tęcza (język polski)

tęcza (1.1)

tęcza (1.3)

wymowa:

​, IPA: [ˈtɛ̃n͇ʧ̑a], AS: [tẽṇča], zjawiska fonetyczne: udziąs.• nazal.• asynch. ę 

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) meteorol. zjawisko optyczne pod postacią kolorowego łuku z rozszczepionego światła; zob. też tęcza w Wikipedii

(1.2) przen. poet. o czymś wielobarwnym, przypominającym kolory tęczy (1.1)

(1.3) archit. łuk zamykający otwór między nawą a prezbiterium

odmiana:

(1.1)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	tęcza	tęcze
dopełniacz	tęczy	tęcz
celownik	tęczy	tęczom
biernik	tęczę	tęcze
narzędnik	tęczą	tęczami
miejscownik	tęczy	tęczach
wołacz	tęczo	tęcze

przykłady:

(1.1) Na niebie pojawiła się tęcza.

(1.1) W wyobraźni wielu ludów tęcza symbolizuje rozmaitego rodzaju więzi między niebem a ziemią, bogami a ludźmi^[1].

składnia:

kolokacje:

(1.1) barwy / kolory tęczy • tęcza po burzy / po deszczu • tęcza rano / wieczorem

(1.2) tęcza barw / kolorów / kwiatów

synonimy:

(1.1) przest. gw. pijawa

antonimy:

hiperonimy:

(1.1) zjawisko atmosferyczne, rozczepienie światła, fotometeor

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. tęcznik m, tęczówka ż, tęczowanie n, tęczak m, tęczowość ż, tęczanka ż

czas. tęczować ndk.

przym. tęczowy, tęczówkowy

przysł. tęczowo; przest. tęczowie

związki frazeologiczne:

etymologia:

(1.1) prasł. *tǫča (< *tǫk-ja) → chmura deszczowa / burzowa / gradowa, w polskim i łużyckim zaszła zmiana znaczeniowa: chmura deszczowa > tęcza (po deszczu)^[2]; por. dłuż. tyca, głuż. tučel → tęcza, scs. тѫча (tǫča) → deszcz, ulewa, śnieg, ros. туча (tuča) → chmura, serb. туча, słń. toča → grad

uwagi:

zob. też tęcza w Wikicytatach

tłumaczenia:

• afrykanerski: (1.1) reënboog
• alabama: (1.1) hanakbootoklo
• albański: (1.1) ylber m
• angielski: (1.1) rainbow
• arabski: (1.1) قوس قزح, قزح
• baskijski: (1.1) ostadar, ortzadar
• białoruski: (1.1) вясёлка ż, радуга ż
• bułgarski: (1.1) дъга ż
• chorwacki: (1.1) duga ż
• czeski: (1.1) duha ż
• duński: (1.1) regnbue w
• esperanto: (1.1) ĉielarko
• estoński: (1.1) vikerkaar
• fiński: (1.1) sateenkaari
• francuski: (1.1) arc-en-ciel m
• hawajski: (1.1) ānuenue
• hebrajski: (1.1) קשת ż (keszet)
• hiszpański: (1.1) arcoíris m, arco iris m
• islandzki: (1.1) regnbogi m
• jaćwieski: (1.1) argikas
• japoński: (1.1) 虹 (にじ)
• jidysz: (1.1) רעגן־בויגן m (regn-bojgn)
• kaszubski: (1.1) tãga ż
• kataloński: (1.1) arc de Sant Martí m, arc iris m
• kazachski: (1.1) кемпірқосақ
• ketyjski: (1.1) аӄӄут (aqqut) n
• koreański: (1.1) 무지개
• litewski: (1.1) vaivorykštė ż
• łaciński: (1.1) iris ż, arcus m
• macedoński: (1.1) виножито n, божило n, божилак m, ѕуница ż
• maltański: (1.1) qawsalla ż
• nahuatl: (1.1) cozamalotl
• niemiecki: (1.1) Regenbogen m
• nowogrecki: (1.1) ουράνιο τόξο n, ίριδα ż
• portugalski: (1.1) arco-íris m
• quenya: (1.1) iluquinga
• rosyjski: (1.1) радуга ż
• rumuński: (1.1) curcubeu n
• slovio: (1.1) duga (дуга)
• słowacki: (1.1) dúha ż
• słoweński: (1.1) mavrica ż
• szwedzki: (1.1) regnbåge w
• turecki: (1.1) gökkuşağı
• udmurcki: (1.1) вуюись
• ukraiński: (1.1) веселка ż
• võro: (1.1) vikatkaar
• węgierski: (1.1) szivárvány
• wilamowski: (1.1) raenaböga m, rǡnabȫga m, ranaböga m, rȧnböga m
• włoski: (1.1) arcobaleno m, iride ż

źródła: