brzuch (język polski)

brzuch (1.1)

brzuch (1.2)

brzuch (1.3)

wymowa:

IPA: [bʒux], AS: [bžuχ] ​

​

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) anat. dolna część tułowia; zob. też jama brzuszna w Wikipedii

(1.2) pot. brzuch (1.1), ale przy otyłości

(1.3) pot. brzuch (1.1), ale podczas ciąży

odmiana:

(1.1-3)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	brzuch	brzuchy
dopełniacz	brzucha	brzuchów
celownik	brzuchowi	brzuchom
biernik	brzuch	brzuchy
narzędnik	brzuchem	brzuchami
miejscownik	brzuchu	brzuchach
wołacz	brzuchu	brzuchy

przykłady:

(1.1) Nieodpowiednie odżywianie wywołuje bóle brzucha.

(1.2) Dzięki odpowiednim ćwiczeniom pozbyłem się brzucha w cztery tygodnie.

(1.3) Podobno żona Adama chodzi z brzuchem już od trzech miesięcy.

składnia:

kolokacje:

(1.1) płaski / wzdęty brzuch • ból brzucha • taniec brzucha

synonimy:

(1.1) zdrobn. brzuszek, brzusio; zgrub. brzuszysko; daw. żywot; pot. bęben; posp. bebech, brzucho, kałdun; reg. krak. bandzioch; gw. warsz. maciek; gw. (Górny Śląsk) kalfas; gw. (Mazowsze) bełk^[1]

(1.2) żart. mięsień piwny; żart. gw. (Górny Śląsk) bas, kastel

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

(1.1) tułów

meronimy:

(1.1) pępek

wyrazy pokrewne:

rzecz. brzuchacz mos, brzuchal mos, brzusiec mrz, wybrzuszanie n, wybrzuszenie n

zdrobn. brzuszek mrz, brzusio mrz

zgrub. brzucho n, brzuszysko n

czas. wybrzuszyć dk., wybrzuszać ndk.

przym. brzuszny, brzuchaty, brzuszasty

przysł. brzusznie

związki frazeologiczne:

mieć motyle w brzuchu • słuchaj uchem, a nie brzuchem

przysłowia: brzuchowi nie podlegać – wielka wolność • choremu brzuchowi i pierogi zaszkodzą • gdy się dobrze brzuch przepości, nie wybiera z chleba ości • kiedy w brzuchu pusto, w głowie groch z kapustą • kto brzuch nazbyt tuczy, nie bardzo się uczy • kto myśli o brzuchu, ten słaby na duchu • kto w brzuch wierzy, niedaleko ubieży • najczęściej brzuch tłusty dzierżawi łeb pusty • obżarty brzuch rozumu bystrego nie czyni

etymologia:

prasł. *bŕuxъ^[2]

uwagi:

(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Części ciała

tłumaczenia:

• albański: (1.1) bark m
• aleucki: (1.1) kilmaq, kilma-x̂
• angielski: (1.1) stomach, belly, abdomen
• arabski: (1.1) بطن m (baṭn)
• baskijski: (1.1) sabel
• białoruski: (1.1) жывот m
• bułgarski: (1.1) корем m
• chorwacki: (1.1) trbuh m
• czeski: (1.1) břicho n
• dolnołużycki: (1.1) brjuch m
• duński: (1.1) mave w
• esperanto: (1.1) ventro, abdomeno
• fenicki: (1.1) 𐤁𐤈𐤍
• fiński: (1.1) maha
• francuski: (1.1) ventre m
• górnołużycki: (1.1) brjuch m
• hiszpański: (1.1) vientre m
• ido: (1.1) abdomino
• islandzki: (1.1) magi m, kviður m, búkur m, belgur m
• jaćwieski: (1.1) wendoris
• japoński: (1.1) 腹 (はら, hara), 御腹 (おなか, onaka)
• jidysz: (1.1) בויך m (bojch)
• kaszubski: (1.1) brzëch m
• kataloński: (1.1) panxa ż, abdomen m
• koreański: (1.1) 배 (pae); (1.2) 배 (pae)
• łaciński: (1.1) venter m
• macedoński: (1.1) стомак m
• niderlandzki: (1.1) buik m
• niemiecki: (1.1) Bauch m
• norweski (bokmål): (1.1) buk
• nowogrecki: (1.1) κοιλιά ż
• ormiański: (1.1) որովայն (orovayn)
• portugalski: (1.1) barriga ż
• rosyjski: (1.1) живот m, брюхо n; (1.2) брюхо n
• rumuński: (1.1) stomac n
• sanskryt: (1.1) कुक्षि
• slovio: (1.1) bruho (брухо)
• słowacki: (1.1) brucho n, anat. abdómen m
• suahili: (1.1) vagi
• szwedzki: (1.1) mage w, buk w, abdomen n
• tatarski: (1.1) qarın
• tetum: (1.1) kabun
• turecki: (1.1) karın
• tuvalu: (1.1) alo, kona, koopuu, manava
• ukraiński: (1.1) живіт m
• węgierski: (1.1) has
• wilamowski: (1.1) boüh m
• włoski: (1.1) pancia ż, addome m
• wolof: (1.1) biir

źródła: