transcendencja (język polski)

wymowa:

IPA: [ˌtrãw̃sʦ̑ɛ̃nˈdɛ̃nʦ̑ʲja], AS: [trãũ̯scẽndẽncʹi ̯a], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal.• samogł.+n/m+szczelin.• akc. pob. ​

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) filoz. istnienie poza czymś, w szczególności istnienie przedmiotu poznania poza umysłem poznającym

(1.2) teol. istnienie Boga i świata duchowego poza światem uznanym za stworzony; zob. też transcendencja (religia) w Wikipedii

odmiana:

(1.1-2)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	transcendencja	transcendencje
dopełniacz	transcendencji	transcendencji / przest. transcendencyj[1]
celownik	transcendencji	transcendencjom
biernik	transcendencję	transcendencje
narzędnik	transcendencją	transcendencjami
miejscownik	transcendencji	transcendencjach
wołacz	transcendencjo	transcendencje

przykłady:

(1.1) Lem zadawał pytania o rolę konieczności i przypadku w przyrodzie i w ludzkiej egzystencji, o przyszłe drogi rozwoju technologii i ich konsekwencje dla człowieka, o istnienie Boga i transcendencji, o możliwości komunikowania się z Obcymi z kosmosu itd.^[2]

(1.2) Dzięki wcieleniu Syna Bożego stała się możliwa komunia między Bogiem i Jego stworzeniem, która wcześniej wydawała się sprzeczna z Boską transcendencją.^[3]

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

(1.1) immanencja

(1.2) immanencja

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. transcendentalista m, transcendentalistka ż, transcendentalizm m, transcendentalność ż, transcendentność ż

przym. transcendentalistyczny, transcendentalny, transcendentny

związki frazeologiczne:

etymologia:

(1.1) niem. Transzendenz^[4] < łac.^[5]

(1.2) łac. transcendens < łac. transcendĕre

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) transcendence; (1.2) transcendence
• bułgarski: (1.1) трансценденция ż
• francuski: (1.1) transcendance ż; (1.2) transcendance ż
• włoski: (1.1) trascendenza ż; (1.2) trascendenza ż

źródła: