radzić (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈraʥ̑iʨ̑], AS: [raʒ́ić], zjawiska fonetyczne: zmięk. ​

znaczenia:

czasownik nieprzechodni niedokonany

(1.1) udzielać komuś rady

(1.2) wspólnie zastanawiać się, jak postąpić, jak coś załatwić^[1]

(1.3) przest. szukać sposobu, rady^[1]

czasownik zwrotny niedokonany radzić się

(2.1) zwracać się do kogoś o poradę, zasięgać czyjejś rady, opinii

czasownik zwrotny niedokonany radzić sobie

(3.1) na bieżąco pokonywać trudności

odmiana:

(1.1-3) koniugacja VIa

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		radzić
czas teraźniejszy		radzę	radzisz	radzi	radzimy	radzicie	radzą
czas przeszły	m	radziłem	radziłeś	radził	radziliśmy	radziliście	radzili
	ż	radziłam	radziłaś	radziła	radziłyśmy	radziłyście	radziły
	n	radziłom	radziłoś	radziło
tryb rozkazujący		niech radzę	radź	niech radzi	radźmy	radźcie	niech radzą
pozostałe formy czas przyszły m będę radził, będę radzić będziesz radził, będziesz radzić będzie radził, będzie radzić będziemy radzili, będziemy radzić będziecie radzili, będziecie radzić będą radzili, będą radzić ż będę radziła, będę radzić będziesz radziła, będziesz radzić będzie radziła, będzie radzić będziemy radziły, będziemy radzić będziecie radziły, będziecie radzić będą radziły, będą radzić n będę radziło, będę radzić będziesz radziło, będziesz radzić będzie radziło, będzie radzić czas zaprzeszły m radziłem był radziłeś był radził był radziliśmy byli radziliście byli radzili byli ż radziłam była radziłaś była radziła była radziłyśmy były radziłyście były radziły były n radziłom było radziłoś było radziło było forma bezosobowa czasu przeszłego radzono tryb przypuszczający m radziłbym, byłbym radził radziłbyś, byłbyś radził radziłby, byłby radził radzilibyśmy, bylibyśmy radzili radzilibyście, bylibyście radzili radziliby, byliby radzili ż radziłabym, byłabym radziła radziłabyś, byłabyś radziła radziłaby, byłaby radziła radziłybyśmy, byłybyśmy radziły radziłybyście, byłybyście radziły radziłyby, byłyby radziły n radziłobym, byłobym radziło radziłobyś, byłobyś radziło radziłoby, byłoby radziło imiesłów przymiotnikowy czynny m radzący, nieradzący ż radząca, nieradząca radzące, nieradzące n radzące, nieradzące imiesłów przymiotnikowy bierny m radzony, nieradzony radzeni, nieradzeni ż radzona, nieradzona radzone, nieradzone n radzone, nieradzone imiesłów przysłówkowy współczesny radząc, nie radząc rzeczownik odczasownikowy radzenie, nieradzenie

(2.1) koniugacja VIa

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		radzić się
czas teraźniejszy		radzę się	radzisz się	radzi się	radzimy się	radzicie się	radzą się
czas przeszły	m	radziłem się	radziłeś się	radził się	radziliśmy się	radziliście się	radzili się
	ż	radziłam się	radziłaś się	radziła się	radziłyśmy się	radziłyście się	radziły się
	n	radziłom się	radziłoś się	radziło się
tryb rozkazujący		niech się radzę	radź się	niech się radzi	radźmy się	radźcie się	niech się radzą
pozostałe formy czas przyszły m będę się radził, będę się radzić będziesz się radził, będziesz się radzić będzie się radził, będzie się radzić będziemy się radzili, będziemy się radzić będziecie się radzili, będziecie się radzić będą się radzili, będą się radzić ż będę się radziła, będę się radzić będziesz się radziła, będziesz się radzić będzie się radziła, będzie się radzić będziemy się radziły, będziemy się radzić będziecie się radziły, będziecie się radzić będą się radziły, będą się radzić n będę się radziło, będę się radzić będziesz się radziło, będziesz się radzić będzie się radziło, będzie się radzić czas zaprzeszły m radziłem się był radziłeś się był radził się był radziliśmy się byli radziliście się byli radzili się byli ż radziłam się była radziłaś się była radziła się była radziłyśmy się były radziłyście się były radziły się były n radziłom się było radziłoś się było radziło się było forma bezosobowa czasu przeszłego radzono się tryb przypuszczający m radziłbym się, byłbym się radził radziłbyś się, byłbyś się radził radziłby się, byłby się radził radzilibyśmy się, bylibyśmy się radzili radzilibyście się, bylibyście się radzili radziliby się, byliby się radzili ż radziłabym się, byłabym się radziła radziłabyś się, byłabyś się radziła radziłaby się, byłaby się radziła radziłybyśmy się, byłybyśmy się radziły radziłybyście się, byłybyście się radziły radziłyby się, byłyby się radziły n radziłobym się, byłobym się radziło radziłobyś się, byłobyś się radziło radziłoby się, byłoby się radziło imiesłów przymiotnikowy czynny m radzący się, nieradzący się ż radząca się, nieradząca się radzące się, nieradzące się n radzące się, nieradzące się imiesłów przymiotnikowy bierny m radzony, nieradzony radzeni, nieradzeni ż radzona, nieradzona radzone, nieradzone n radzone, nieradzone imiesłów przysłówkowy współczesny radząc się, nie radząc się rzeczownik odczasownikowy radzenie się, nieradzenie się

(3.1) koniugacja VIa

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		radzić sobie
czas teraźniejszy		radzę sobie	radzisz sobie	radzi sobie	radzimy sobie	radzicie sobie	radzą sobie
czas przeszły	m	radziłem sobie	radziłeś sobie	radził sobie	radziliśmy sobie	radziliście sobie	radzili sobie
	ż	radziłam sobie	radziłaś sobie	radziła sobie	radziłyśmy sobie	radziłyście sobie	radziły sobie
	n	radziłom sobie	radziłoś sobie	radziło sobie
tryb rozkazujący		niech sobie radzę	radź sobie	niech sobie radzi	radźmy sobie	radźcie sobie	niech sobie radzą
pozostałe formy czas przyszły m będę sobie radził, będę sobie radzić będziesz sobie radził, będziesz sobie radzić będzie sobie radził, będzie sobie radzić będziemy sobie radzili, będziemy sobie radzić będziecie sobie radzili, będziecie sobie radzić będą sobie radzili, będą sobie radzić ż będę sobie radziła, będę sobie radzić będziesz sobie radziła, będziesz sobie radzić będzie sobie radziła, będzie sobie radzić będziemy sobie radziły, będziemy sobie radzić będziecie sobie radziły, będziecie sobie radzić będą sobie radziły, będą sobie radzić n będę sobie radziło, będę sobie radzić będziesz sobie radziło, będziesz sobie radzić będzie sobie radziło, będzie sobie radzić czas zaprzeszły m radziłem sobie był radziłeś sobie był radził sobie był radziliśmy sobie byli radziliście sobie byli radzili sobie byli ż radziłam sobie była radziłaś sobie była radziła sobie była radziłyśmy sobie były radziłyście sobie były radziły sobie były n radziłom sobie było radziłoś sobie było radziło sobie było forma bezosobowa czasu przeszłego radzono sobie tryb przypuszczający m radziłbym sobie, byłbym sobie radził radziłbyś sobie, byłbyś sobie radził radziłby sobie, byłby sobie radził radzilibyśmy sobie, bylibyśmy sobie radzili radzilibyście sobie, bylibyście sobie radzili radziliby sobie, byliby sobie radzili ż radziłabym sobie, byłabym sobie radziła radziłabyś sobie, byłabyś sobie radziła radziłaby sobie, byłaby sobie radziła radziłybyśmy sobie, byłybyśmy sobie radziły radziłybyście sobie, byłybyście sobie radziły radziłyby sobie, byłyby sobie radziły n radziłobym sobie, byłobym sobie radziło radziłobyś sobie, byłobyś sobie radziło radziłoby sobie, byłoby sobie radziło imiesłów przymiotnikowy czynny m radzący sobie, nieradzący sobie ż radząca sobie, nieradząca sobie radzące sobie, nieradzące sobie n radzące sobie, nieradzące sobie imiesłów przymiotnikowy bierny m radzony, nieradzony radzeni, nieradzeni ż radzona, nieradzona radzone, nieradzone n radzone, nieradzone imiesłów przysłówkowy współczesny radząc sobie, nie radząc sobie rzeczownik odczasownikowy radzenie sobie, nieradzenie sobie

przykłady:

(1.1) Radziłem mu, by zmienił wystrój domu.

(2.1) Jest mało samodzielny jak na dorosłego faceta. Ciągle się wszystkich radzi w każdej najmniejszej sprawie.

(3.1) Anka świetnie sobie radzi na nowym stanowisku.

składnia:

(1.1) radzić + B. (co) + C. (komu)

kolokacje:

synonimy:

(1.1) doradzać, sugerować

(2.1) konsultować się

(3.1) dawać sobie radę

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. doradczyni ż, radna ż, radzenie n, radźca mos, rada ż, radca mos, doradca mos, radny mos, porada ż

czas. doradzić dk., odradzić dk., poradzić dk.

przym. radziecki, radcowski

związki frazeologiczne:

długo radź, prędko czyń

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) advise; (2.1) consult, seek advice; (3.1) cope with, get by
• arabski: (1.1, 2.1) نصح
• białoruski: (1.3) радзіцца
• duński: (1.1) råde
• hiszpański: (1.1) aconsejar; (1.2) deliberar, debatir, tratar; (1.3) enmendar, solucionar; (2.1) consultar, pedir consejo; (3.1) arreglárselas, componérselas
• interlingua: (1.1) advertir
• jidysz: (2.1) איבעררעדן (iberredn); (3.1) אַן עצה געבן זיך (an ejce gebn zich)
• kataloński: (1.1) aconsellar
• łaciński: (1.1) consilior; (2.1) consulo
• niderlandzki: (1.1) adviseren, raad geven
• niemiecki: (1.1) raten
• nowogrecki: (1.1) συμβουλεύω; (2.1) συμβουλεύομαι; (3.1) τα βγάζω πέρα
• rosyjski: (1.1) советовать; (2.1) советоваться; (3.1) справляться
• szwedzki: (1.1) råda, tillråda, rekommendera, uppmana; (1.2) rådslå, samråda, överlägga, rådgöra; (2.1) rådgöra, rådföra sig; (3.1) klara sig
• ukraiński: (1.1) радити
• wilamowski: (1.1) röta, rȫta

źródła: