śmiertelny (język polski)
- wymowa:
- IPA: [ɕmʲjɛrˈtɛlnɨ], AS: [śmʹi ̯ertelny], zjawiska fonetyczne: zmięk.• i → j
- znaczenia:
przymiotnik relacyjny
- (1.1) taki, który zabija, przynoszący śmierć (realnie lub potencjalnie)
- (1.2) taki, który może umrzeć, który kiedyś umrze
- (1.3) odnoszący się do śmierci, zapowiadający śmierć, związany z momentem umierania[1]
przymiotnik jakościowy
- (2.1) trudny do zniesienia[2]
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
- (3.1) człowiek jako istota podlegająca śmierci
- odmiana:
- (1.1-3)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik śmiertelny śmiertelna śmiertelne śmiertelni śmiertelne dopełniacz śmiertelnego śmiertelnej śmiertelnego śmiertelnych celownik śmiertelnemu śmiertelnej śmiertelnemu śmiertelnym biernik śmiertelnego śmiertelny śmiertelną śmiertelne śmiertelnych śmiertelne narzędnik śmiertelnym śmiertelną śmiertelnym śmiertelnymi miejscownik śmiertelnym śmiertelnej śmiertelnym śmiertelnych wołacz śmiertelny śmiertelna śmiertelne śmiertelni śmiertelne nie stopniuje się - (2.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik śmiertelny śmiertelna śmiertelne śmiertelni śmiertelne dopełniacz śmiertelnego śmiertelnej śmiertelnego śmiertelnych celownik śmiertelnemu śmiertelnej śmiertelnemu śmiertelnym biernik śmiertelnego śmiertelny śmiertelną śmiertelne śmiertelnych śmiertelne narzędnik śmiertelnym śmiertelną śmiertelnym śmiertelnymi miejscownik śmiertelnym śmiertelnej śmiertelnym śmiertelnych wołacz śmiertelny śmiertelna śmiertelne śmiertelni śmiertelne stopień wyższy bardziej śmiertelny przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik bardziej śmiertelny bardziej śmiertelna bardziej śmiertelne bardziej śmiertelni bardziej śmiertelne dopełniacz bardziej śmiertelnego bardziej śmiertelnej bardziej śmiertelnego bardziej śmiertelnych celownik bardziej śmiertelnemu bardziej śmiertelnej bardziej śmiertelnemu bardziej śmiertelnym biernik bardziej śmiertelnego bardziej śmiertelny bardziej śmiertelną bardziej śmiertelne bardziej śmiertelnych bardziej śmiertelne narzędnik bardziej śmiertelnym bardziej śmiertelną bardziej śmiertelnym bardziej śmiertelnymi miejscownik bardziej śmiertelnym bardziej śmiertelnej bardziej śmiertelnym bardziej śmiertelnych wołacz bardziej śmiertelny bardziej śmiertelna bardziej śmiertelne bardziej śmiertelni bardziej śmiertelne stopień najwyższy najbardziej śmiertelny przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik najbardziej śmiertelny najbardziej śmiertelna najbardziej śmiertelne najbardziej śmiertelni najbardziej śmiertelne dopełniacz najbardziej śmiertelnego najbardziej śmiertelnej najbardziej śmiertelnego najbardziej śmiertelnych celownik najbardziej śmiertelnemu najbardziej śmiertelnej najbardziej śmiertelnemu najbardziej śmiertelnym biernik najbardziej śmiertelnego najbardziej śmiertelny najbardziej śmiertelną najbardziej śmiertelne najbardziej śmiertelnych najbardziej śmiertelne narzędnik najbardziej śmiertelnym najbardziej śmiertelną najbardziej śmiertelnym najbardziej śmiertelnymi miejscownik najbardziej śmiertelnym najbardziej śmiertelnej najbardziej śmiertelnym najbardziej śmiertelnych wołacz najbardziej śmiertelny najbardziej śmiertelna najbardziej śmiertelne najbardziej śmiertelni najbardziej śmiertelne - (3.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik śmiertelny śmiertelni dopełniacz śmiertelnego śmiertelnych celownik śmiertelnemu śmiertelnym biernik śmiertelnego śmiertelnych narzędnik śmiertelnym śmiertelnymi miejscownik śmiertelnym śmiertelnych wołacz śmiertelny śmiertelni depr. M. i W. lm: (te) śmiertelne - przykłady:
- (1.1) Wypadek był śmiertelny: zginęły trzy osoby.
- (1.2) Człowiek jest śmiertelny, ale jego dusza – nie.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) śmiertelny cios / atak / strzał / wypadek / … • śmiertelna choroba
- (1.3) śmiertelne drgawki / konwulsje • śmiertelna bladość
- (2.1) śmiertelny strach • śmiertelna powaga
- synonimy:
- (1.1) zabójczy, morderczy
- (1.3) przedśmiertny
- (2.1) straszny
- (3.1) śmiertelnik, człowiek
- antonimy:
- (1.1) bezpieczny
- (1.2) nieśmiertelny, wieczny
- (3.1) nieśmiertelny, bóg
- hiperonimy:
- hiponimy:
- (1.1) nieuleczalny
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. śmierć ż, śmiertelność ż, śmiertelnik m, śmiertelniczka ż, uśmiercanie n, uśmiercenie n
- czas. uśmiercać ndk., uśmiercić dk.
- przym. śmiertelniczy
- przysł. śmiertelnie
- związki frazeologiczne:
- śmiertelny wróg • śmiertelnie poważny
- etymologia:
- pol. śmierć
- uwagi:
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) deadly, lethal; (1.2) mortal
- arabski: (1.1) مميت (mumiit), قاتل (qātil), قتال (qitāl)
- baskijski: (1.1) hilgarri; (1.2) hilkor
- białoruski: (1.1) смяротны; (1.2) смяротны; (1.3) смяротны, смертны; (2.1) смяротны
- duński: (1.1) dødelig; (1.2) dødelig
- esperanto: (1.1) przest. morta; (1.2) mortema, rzad. morta; (1.3) morta
- francuski: (1.1) mortel; (1.2) mortel
- gudźarati: (1.1) જીવલેણ (jīvalēṇa)
- hiszpański: (1.1) letal, mortal; (1.2) mortal
- łaciński: (1.1) mortifer; (1.2) mortalis
- niemiecki: (1.1) tödlich; (1.2) sterblich
- nowogrecki: (1.1) θανάσιμος, θανατηφόρος; (1.2) θνητός
- ormiański: (1.1) մահկանացու (mahkanacʿu)
- pali: (1.1) macca
- rosyjski: (1.1) смертельный; (1.2) смертный
- sanskryt: (1.2) नार (nāra), मर्त्य (martya)
- szwedzki: (1.1) dödlig
- ukraiński: (1.1) смертельний; (1.2) смертний
- węgierski: (1.1) halálos; (1.2) halandó
- źródła:
- ↑
Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN. - ↑
Hasło „śmiertelny” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.