niecić (język polski)

mężczyzna nieci (1.1) ogień
drewno nieci się (2.1) w piecu
wymowa:
znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. wzniecić)

(1.1) książk. lub daw. powodować powstawanie ognia[1][2][3] (także w sensie metaforycznym)
(1.2) powodować lub wzbudzać coś[1]

czasownik zwrotny niedokonany niecić się (dk. wzniecić się)

(2.1) książk. lub daw. palić się[1]
odmiana:
(1.1-2) koniugacja VIa
(2.1) koniugacja VIa
przykłady:
(1.1) Suche drewno nieciło pożar całego lasu.
(1.1) Ukochanie jest raczej skutkiem, jest iskrą wypryskującą z innego ogniska - ogniska harmonii, prawdy, iskrą, która nieraz i w moim sercu nieci ogień - pragnienie walk o wolność - o szczęście ludzi, skutych teraz krzywdą i złem świata[4].
(1.2) To - o czym dowiadywał się od Baryki, na przykład o pracach Gajowca - nieciło w jego duszy zgryzotę śmiertelną, mękę serdeczną, astmę duchową, która podkopywała jego zdrowie fizyczne bardziej niż choroba sama[5].
składnia:
(1.1-2) niecić + B.
kolokacje:
(1.1) niecić ogień / ognisko
(1.2) niecić grozę
synonimy:
(1.1) rozpalać, rozniecać
(1.2) budzić
(2.1) zapalać się, rozpalać się
antonimy:
(1.1) gasić
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. niecenie n, podniecanie n, podniecenie n, powzniecanie n, rozniecanie n, rozniecenie n, wzniecanie n, wniecenie n
czas. podniecać ndk., podniecić dk., powzniecać dk., rozniecać ndk., rozniecić dk., wzniecać ndk., wzniecić dk.
przym. podniecający
związki frazeologiczne:
etymologia:
prasł. *gnětitirozpalać, rozniecać ogień[3]
uwagi:
tłumaczenia:
(1.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: rozpalać
(2.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: palić się
źródła:
  1. 1 2 3 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „niecić” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „niecić” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  3. 1 2 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „niecić” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
  4. Stefan Leder, Witold Leder, Czerwona nić: ze wspomnień i prac rodziny Lederów, 2005, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
  5. Stefan Żeromski, Przedwiośnie, 1925, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.