Sarmatyzm
Porównanie Rolanda i Rycerza Sarmackiego
Porównanie osoby Rycerza Rolanda i ogółu Rycerza Sarmackiego na pozór wydaje się rzeczą dość trudną do zrealizowania. Przytaczając tutaj wiele cytatów oraz opisów obu rycerzy pokaże, iż w rzeczywistości jest to możliwe i jak najbardziej realne....
Rozwój teatru w dobie oświecenia. Jego najwybitniejsi przedstawiciele i ich troska o losy kraju.
Do czasów panowania Stanisława Augusta istniały w Polscy teatry szkolne, magnackie oraz prywatne sceny królewskie. Sceny szkolne podporządkowane programowi dydaktycznemu utrzymujących je zakonów (głównie jezuitów i pijarów), najczęściej miały...
„Polskie, arcypolskie...” Podejmij dyskusję o tradycji narodowej jako szansie wyzwolenia dla sztuki.
W literaturze polskiej autorzy i poeci często wykorzystywali swoje utwory do „pokrzepiania serc” Polaków w walce o niepodległość ojczyzny. Ukazywali Polskę dawną, wolną, piękną. Zwykle posługiwali się obrazem arkadyjskiej krainy, gdzie ludzie żyją...
Sarmatyzm współczesny - czyli co zostało z tamtych lat
Sarmatyzm to pogląd o szczególnym pochodzeniu szlachty polskiej. Opierając się na XVI - wiecznych historykach twierdzono, że szlachta polska wywodzi się od Sarmatów, starożytnego plemienia, zamieszkującego przed wiekami ziemie polskie. Sarmatom...
Ogólna charakterystyka Baroku.
Do niedawna barok traktowano jako negatywne zjawisko pozostające na granicy prawdziwej sztuki. W 1929 roku Benedetto Croce, włoski filozof i estetyk, napisał: “To, co jest naprawdę sztuką, nigdy nie jest barokowe, to zaś, co jest barokiem, nie...
Wykorzystując posiadaną wiedzę i załączone teksty dokonaj oceny zjawiska zwanego sarmatyzmem. [Ernest Bryll "Portret sarmacki" i Jan Chryzostom Pasek "Pamiętniki"(frag.)]
Charakterystycznym dla polskiego baroku było zjawisko sarmatyzmu. Powstał on w połowie XVII wieku w dworkach szlacheckich. Nie wykraczał poza granice Rzeczpospolitej, lecz w owych Rzeczpospolita była ogromnym krajem obejmującym tereny...
Barok
1. RAMY CZASOWE EUROPA XVII w. we FRANCJI nie było 2. CHARAKTERYSTYKA CZASÓW BAROKU 2.1 SYTUACJA POLITYCZNA I KULTURALNA NA ZACHODZIE EUROPY - czas kontrreformacji - tolerancja religijna zanikała - we Francji rozwijała się kultura -...
Średniowiecze, Barok, Renesans - przegląd i charakterystyka wybranych epok
Średniowiecze Średniowiecze to pierwsza polska epoka literacka (X - XV w.). Na zachodzie Europy trwa już od IV/V wieku. W 476 roku upadło cesarstwo zachodniorzymskie, Rzym natomiast został podbity przez plemiona germańskie. Stopniowo...
Postawa Wacława Potockiego i Jana Chryzostoma Paska - różne oblicza sarmatyzmu.
Pasek był typowym przedstawicielem średniej szlachty. Jak każdy ówczesny Sarmata był rycerzem (żołnierzem) i rolnikiem (gospodarzem). Brał udział w wyprawach do Danii i Moskwy. Osiadł na wsi i zajął się gospodarką. "Pamiętniki"...
"Powrót posła" jako komedia polityczna
Komedia Juliana Ursyna Niemcewicza „Powrót posła”, pisarza, działacza politycznego oraz publicysty, będacego również posłem inflanckim oraz zwolennikiem reform na SejmieWielkim, jest utworem, w którym autor posłużył się znanym w komediach...
Rozwój sarmatyzmu i kultura baroku w Rzeczypospolitej
Zwyczajowo przyjęło się uważać XVII wiek i pierwszą połowę wieku XVII jako czas epoki Baroku oraz czas rozwoju i największego przenikania do świadomości szlacheckiej sarmatyzmu, jako sztandarowej ideologii tego okresu. Nie są to jednak granice...
Geneza i treść mitu sarmackiego
Sarmatyzm to pojęcie złożone. Obejmuje ono obyczajowość oraz kulturę duchową i umysłową Rzeczpospolitej szlacheckiej od schyłku wieku XVI aż po czasy rozbiorów. Pojęciem tym określa się również swoisty sposób bycia - rubaszność., bujność obyczaju,...
Charakterystyka Baroku
Barok – styl w sztuce, architekturze i literaturze; wyrósł na podłożu renesansu i panował od XVI do XVIII wieku (od około 1580 do około 1730 roku). Barok odznacza się ekspresyjnością, bogactwem formy i zdobnictwa, silnymi kontrastami,...
Portret Typowego Sarmaty
Na wstępie tego zadania chciałbym przybliżyć pojęcie sarmatyzmu. Narodził się na przełomie XVI i XVII wieku. Jego nazwa pochodzi od starożytnego, walecznego ludu Sarmatów, w którym przodków naszej polskiej szlachty dopatrywali sie już kronikarze w...
Literatura przedstawia nam całą gamę ludzkich charakterów
Literatura przedstawia nam całą gamę ludzkich charakterów. Prezentowane postacie są wzorami ludzkich zachowań, które jak echo powracają w twórczości kolejnych epok. Wartości, które noszą w sobie bohaterowie, nie podlegają przemianom historycznym,...
Obraz Polaka XVII i XXI wieku
W XVII wieku Polak przedstawiony jest jako sarmata. Sarmatyzm jednak było to zjawisko pozytywne, do lat siedemdziesiątych XVI wieku, związane z głęboką religijnością, kultem dawności, rodzimości, gloryfikacją dawnych praw, obyczajów, czy też...
Scharakteryzuj stosunek Polaków do mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce
Scharakteryzuj stosunek Polaków do mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce oraz czynniki, które na niego wpłynęły. Uwzględnij czynniki polityczne prawne, społeczno-ekonomiczne, historyczne oraz religijno-kulturowe. Wypowiedź uzasadnij,...
Obraz Rzeczypospolitej Polskiej sarmackiej w satyrze "Do króla", z odniesieniem do innych tekstów Ignacego Krasickiego.
Satyra jest gatunkiem literackim łączącym w sobie lirykę i epikę. Głównym założeniem pisania tego typu utworów jest wyśmianie i piętnowanie zjawisk, osób lub zachowań. Opiera się na pokazywaniu rzeczywistości w krzywym zwierciadle. Ignacy Krasicki...
Czy bohaterowie Henryka Sienkiewicza byli prawdziwymi Sarmatami.
Ja, Polak, jako orzeł bez pętlic na swej przyrodzonej pod królewskim swym bujam swobodzie. Stanisław Orzechowski1 Czy bohaterów takich jak Jan Skrzetuski, Michał Wołodyjowski, Longin Podbipięta czy Onufry Zagłoba możemy nazwać prawdziwymi...
PYTANIA MATURALNE
1.MONARCHIA KAROLA WIELKIEGO - IDEE, STRUKTURY, FUNKCJE. 2.PIERWSZE PAŃSTWA SŁOWIAŃSKIE 3.SŁOWIANIE WE WCZESNYM ŚREDNIOWIECZU 4.CESARSTWO OTTONÓW 5.POWSTANIE PAŃSTWA POLSKIEGO 6.PAŃSTWO POLSKIE ZA BOLESŁAWA CHROBREGO...
Literackie wzory osobowe na przestrzeni średniowiecza, renesansu, baroku
Literackie wzory osobowe. Dokonaj oceny konkretnych postaw na podstawie analizy wybranych utworów. W średniowieczu kreuje się obraz ascety/świętego . W średniowieczu mocno zakorzeniło się chrześcijaństwo, nic więc dziwnego, że panowała moda na...
Dwa obrazy polskiej szlachty - u Jana Chryzostoma Paska i Henryka Sienkiewicza - podobne czy różne? Wykorzystaj stosowne konteksty.
W XVII wieku szlachta polska, która w sensie politycznym stanowiła naród, doszukiwała się swej genologii u starożytnych Sarmatów, cechujących się, według podań, odwagą, walecznością, rycerskością i wspaniałomyślnością. Jan Chryzostom Pasek za...
Dwa obrazy polskiej szlachty – u Jana Chryzostoma Paska i Henryka Sienkiewicza - podobne czy różne?
Szlachta była bardzo ważną warstwą społeczną. Zaczęła się wyodrębniać z rycerzy u schyłku średniowiecza. W Polsce siłą dominującą stała się w wieku XVI, bo wtedy ukształtował się w Rzeczpospolitej ustrój demokracji szlacheckiej. W ten sposób miała...
Jan Chryzostom Pasek - przykład prawdziwego szlachcica-sarmaty.
Jan Chryzostom Pasek był potomkiem zubożałej , zagrodowej szlachty , a jego ojciec siedział już na dzierżawie , nie na zagrodzie . Z jezuickiego kolegium w Rawie Mazowieckiej , z której okolic pochodził , zaciągnął się do wojska w czasie najazdu...
Zagadnienia maturalne z języka polskiego
Jak rozumiesz określenie "Bogowie jak ludzie - ludzie jak bogowie"? Zdaniem tym określa się często bohaterów mitologii i wywodzącej się z niej literatury. Prezentuje ona bowiem bogów greckich, którzy są ogromnie podobni do ludzi, mają te same...
Sarmata o sobie, inni o sarmacie. Omów na podstawie przykładów literackich XVII i VIII wieku. Blaski i cienie sarmatyzmu.
Sarmatyzm jest pojęciem złożonym. Określa ono obyczajowość oraz kulturę duchową i umysłową Rzeczypospolitej szlacheckiej od schyłku wieku XVI, aż po czasy rozbioru. Z pojęciem tym kojarzy się również swoisty sposób bycia: rubaszność, bujność...
Szlachta w literaturze polskiej. Prezentacja maturalna.
Praca troche chaotyczna... ale to dlatego ze pisana w noc przed maturą ;-)
Podsumowanie renesansu i baroku ze szczególnym ujeciem Polski.
Historia Czasy nowożytne Przemiany kultury ODRODZENIE Słowo renesans, inna nazwa epoki odrodzenia wzięła się od włoskiego Rinascimento, i oznaczało przywrócenie do życia cywilizacji, którą uśpili barbarzyńcy niszcząc cesarstwo rzymskie....
Barok, Oświecenie.
Zjawiska i motywy. Śmierć przemijanie, szatan-typowe motywy sztuki i lite -ratury. Zwrot ku Bogu i religii wobec przeczucia kruchości i przemijalności życia ludzkiego. Filozofowie B. Franciszek Bacon(An) Novum Organum. Błażej Pascal(Fr)...
Pisarze Odrodzenia i Oświecenia o Polsce i Polakach. Omów temat na wybranych utworach literackich tych epok.
Każdy z nas wie jaka jest ówczesna Polska. Media codziennie dostarczają nam nowych wiadomości o sytuacji panującej w naszym kraju. Wiemy również jacy jesteśmy my – Polacy. Znamy swoje tradycje, obyczaje, zachowania… Jednak Polska nie istnieje...
"Pamiętniki" J. Ch. Paska świadectwem obyczaju i dokumentem językowym epoki.
Jan Chryzostom Pasek reprezentuje nurt dworkowy, czyli sarmacki w polskiej literaturze barokowej. Sama nazwa tego nurtu wywodzi się od legendarnych Sarmatów - ludu zamieszkującego w I w. p. n. e. ziemie nad dolną Wołgą. Historycy XVI wieku...
Wpływ sarmatyzmu na styl życia szlachty polskiej w XVII wieku
W wieku XVII sarmatyzm stał się podstawą szlacheckiego światopoglądu. Polska szlachta w wyniku przekonania o pochodzeniu od starożytnego, odważnego i bitnego plemienia Sarmatów zaczęła charakteryzować się tradycjonalizmem, konserwatyzmem i...
Barok - ogólna charakterystyka
Barok to epoka w dziejach kultury (koniec XVI wieku - połowa XVIII). Pochodzenie terminu jest tajemnicze - może od portugalskiego słowa barocco oznaczającego perłę o nieregularnych kształtach lub też baroco - nazwa sylogizmu, tj. sposobu...
Nurt ziemiański, sarmatyzm
Kultura ziemiańska - zjawisko europejskie a w Polsce przypiera typ kultury preferowanej przez średnią szlachtę , spędzającą większą część życia na wsi, we własnym majątku. Była to kultura swojska , rodzinna przywiązana do tradycji, ojczystych...
Charakterystyka baroku
• Barok – epoka między dwoma klasycyzującymi okresami – odrodzeniem a oświeceniem. Trwała od końca XVI do połowy XVIII wieku (1580 – 1730). Epoka otrzymała nazwę, którą zapożyczono ze sztuk plastycznych pod koniec XIX wieku. Słowo barocco pochodzi...
Polska i Polacy w ideologii sarmatyzmu
U źródeł ideologii sarmatyzmu leży mit o pochodzeniu Polaków i innych narodów słowiańskich od starożytnego plemienia Sarmatów, zamieszkującego w pierwszych wiekach naszej ery ziemie dzisiejszej Ukrainy. Określenia "Sarmacja" i "sarmacki" pojawiają...
Na podstawie wybranych utworow omow charakterystyczne cechy Baroku.
W baroku polskim wyróżnić można trzy charakterystyczne nurty: barok kwiecisty, dworski barok sarmacki, dworkowy barok klasyczny, francuski 1. Barok kwiecisty.Jest to styl zwycięskiego kościoła i absolutystycznej monarchii. Charakteryzuje...
Opracowanie Renesansu, Baroku i Oświecenia.
RENESANS 1. Wyjaśnij pojęcia: renesans, humanizm, reformacja. Renesans – Nazwa pochodzi z języka francuskiego i oznacza „odrodzenie”. Upowszechniona została dopiero w epoce oświecenia i w XIX wieku, a służyć miała określeniu odrodzenia...
Charakterystyczne cechy poetyki baroku
Charakterystyczne cechy poetyki baroku - Epoka będąca przejawem kryzysu ideałów humanistycznych (filozofii, harmonii, ładu - Sęp Szarzyński, Treny Kochanowskiego). - Świadomość egzystencji w nietrwałym świecie, a zarazem jego nieskończoność....
Gatunki typowe dla Baroku.
A) GATUNKI LITERACKIE EPIKA * pamiętnik - osobista relacja o faktach i zdarzeniach znanych autorowi z doświadczenia . Od dziennika różni się dystansem narracyjnym dzięki któremu wydarzenia nie tylko są przedstawione lecz i komentowane przez...
Sarmata
W mojej wypowiedzi chciałbym zaprezentować portret Sarmaty. Postaram się odpowiedzieć na pytania: kim byli Sarmaci, skąd się wywodzą, jakie były ich zwyczaje, myśl polityczna, oraz dlaczego ideały sarmackie przyczyniły się do upadku I...
Sarmatyzm jako forma kulturowa
Tematem polskiej kultury barokowej jest sarmatyzm. Szlachta wierzyła, że wywodzi się od tajemniczych Sarmatów- bitnego ludu zamieszkującego według antycznych historiografów Europę wschodnią. Mityczni Sarmaci słynęli z odwagi, umiłowania, wolności...
Topos rycerza
Powszechnie uważa się średniowiecze za epokę rycerską. Rycerstwo, obok stanu duchowieństwo zajmowała uprzywilejowane miejsce w strukturze średniowiecznej społeczności. Kultura rycerska była po części wytworem świeckim, stworzyła rytuał związany z...
Powtórka z Baroku.
LITERACKIE I IDEOWE WYZNACZNIKI EPOKI. 1. N a z w a: Nazwa „barok” stała się metaforą epoki dziwnej, niezwykłej i odchodzącej od klasycznego wzorca renesansu, harmonii i proporcjonalności (zarzucano jej barbarzyństwo polegające na wypaczeniu...
Jaki obraz Polaków XVII wieku wyłania się z "Potopu" Henryka Sienkiewicza
Henryk Sienkiewicz żył w latach wojennych. Jego dzieło literackie pt: "Potop" pokrzepiało ludzkie serca kierując ich do walki z nową nadzieją na lepsze jutro, aby nie wygasła ich miłość do ojczyzny i wiara w Boga. Większość postaci w "Potopie"...
Toast wieńczący "Potop".
Dlaczego toast wieńczący "Potop" wznosi Zagłoba i jakie przesłanie dla "onych przyszłych pokoleń" on zawiera? Scena toastu wznoszonego przez Zagłobę wieńczy ogromne dzieło, jakim jest Potop. Zatem musiało ono posiadać jakieś...
Sarmatyzm.
Sarmatyzm stanowi podstawę polskiej obyczajowości, religijności, polityki. Zaczyna się w XV wieku. Szlachta polska w dobie swej świetności poszukiwała swych korzeni - znalazła je w starożytnym ludzie Sarmatów (w rzeczywistości był to koczowniczy...
Barok - ogólna charakterystyka epoki
Ramy czasowe: Barok, w najszerszym tego pojęcia znaczeniu, to w historii kultury europejskiej epoka obejmująca zjawiska artystyczne końca XVI, XVII i pierwszej połowy XVIII wieku. Pochodzenie terminu "barok": Termin "barok"...
Dorobek kulturowy baroku w Europie i w Polsce
1. Geneza epoki Barok - z por. barocco – "perła o nieregularnym kształcie", lub z fr. baroque – "bogactwo ozdób") – główny kierunek w kulturze środkowo i zachodnioeuropejskiej. Barok obejmował wszystkie przejawy działalności literackiej i...
