Zatrucie to zespół objawów chorobowych wywołanych działaniem trucizny na organizm. W zależności od rodzaju substancji toksycznej objawy mogą być łagodne, ograniczające się do dolegliwości przewodu pokarmowego, lub ciężkie, które prowadzą nawet do zatrzymania krążenia...
Tajemnicze i groźne wulkany, z których wydobywają się płomienie oraz potoki gorącej lawy, od dawna rozbudzają wyobraźnię człowieka. Starożytni Grecy jeden z nich, Etnę, uważali za siedzibę boga ognia i kowali - Hefajstosa. Dla ludzi z epoki średniowiecza były one...
Chociaż woda występuje powszechnie na naszej planecie, jest ona substancją niezwykłą. Jej fizyczne i chemiczne właściwości kształtują wygląd Ziemi oraz decydują o charakterze ziemskiego klimatu. Dzięki wodzie na naszej planecie istnieje życie. Hydrosfera, czyli...
Obserwując nocne niebo, możemy zauważyć zmiany położenia gwiazd. Łatwo wówczas ulec złudzeniu, że ciała niebieskie krążą wokół Ziemi. W rzeczywistości to nasza planeta wykonuje obrót wokół swojej osi. Ruch ten odbywa się z zachodu na wschód. Pełny obrót Ziemi wokół...
W naszym otoczeniu mamy do czynienia z dwoma rodzajami promieniotwórczości. Promieniotwórczość naturalna występuje w przyrodzie. Promieniują rudy niektórych metali, pierwiastki zawarte w skałach i glebie: dociera do nas również tzw. promieniowanie kosmiczne. Innym...
W kontaktach międzyludzkich często pojawiają się trudności, wynikające np. z różnicy zdań lub niewłaściwego odebrania wypowiedzianych słów. Jeżeli przynajmniej jedna strona uważa, że jej interesy są naruszane, i w sposób gwałtowny próbuje temu zapobiec, mówi się o...
Ludzie muszą pracować, aby zapewnić sobie utrzymanie. Istnieje wiele sposobów zarabiania pieniędzy. Wśród nich wyróżnia się m.in. pracę w sektorze publicznym, w prywatnym przedsiębiorstwie, a także prowadzenie własnej firmy. Działania wszystkich instytucji i...
Do XVI wieku uważano, że Ziemia znajduje się w środku wszechświata, natomiast pozostałe planety i gwiazdy krążą wokół niej. Pogląd ten obalił Mikołaj Kopernik. Udowodnił on, że centralne miejsce w Układzie Słonecznym zajmuje Słońce, a Ziemia krąży wokół niego wraz z...
Demokracja powstała w demokratycznych Atenach doprowadziła do ich rozkwitu. Jednak już kilkadziesiąt lat później właśnie tern system rządów stał się jedną z przyczyn upadku greckiego miasta-państwa. Patologie w funkcjonowaniu ateńskiej demokracji pojawiły się, gdy...
Za początek dziejów fotografii uważa się rok 1839, kiedy to francuski malarz dekorator Louis Daguerre uzyskał pierwszy obraz utrwalony na posrebrzonej płytce miedzianej. Był to obraz pojedynczy, a od nazwiska Daguerre'a nazwano do dagerotypem. Prawdziwe dzieje i...
Osoby przebywające w rejonie skażonym, które bywają bez dostępu do zapasów nieskażonej żywności i wody, mogą być zmuszone do korzystania z żywności i wody, które uległy skażeniu. Aby je uzdatnić do spożycia i zminimalizować ich szkodliwe oddziaływanie na ludzki...
W końcu XIX stulecia młodzi twórcy z różnych krajów Europy uznali, że nadszedł czas na stworzenie nowego stylu, nowych wspólnych zasad, wedle których można by zaprojektować budowlę i sprzęt, jak też skomponować obraz. Tak powstał styl nazywany secesją. Łacińskie...
Legendą malarstwa polskiego powojennego dziesięciolecia jest artysta krakowski Andrzej Wróblewski (1927-1957). W ciągu niewielu lat (w trzydziestym roku życia zginął podczas wyprawy w Tatry) zdołała stworzyć malarstwo nie tylko całkowicie oryginalne, tzn. nieoparte...
Każdy człowiek bierze udział w życiu gospodarczym swojego kraju. Osoby niepełnoletnie i niepracujące uczestniczą w nim dzięki swojej rodzinie, która tworzy gospodarstwo domowe. Jego członkowie mieszkają razem i utrzymują się ze wspólnych pieniędzy. Zdarza się, że...
Wypadki drogowe zdarzają się codziennie, w każdej chwili możesz zostać świadkiem takiego zdarzenia. Często od reakcji świadków i ich prawidłowego działania zależą bezpieczeństwo miejsca zdarzenia i losy ofiar wypadku. W wielu przypadkach postępowanie ratownicze...
Rozwój gospodarczy powoduje stałe zwiększenie się zapotrzebowania na energię i surowce oraz dobra konsupcyjne. W produkcji stosuje się coraz bardziej skomplikowane technologie i wykorzystuje coraz nowocześniejsze urządzenia. Każdy większy zakład przemysłowy,...
Każdy człowiek może stać się ogniwem łańcucha przeżycia. Dlaczego? Rocznie w Europie dochodzi do około 700 tys. nagłych zatrzymań krążenia. Jeśli świadkowie zdarzenia natychmiast nie podejmą resuscytacji, to szansa na życie osoby zagrożonej wynosi około 10%. Już...
Każde państwo, aby mogło normalnie funkcjonować, musi posiadać walutę, czyli jednostkę monetarną. W Polsce jest nią złoty, który dzieli się na 100 groszy. Państwo sprawuje kontrolę nad swoją walutą. Dąży m.in. do tego, aby jej wartość, czyli ilość towarów, które...
Informacje geograficzne przedstawia się na mapach za pomocą różnych metod. Dzięki temu możliwe jest ukazanie zarówno miejsca występowania danego zjawiska, jak i stopnia jego natężenia. Na przykład gęstość zaludnienia na świecie przedstawia się w inny sposób niż...
Skutki porażenia prądem elektrycznym są bardzo zróżnicowane -począwszy od nieprzyjemnych wrażeń wywołanych przez działanie prądu o małym natężeniu, po nagłe zatrzymanie krążenia na skutek silnego porażenia. Stopień obrażeń zależy od wielu czynników, m.in. rodzaju...
Naturalnie dzieje sztuki greckiej, podobnie jak dzieje każdej wielkiej kultury, nie rozpoczęły się nagle. Już w III i II tysiącleciu p.n.e., kwitły na późniejszych ziemiach Grecji i Krecie wielkie kultury - mykeńska i kreteńska - znane z cmentarzysk, pałaców oraz...
Umiejętna polityka prowadzona przez Kazimierza Jagiellończyka doprowadziła do tego, że na przełomie XV i XVI w. Jagiellonowie stali się potężną dynastią zasiadającą na tronach czterech państw Europy Środkowo- Wschodniej. W 1492 r. królem Polski został syn Kazimierza...
Właściciele z warsztatów rzemieślniczych i manufaktur dążyli do zwiększenia produkcji bez zatrudniania dodatkowych pracowników. Było to trudne, ponieważ podstawą wytwarzania była nadal praca rąk ludzkich, siła zwierząt lub co najwyżej napęd wodny, znany i stosowany...
Pod koniec XVI w. po śmierci cara Iwana Groźnego, władzę w Carstwie Rosyjskim przejął Borys Godunow. Najprawdopodobniej z jego rozkazu w niewyjaśnionych okolicznościach zamordowano pracowitego następce tronu -11 letniego syna zmarłego władcy, Dymitra. Wkrótce w...
Po nagłej śmierci Stefana Batorego w 1586 r. szlachta musiała ponownie wybierać króla. Największe szanse na objęcie tronu polskiego mieli arcyksiążę Maksymilian z rodu Habsburgów oraz spokrewniony z Jagiellonami królewicz szwedzki Zygmunt Waza. Podczas sejmu...
Między żyjącymi w średniowiecznej Europie ludami romańskimi, germańskimi i słowiańskimi nie istniała jedność polityczna ani narodowa. Władcy poszczególnych państw prowadzili ze sobą wojny, starając się powiększyć posiadane terytoria. Tylko niektórzy monarchowie, tacy...
W latach 1918-1939, a więc między I a II wojną światową, społeczeństwa kilku państw europejskich zostały pozbawione wpływu na władzę. Rządy w nich przejęli dyktatorzy. Nie podlegali oni żadnej kontroli i mieli nieograniczoną władzę. Do ich dyspozycji był cały aparat...
Państwo polskie powstałe w 1918 roku nazywamy II Rzeczpospolitą w odróżnieniu od I Rzeczpospolitej, czyli państwa polskiego sprzed rozbiorów.Jego powierzchnia wynosiła ponad 300 tysięcy kilometrów kwadratowych, a więc niemal tyle co współcześnie. Jednak granice...
Od czasów koronacji Władysława Jagiełły na polskim tronie zasiadali wyłącznie władcy z dynastii Jagiellonów, a o ich wyborze decydowała szlachta. W 1572 r. zmarł ostatni przedstawiciel tego królestwa rodu - Zygmunt August. Nie pozostawił męskiego potomka ani nie...
Uczestnictwo w sejmiku było najwcześniejszym wydarzeniem w życiu politycznym każdego szlachcica. Podczas obrad decydowano o sprawach lokalnych, wybierano przedstawicieli na sejm walny oraz kandydatów na urzędy sądowe. Obecność na zjazdach Polacy uważali za swój...
Tylko w nielicznych miastach zachował się ich dawny układ urbanistyczny, czyli sieć ulic i placów. W ciągu wieków były one przebudowywane lub ulegały zniszczeniom w wyniku kataklizmów i działań wojennych. Dlatego podczas odtwarzania średniowiecznego wyglądu miast...
Koniec XVI w. i XVII stulecie w dziejach Europy to czasy pełne wojen, śmierci, pożarów oraz grozy. W konflikty polityczne i religijne zaangażowane były niemal wszystkie państwa europejskie. Nieustające wojny zmieniły postawę ludzi wobec życia. Przestali ufnie patrzeć...
Państwo polskie od 1952 roku używało oficjalnej nazwy - Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL). Rządzący komuniści w ten sposób podkreślali nowy ustrój. Stąd też nasze państwo w okresie rządów komunistycznych (1944-1989) jest często określane mianem Polski Ludowej. Mimo...