piać (język polski)

wymowa:

IPA: [pʲjäʨ̑], AS: [pʹi ̯äć], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art.• i → j  ​

znaczenia:

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zapiać)

(1.1) ornit. o kogucie wydawać charakterystyczny koguci głos

(1.2) przen. mówić cienkim, ostrym głosem

(1.3) przen. żart. bardzo się cieszyć, zachwycać się czymś

(1.4) daw. (obecnie żart. t. iron.) o ludziach i dowolnych ptakach: śpiewać^[1][2]

odmiana:

(1.1-4) ^[3][1]koniugacja Xb

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		piać
czas teraźniejszy		pieję	piejesz	pieje	piejemy	piejecie	pieją
czas przeszły	m	piałem	piałeś	piał	pialiśmy / pieliśmy	pialiście / pieliście	piali / pieli
	ż	piałam	piałaś	piała	piałyśmy	piałyście	piały
	n	piałom	piałoś	piało
tryb rozkazujący		niech pieję	piej	niech pieje	piejmy	piejcie	niech pieją
pozostałe formy czas przyszły m będę piał, będę piać będziesz piał, będziesz piać będzie piał, będzie piać będziemy piali / pieli, będziemy piać będziecie piali / pieli, będziecie piać będą piali / pieli, będą piać ż będę piała, będę piać będziesz piała, będziesz piać będzie piała, będzie piać będziemy piały, będziemy piać będziecie piały, będziecie piać będą piały, będą piać n będę piało, będę piać będziesz piało, będziesz piać będzie piało, będzie piać czas zaprzeszły m piałem był piałeś był piał był pialiśmy / pieliśmy byli pialiście / pieliście byli piali / pieli byli ż piałam była piałaś była piała była piałyśmy były piałyście były piały były n piałom było piałoś było piało było forma bezosobowa czasu przeszłego piano tryb przypuszczający m piałbym, byłbym piał piałbyś, byłbyś piał piałby, byłby piał piali / pielibyśmy, bylibyśmy piali / pieli piali / pielibyście, bylibyście piali / pieli piali / pieliby, byliby piali / pieli ż piałabym, byłabym piała piałabyś, byłabyś piała piałaby, byłaby piała piałybyśmy, byłybyśmy piały piałybyście, byłybyście piały piałyby, byłyby piały n piałobym, byłobym piało piałobyś, byłobyś piało piałoby, byłoby piało imiesłów przymiotnikowy czynny m piejący, niepiejący ż piejąca, niepiejąca piejące, niepiejące n piejące, niepiejące imiesłów przymiotnikowy bierny m piany, niepiany piani, niepiani ż piana, niepiana piane, niepiane n piane, niepiane imiesłów przysłówkowy współczesny piejąc, nie piejąc rzeczownik odczasownikowy pianie, niepianie

przykłady:

(1.1) Od rana słychać było, jak koguty pieją w kurniku.

(1.3) Na widok panny młodej druhny piały z zachwytu.

(1.4) Rozochocone kury piały, przyzywając koguta.

(1.4) Chór piał niemiłosiernie, wyprowadzając wszystkich z równowagi.

składnia:

kolokacje:

(1.3) piać z zachwytu / z radości

(1.4) piać pieśń

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. pienie n, pieśń ż, piosenka ż, pianie n, zapianie n, piewca mos, śpiewak mos/mzw, śpiewaczka ż

czas. zapiać dk.

związki frazeologiczne:

przysłowia: słabe w gosposi nadzieje, gdy śpi, jak kogut pieje

etymologia:

prasł. *pějati

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) crow
• arabski: (1.1) زقا
• bułgarski: (1.1) кукуригам (kukurigam)
• czeski: (1.1) kokrhat
• fiński: (1.1) kiekua
• francuski: (1.1) chanter
• hiszpański: (1.1) cacarear
• kazachski: (1.1) шақыру (şaqırw)
• łaciński: (1.1) cano, canto
• niderlandzki: (1.1) kraaien
• niemiecki: (1.1) krähen
• norweski (bokmål): (1.1) gale
• portugalski: (1.1) cantar
• rosyjski: (1.1) кукарекать (kukarékatʹ)
• słowacki: (1.1) kikiríkať
• szwedzki: (1.1) gala; (1.4) jama
• ukraiński: (1.1) піяти (pìâti), співати (spìvati)
• węgierski: (1.1) kukorékol
• wilamowski: (1.1) kryn, kryyn
• włoski: (1.1) cantare, chicchiriare

źródła: