Ruch obrotowy Ziemi.

Obserwując nocne niebo, możemy zauważyć zmiany położenia gwiazd. Łatwo wówczas ulec złudzeniu, że ciała niebieskie krążą wokół Ziemi. W rzeczywistości to nasza planeta wykonuje obrót wokół swojej osi. Ruch ten odbywa się z zachodu na wschód. Pełny obrót Ziemi wokół własnej osi trwa 24 godziny, czyli jedną dobę. Wynika z tego, że: obrót o 15 stopni trwa 1 godzinę, obrót o jeden stopień trwa 4 minuty, obrót o 15' trwa 1 minutę. Podczas obrotu Ziemi promienie słoneczne padają na poszczególne fragmenty jej powierzchni. Na oświetlonej części globu panuje dzień, natomiast po przeciwnej, nie oświetlonej stronie jest noc. Można zatem stwierdzić, że występowanie dnia i nocy jest następstwem ruchu obrotowego Ziemi. Gdy Słońce wschodzi, kąt padania promieni słonecznych, mierzony względem powierzchni Ziemi, jest mały. Cienie rzucane przez drzewa i domy są wówczas bardzo długie. W ciągu dnia Słońce "wędruje" po niebie coraz wyżej. Wysokość Słońca nad widnokręgiem staje się coraz większa. Wtedy też zmniejsza się długość cienia. W południe Słońce góruje, czyli znajduje się najwyżej nad widnokręgiem. W umiarkowanych szerokościach geograficznych na półkuli północnej promienie słoneczne padają pod największym kątem dnia 22 czerwca, natomiast pod najmniejszym - 22 grudnia. Codzienne obserwacje wskazują na to, że w ciągu roku Słońce wschodzi i zachodzi w różnych miejscach na widnokręgu. Wynikiem ruchu obrotowego naszej planety jest siła Coriolisa, której nazwa pochodzi od nazwiska jej odkrywcy. Siła ta działa na każde poruszające się ciało. W wyniku jej oddziaływania wiatry czy prądy morskie ulegają odchyleniu. Na półkuli północnej odchylają się w prawo, a na południowej - w lewo. Na przykład stałe wiatry w strefie międzyzwrotnikowej (pasaty) na półkuli północnej wieją z kierunku północno-wschodniego zamiast z północnego. Natomiast na półkuli południowej, zamiast z kierunku południowego, wieją z kierunku południowo-wschodniego. Do zjawisk spowodowanych odchylającym działaniem ruchu obrotowego Ziemi należy też przesuwanie się koryt rzek płynących w kierunku południkowym. Na półkuli północnej przesuwają się one w prawo od kierunku biegu. Dzieje się tak na skutek większego naporu wody na prawy brzeg, powodującego jego silniejsze podcinanie. Z kolei na półkuli południowej wody rzek silniej podcinają lewe brzegi. Następstwem ruchu obrotowego Ziemi jest także spłaszczenie globu przy biegunach. Na podstawie wysokości Słońca nad widnokręgiem jest ustalony czas słoneczny, nazywany również czasem miejscowym. Godzinę 12;00 wyznacza moment górowania Słońca. We wszystkich miejscowościach, które leżą na tym samym południku, występuje jednakowy czas słoneczny. Natomiast każdy punkt położony na wschód i zachód od tego południka ma już inny czas słoneczny. Powszechne stosowanie tego czasu byłoby bardzo uciążliwe, gdyż nawet na niewielkich obszarach jego zróżnicowanie jest duże. Z tego względu wprowadzono czas uniwersalny, a także czasy umowne - strefowy oraz urzędowy. Na całym świecie za podstawę rachuby i porównań czasu w ciągu doby przyjmuje się czas uniwersalny. Jest on określony angielskim skrótem UTC (Coordinated Universal Time). Godzinę 12;00 czasu uniwersalnego wyznacza moment górowania Słońca nad południkiem 0 stopni. Z kolei czas strefowy oblicza się na podstawie umownego podziału kuli ziemskiej na 24 strefy czasowe. Południkami środkowymi tych stref są południki 0, 15 stopni oraz wielokrotności liczby 15 (czyli 30, 45 aż do 180 stopni). Czas strefowy obowiązuje na obszarze pomiędzy południkami położonymi 7 stopni 30 minut na wschód i zachód od środkowego południka danej strefy. Każda strefa ma zatem 15 stopni. Obowiązujący w danej strefie czas to czas słoneczny jej środkowego południka.