świecić (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈɕfʲjɛ̇ʨ̑iʨ̑], AS: [śfʹi ̯ėćić], zjawiska fonetyczne: zmięk.• utr. dźw.• podw. art.• i → j  ​

znaczenia:

czasownik nieprzechodni

(1.1) emitować, produkować światło

(1.2) pobudzać coś do świecenia

(1.3) daw. gw. więz. kłamać^[1]

(1.4) jaśnieć na tle czegoś ciemniejszego

czasownik zwrotny świecić się

(2.1) to samo co (1.1)

(2.2) odbijać światło, lśnić

odmiana:

koniugacja VIa

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		świecić
czas teraźniejszy		świecę	świecisz	świeci	świecimy	świecicie	świecą
czas przeszły	m	świeciłem	świeciłeś	świecił	świeciliśmy	świeciliście	świecili
	ż	świeciłam	świeciłaś	świeciła	świeciłyśmy	świeciłyście	świeciły
	n	świeciłom	świeciłoś	świeciło
tryb rozkazujący		niech świecę	świeć	niech świeci	świećmy	świećcie	niech świecą
pozostałe formy czas przyszły m będę świecił, będę świecić będziesz świecił, będziesz świecić będzie świecił, będzie świecić będziemy świecili, będziemy świecić będziecie świecili, będziecie świecić będą świecili, będą świecić ż będę świeciła, będę świecić będziesz świeciła, będziesz świecić będzie świeciła, będzie świecić będziemy świeciły, będziemy świecić będziecie świeciły, będziecie świecić będą świeciły, będą świecić n będę świeciło, będę świecić będziesz świeciło, będziesz świecić będzie świeciło, będzie świecić czas zaprzeszły m świeciłem był świeciłeś był świecił był świeciliśmy byli świeciliście byli świecili byli ż świeciłam była świeciłaś była świeciła była świeciłyśmy były świeciłyście były świeciły były n świeciłom było świeciłoś było świeciło było forma bezosobowa czasu przeszłego świecono tryb przypuszczający m świeciłbym, byłbym świecił świeciłbyś, byłbyś świecił świeciłby, byłby świecił świecilibyśmy, bylibyśmy świecili świecilibyście, bylibyście świecili świeciliby, byliby świecili ż świeciłabym, byłabym świeciła świeciłabyś, byłabyś świeciła świeciłaby, byłaby świeciła świeciłybyśmy, byłybyśmy świeciły świeciłybyście, byłybyście świeciły świeciłyby, byłyby świeciły n świeciłobym, byłobym świeciło świeciłobyś, byłobyś świeciło świeciłoby, byłoby świeciło imiesłów przymiotnikowy czynny m świecący, nieświecący ż świecąca, nieświecąca świecące, nieświecące n świecące, nieświecące imiesłów przysłówkowy współczesny świecąc, nie świecąc rzeczownik odczasownikowy świecenie, nieświecenie

przykłady:

(1.1) Na zewnątrz było szaro, słońce ledwo świeciło zza warstwy chmur.

(1.2) Przy schodzeniu do ciemnej piwnicy świecił przed siebie latarką, żeby nie potknąć się na schodach.

(1.4) Ona mówi: Jestem naga i świecę tyłkiem tak jak ty.^[2]

(2.1) Świeca świeci się już kilka godzin.

(2.2) Zobacz, jak mi się buty świecą.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) palić się

(1.3) trajlować^[1]

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. świecznik mrz/mzw, świecidełko n, świecenie, światło, światełko, świeca, świetlik, oświetlacz

czas. dk. poświecić, zaświecić, przeświecać

związki frazeologiczne:

świecić oczami • świecić przykładem • świeć Panie nad jego duszą • nie wszystko złoto, co się świeci • oczy komuś się świecą do czegoś • świecić bakę • jak w Wiliję gwiazdy świecą, kury dobrze jajka niesą

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) shine
• baskijski: (1.1) distiratu; (1.2) argitu
• czeski: (1.1) svítit
• dolnołużycki: (1.1) swěśiś
• duński: (1.1) lyse
• esperanto: (1.1) lumi
• francuski: (1.1) briller, luire; (1.2) éclairer
• górnołużycki: (1.1) swěćić
• hawajski: (1.1) pā (o słońcu, księżycu i gwiazdach)
• hiszpański: (1.1) lucir, brillar; (1.2) alumbrar
• jidysz: (2.2) גלאַנצן (glancn)
• kataloński: (1.1) brillar
• niemiecki: (1.1) leuchten
• nowogrecki: (1.1) λάμπω, φέγγω; (1.2) φωτίζω
• quenya: (1.1) cal-, calta-, sil-; (2.1) cal-, calta-, sil-; (2.2) cal-, calta-, sil-
• rosyjski: (1.1) светить
• szwedzki: (1.1) skina, lysa
• ukraiński: (1.1) світити
• wilamowski: (1.1) łouhta, łaojchta, łoühta

źródła: