wrzeć (język polski)

woda wrze (1.1)

wymowa:

IPA: [vʒɛʨ̑], AS: [vžeć]

​

znaczenia:

czasownik nieprzechodni

(1.1) fiz. gotować się, bulgotać od gorąca

(1.2) książk. przen. burzyć się, niepokoić się

czasownik

(2.1) przest. napierać, przeć, cisnąć^[1]

(2.2) przest. rwać się do kogoś, dyszeć gniewem, ostrzyć zęby^[1]

odmiana:

(1) wrze|ć koniugacja XI, wyjątki: czas teraźniejszy 1 os. lp. wrę; 3 os. lp. wre a. wrze, imiesłów przym. wrący a. wrzący, zob. uwagi

(2) wrze|ć koniugacja XI, wyjątki: czas teraźniejszy 1 os. lp. wrę, czas przeszły: warł, warli

przykłady:

(1.1) Poparzyłem się wrzącą zupą.

(1.2) Tłum zgromadzony na wiecu wrze i rzuca kamieniami w okna budynków rządowych.

(2.2) Byłoby przyszło do krwi, tak już na siebie warli.

składnia:

(2.1) wrzeć + B.

(2.2) wrzeć na + B.

kolokacje:

synonimy:

(1.1) kipieć

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

(1) war, wywar, odwar, wrzątek, wrzenie, zawrzeć

(2) przywrzeć

związki frazeologiczne:

etymologia:

(1) prasł. врѣти

(2) prasł. врти

uwagi:

(1) odmiana w czasie teraźniejszym pod wpływem (2.1)

(2) występuje tylko w złożeniach

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) boil
• baskijski: (1.1) irakin
• czeski: (1.1) vařit
• esperanto: (1.1) boli
• hiszpański: (1.1) hervir
• łaciński: (1.1) inferveo, invervesco
• rosyjski: (1.1) кипеть
• szwedzki: (1.1) sjuda, koka
• ukraiński: (1.1) кипіти

źródła: