Każde państwo, aby mogło normalnie funkcjonować, musi posiadać walutę, czyli jednostkę monetarną. W Polsce jest nią złoty, który dzieli się na 100 groszy. Państwo sprawuje kontrolę nad swoją walutą. Dąży m.in. do tego, aby jej wartość, czyli ilość towarów, które można za nią kupić, była stabilna. Dzięki temu zapewniany jest bezpieczny rozwój gospodarki. Do wyłącznych kompetencji państwa należą: emisja narodowej waluty, decydowanie o nazwie pieniądza i zasadach jego wymieniałości na inne waluty oraz powoływanie instytucji zajmującej się regulacją wartości i kontrolą jednostki monetarnej. Wszystkie te ustalenia opierają się na normach prawnych, które tworzą system pieniężny kraju. Pieniądz w państwie pozostaje po ścisłą kontrolą banku centralnego, czyli najważniejszej instytucji finansowej w kraju. W Rzeczypospolitej Polskiej funkcję tę pełni Narodowy Bank Polski. Na czele jego stoi prezes, powoływany na 6 -letnią kadencję przez sejm na wniosek prezydenta. Ta sama osoba nie może być prezesem NBP więcej niż dwa razy, ponadto nie wolno jej należeć do żadnej partii politycznej ani związku zawodowego. Podstawowymi zadaniami NBP są; emisja złotego, prowadzenie polityki pieniężnej państwa, sprawowanie nadzoru nad działalnością banków prywatnych i obsługa bankowa budżetu państwa. Bardzo ważną funkcją NBP jest również utrzymywanie właściwego poziomu cen towarów i usług. Spełnia je Rada Polityki Pieniężnej, która ustala wysokość stóp procentowych oddziałujących na wielkość oprocentowania kredytów. Działanie to ma wpływ na podaż, czyli ilość towaru i usług dostarczanych na rynek w określonym czasie, a także na popyt -ilość towaru, jaką konsumenci zechcą nabyć w tym okresie za daną cenę. Bank centralny jest instytucją niezależną od władz, co zapobiega wykorzystywaniu go do realizacji celów politycznych. Niemożliwe jest np. obiecywanie w zamian za poparcie w wyborach niższego oprocentowania kredytów niż to pozwala sytuacja ekonomiczna kraju. Takie działania mogłyby bowiem doprowadzić do szybkiego spadku wartości waluty i załamania gospodarki. W celu usprawnienia obiegu pieniędzy w gospodarce, czyli m.in. udzielania pożyczek i dokonywania transferów, utworzono system bankowy. Określa się w ten sposób strukturę z złożoną z wielu banków, których przedstawicielstwa są rozmieszczone na terytorium całego kraju, a także normy prawne regulujące ich działanie. Najpopularniejszą ofertą banków jest prowadzenie konta; tzw. konta osobistego oraz konta firmowego dla przedsiębiorstwa. Na rachunek bankowy klienta wpływa np. co miesięczna pensja. Można też z niego przelać pieniądze na inne konto bankowe, np. robiąc zakupy w sklepie internetowym. Obecnie wiele banków oferuje dostęp do konta przez internet. Pozwala to samodzielnie wykonywać operacje finansowe i uniknąć stania w kolejce w placówkach bankowych. Istnieje również możliwość złożenia zlecenia stałego przelewu. Polega on na automatycznym regulowaniu wszelkiego rodzaju opłat, np. za telefon czy energię. Podstawową usługą, na której zarabiają banki, jest udzielenie kredytów, umożliwiających m.in. zakup komputera, samochodu czy mieszkania. Jeżeli dysponujemy oszczędnościami, których nie planujemy w najbliższym czasie wydawać, warto złożyć je w banku na lokacie. Jest ona oprocentowana wyżej niż konto osobiste i daje oszczędności oraz czerpania dodatkowych zysków z posiadanych pieniędzy. Każdy bank oferujący pożyczki pieniężne zobowiązany jest do podania całkowitych kosztów udzielonego kredytu, wszelkiego rodzaju opłaty, prowizje i ubezpieczenia. Sumę wszystkich kosztów kredytu określa się jako rzeczywistą roczną stopę oprocentowania. Jej wysokość bank musi podać w umowie kredytowej.