niecić (język polski)
- wymowa:
-
- znaczenia:
czasownik przechodni niedokonany (dk. wzniecić)
- (1.1) książk. lub daw. powodować powstawanie ognia[1][2][3] (także w sensie metaforycznym)
- (1.2) powodować lub wzbudzać coś[1]
czasownik zwrotny niedokonany niecić się (dk. wzniecić się)
- (2.1) książk. lub daw. palić się[1]
- odmiana:
- (1.1-2) koniugacja VIa
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik niecić czas teraźniejszy niecę niecisz nieci niecimy niecicie niecą czas przeszły m nieciłem nieciłeś niecił nieciliśmy nieciliście niecili ż nieciłam nieciłaś nieciła nieciłyśmy nieciłyście nieciły n nieciłom nieciłoś nieciło tryb rozkazujący niech niecę nieć niech nieci niećmy niećcie niech niecą pozostałe formy czas przyszły m będę niecił,
będę niecićbędziesz niecił,
będziesz niecićbędzie niecił,
będzie niecićbędziemy niecili,
będziemy niecićbędziecie niecili,
będziecie niecićbędą niecili,
będą niecićż będę nieciła,
będę niecićbędziesz nieciła,
będziesz niecićbędzie nieciła,
będzie niecićbędziemy nieciły,
będziemy niecićbędziecie nieciły,
będziecie niecićbędą nieciły,
będą niecićn będę nieciło,
będę niecićbędziesz nieciło,
będziesz niecićbędzie nieciło,
będzie niecićczas zaprzeszły m nieciłem był nieciłeś był niecił był nieciliśmy byli nieciliście byli niecili byli ż nieciłam była nieciłaś była nieciła była nieciłyśmy były nieciłyście były nieciły były n nieciłom było nieciłoś było nieciło było forma bezosobowa czasu przeszłego niecono tryb przypuszczający m nieciłbym,
byłbym nieciłnieciłbyś,
byłbyś nieciłnieciłby,
byłby nieciłniecilibyśmy,
bylibyśmy nieciliniecilibyście,
bylibyście niecilinieciliby,
byliby nieciliż nieciłabym,
byłabym nieciłanieciłabyś,
byłabyś nieciłanieciłaby,
byłaby nieciłanieciłybyśmy,
byłybyśmy nieciłynieciłybyście,
byłybyście nieciłynieciłyby,
byłyby nieciłyn nieciłobym,
byłobym nieciłonieciłobyś,
byłobyś nieciłonieciłoby,
byłoby nieciłoimiesłów przymiotnikowy czynny m niecący, nieniecący ż niecąca, nieniecąca niecące, nieniecące n niecące, nieniecące imiesłów przymiotnikowy bierny m niecony, nieniecony nieceni, nienieceni ż niecona, nieniecona niecone, nieniecone n niecone, nieniecone imiesłów przysłówkowy współczesny niecąc, nie niecąc rzeczownik odczasownikowy niecenie, nieniecenie - (2.1) koniugacja VIa
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik niecić się czas teraźniejszy niecę się niecisz się nieci się niecimy się niecicie się niecą się czas przeszły m nieciłem się nieciłeś się niecił się nieciliśmy się nieciliście się niecili się ż nieciłam się nieciłaś się nieciła się nieciłyśmy się nieciłyście się nieciły się n nieciłom się nieciłoś się nieciło się tryb rozkazujący niech się niecę nieć się niech się nieci niećmy się niećcie się niech się niecą pozostałe formy czas przyszły m będę się niecił,
będę się niecićbędziesz się niecił,
będziesz się niecićbędzie się niecił,
będzie się niecićbędziemy się niecili,
będziemy się niecićbędziecie się niecili,
będziecie się niecićbędą się niecili,
będą się niecićż będę się nieciła,
będę się niecićbędziesz się nieciła,
będziesz się niecićbędzie się nieciła,
będzie się niecićbędziemy się nieciły,
będziemy się niecićbędziecie się nieciły,
będziecie się niecićbędą się nieciły,
będą się niecićn będę się nieciło,
będę się niecićbędziesz się nieciło,
będziesz się niecićbędzie się nieciło,
będzie się niecićczas zaprzeszły m nieciłem się był nieciłeś się był niecił się był nieciliśmy się byli nieciliście się byli niecili się byli ż nieciłam się była nieciłaś się była nieciła się była nieciłyśmy się były nieciłyście się były nieciły się były n nieciłom się było nieciłoś się było nieciło się było forma bezosobowa czasu przeszłego niecono się tryb przypuszczający m nieciłbym się,
byłbym się nieciłnieciłbyś się,
byłbyś się nieciłnieciłby się,
byłby się nieciłniecilibyśmy się,
bylibyśmy się nieciliniecilibyście się,
bylibyście się niecilinieciliby się,
byliby się nieciliż nieciłabym się,
byłabym się nieciłanieciłabyś się,
byłabyś się nieciłanieciłaby się,
byłaby się nieciłanieciłybyśmy się,
byłybyśmy się nieciłynieciłybyście się,
byłybyście się nieciłynieciłyby się,
byłyby się nieciłyn nieciłobym się,
byłobym się nieciłonieciłobyś się,
byłobyś się nieciłonieciłoby się,
byłoby się nieciłoimiesłów przymiotnikowy czynny m niecący się, nieniecący się ż niecąca się, nieniecąca się niecące się, nieniecące się n niecące się, nieniecące się imiesłów przymiotnikowy bierny m niecony, nieniecony nieceni, nienieceni ż niecona, nieniecona niecone, nieniecone n niecone, nieniecone imiesłów przysłówkowy współczesny niecąc się, nie niecąc się rzeczownik odczasownikowy niecenie się, nieniecenie się - przykłady:
- (1.1) Suche drewno nieciło pożar całego lasu.
- (1.1) Ukochanie jest raczej skutkiem, jest iskrą wypryskującą z innego ogniska - ogniska harmonii, prawdy, iskrą, która nieraz i w moim sercu nieci ogień - pragnienie walk o wolność - o szczęście ludzi, skutych teraz krzywdą i złem świata[4].
- (1.2) To - o czym dowiadywał się od Baryki, na przykład o pracach Gajowca - nieciło w jego duszy zgryzotę śmiertelną, mękę serdeczną, astmę duchową, która podkopywała jego zdrowie fizyczne bardziej niż choroba sama[5].
- składnia:
- (1.1-2) niecić + B.
- kolokacje:
- (1.1) niecić ogień / ognisko
- (1.2) niecić grozę
- synonimy:
- (1.1) rozpalać, rozniecać
- (1.2) budzić
- (2.1) zapalać się, rozpalać się
- antonimy:
- (1.1) gasić
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. niecenie n, podniecanie n, podniecenie n, powzniecanie n, rozniecanie n, rozniecenie n, wzniecanie n, wniecenie n
- czas. podniecać ndk., podniecić dk., powzniecać dk., rozniecać ndk., rozniecić dk., wzniecać ndk., wzniecić dk.
- przym. podniecający
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- prasł. *gnětiti → rozpalać, rozniecać ogień[3]
- uwagi:
- tłumaczenia:
- (1.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: rozpalać
- (2.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: palić się
- źródła:
- 1 2 3 Hasło „niecić” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Hasło „niecić” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- 1 2 Hasło „niecić” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
- ↑ Stefan Leder, Witold Leder, Czerwona nić: ze wspomnień i prac rodziny Lederów, 2005, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
- ↑ Stefan Żeromski, Przedwiośnie, 1925, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.