy	burzyliście	burzyli
	ż	burzyłam	burzyłaś	burzyła	burzyłyśmy	burzyłyście	burzyły
	n	burzyłom	burzyłoś	burzyło
tryb rozkazujący		niech burzę	burz	niech burzy	burzmy	burzcie	niech burzą
pozostałe formy czas przyszły m będę burzył, będę burzyć będziesz burzył, będziesz burzyć będzie burzył, będzie burzyć będziemy burzyli, będziemy burzyć będziecie burzyli, będziecie burzyć będą burzyli, będą burzyć ż będę burzyła, będę burzyć będziesz burzyła, będziesz burzyć będzie burzyła, będzie burzyć będziemy burzyły, będziemy burzyć będziecie burzyły, będziecie burzyć będą burzyły, będą burzyć n będę burzyło, będę burzyć będziesz burzyło, będziesz burzyć będzie burzyło, będzie burzyć czas zaprzeszły m burzyłem był burzyłeś był burzył był burzyliśmy byli burzyliście byli burzyli byli ż burzyłam była burzyłaś była burzyła była burzyłyśmy były burzyłyście były burzyły były n burzyłom było burzyłoś było burzyło było forma bezosobowa czasu przeszłego burzono tryb przypuszczający m burzyłbym, byłbym burzył burzyłbyś, byłbyś burzył burzyłby, byłby burzył burzylibyśmy, bylibyśmy burzyli burzylibyście, bylibyście burzyli burzyliby, byliby burzyli ż burzyłabym, byłabym burzyła burzyłabyś, byłabyś burzyła burzyłaby, byłaby burzyła burzyłybyśmy, byłybyśmy burzyły burzyłybyście, byłybyście burzyły burzyłyby, byłyby burzyły n burzyłobym, byłobym burzyło burzyłobyś, byłobyś burzyło burzyłoby, byłoby burzyło imiesłów przymiotnikowy czynny m burzący, nieburzący ż burząca, nieburząca burzące, nieburzące n burzące, nieburzące imiesłów przymiotnikowy bierny m burzony, nieburzony burzeni, nieburzeni ż burzona, nieburzona burzone, nieburzone n burzone, nieburzone imiesłów przysłówkowy współczesny burząc, nie burząc rzeczownik odczasownikowy burzenie, nieburzenie

przykłady:

(1.1) Przypomnij, Panie, / synom Edomu, / dzień Jeruzalem, / kiedy oni mówili: «Burzcie, burzcie - / aż do jej fundamentów!»^[3].

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) demolować, niszczyć, roznosić, rozpirzać, rozwalać, rujnować, wyburzać

(2.1) targać, wzburzać

(2.2) naruszać, wzburzać

(3.1) niszczyć się

(3.2) fermentować, musować

(4.1) kipieć, kotłować się, wrzeć, wzburzać się

(4.2) gotować się, kipieć, wrzeć, wzburzać się

(4.3) buntować się

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. burzliwość ż, burzycielstwo n, burzyciel m, burzycielka ż, zburzenie n, wzburzenie n, burzenie n, reg. pozn. burzowiny nmos

czas. zburzyć dk.

przym. burzycielski

związki frazeologiczne:

etymologia:

st.pol. borzyć, por. borba^[4]

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) demolish; (3.2) churn; (4.1) churn
• arabski: (4.2) جأش
• białoruski: (1.1) разбураць
• esperanto: (1.1) detrui; (4.1) muĝi
• interlingua: (3.2) fermentar
• włoski: (1.1) demolire, abbattere, distruggere, diroccare, sventrare; (2.2) agitare

źródła: