ukąszenie heglowskie (język polski)
- wymowa:
- IPA: [ˌukɔ̃w̃ˈʃɛ̃ɲɛ xɛɡˈlɔfsʲcɛ], AS: [ukõũ̯šẽńe χeglofsʹḱe], zjawiska fonetyczne: zmięk.• utr. dźw.• nazal.• asynch. ą • -ni…• akc. pob.
-
- znaczenia:
fraza rzeczownikowa, rodzaj nijaki
- (1.1) pejor. określenie używane jako epitet wobec osób o przekonaniach marksistowskich i socjalistycznych, które „dały się uwieść komunistycznej władzy”; pojęcie utożsamiane z poglądem zakładającym przedkładanie tzw. „konieczności dziejowej” nad prawa i los jednostki[1], a w filozofii zaś z historycyzmem
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik ukąszenie heglowskie ukąszenia heglowskie dopełniacz ukąszenia heglowskiego ukąszeń heglowskich celownik ukąszeniu heglowskiemu ukąszeniom heglowskim biernik ukąszenie heglowskie ukąszenia heglowskie narzędnik ukąszeniem heglowskim ukąszeniami heglowskimi miejscownik ukąszeniu heglowskim ukąszeniach heglowskich wołacz ukąszenie heglowskie ukąszenia heglowskie - przykłady:
- (1.1) W polskich jakościowych mediach drukowanych dominują kapitulanckie nastroje, przypominające ukąszenie heglowskie lat 40. albo neoliberalną oczywistość lat 90.[2]
- (1.1) Jest jeszcze ciągle na świecie sporo ludzi, ofiar „ukąszenia heglowskiego”.[3]
- składnia:
- kolokacje:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- od nazwiska filozofa Georga Hegla; określenie ukute przez Czesława Miłosza[4], czasem przypisywane jego interlokutorowi, Tadeuszowi Krońskiemu[5], rozpowszechniło się w obiegu publicystycznym i historycznym
- uwagi:
- określenie często ujmowane w cudzysłowy dla podkreślenia przytoczenia lub użycia w znaczeniu ironicznym; zobacz też: Indeks:Polski - Związki frazeologiczne
- tłumaczenia:
- źródła:
- ↑ Stanisław Kuziński Konieczność historyczna a wolność jednostki, serwis "Przegląd Socjalistyczny", dostęp 2010-12-08
- ↑ Jacek Żakowski Ginące plemię, "Polityka" nr 37 (2722), 2009-09-12; s. 16-18
- ↑ Gustaw Herling-Grudziński Dziennik pisany nocą. 1997-1999, Czytelnik, Warszawa 2000, s. 195
- ↑ Czesław Miłosz użył tego określenia, pisząc o swojej książce Zniewolony umysł – »Książka miała za temat „ukąszenie heglowskie”, na które w naszym stuleciu są narażone ludzkie umysły, ledwie podniosą się nad poziom błogosławionej naiwności.« (Ogród nauk. Biesy, Norbertinum, Lublin 1991, s. 120)
- ↑ Włodzimierz Kuligowski Najczęściej wracam do Llosy, serwis TeologiaPolityczna.pl, dostęp 2010-12-08
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.