Niemcewicz
Niemcewicz Julian Ursyn
P oeta, satyryk, dramatopisarz, powieściopisarz,działacz polityczny i społeczny. Pochodził ze średniozamożnej rodziny szlacheckiej o tradycjach patriotycznych. Uczęszczał do Szkoły Rycerskiej i był blisko związany z rodziną Czartoryskich. Pobyt na dworze oraz liczne podróże po Europie sprawiły, że stał się człowiekiem obytym kulturalnie. Już wtedy zajął się twórczością literacką, którą traktował jako narzędzie walki politycznej. Tłumaczył francuskie romanse, pisał ody, bajki,dumy....
Sarmatyzm w literaturze epok późniejszych
Wstęp: Sarmatyzm – światopogląd polskiej, XVII-wiecznej szlachty, według którego pochodzi ona od walecznego i dzielnego ludu Sarmatów – jego źródłem jest chęć utrzymania „złotej wolności”; jego cechy to konserwatyzm, przywiązanie do religii,...
Związek literatury oświecenia z działalnością Sejmu Czteroletniego.
W okresie Sejmu Czteroletniego intensywnie rozwijała się literatura publicystyczna w związku z mającą być uchwaloną Konstytucją RP, która ma uratować Polskę przed kolejnymi rozbiorami; Publicyści pochodzili głównie ze stronnictwa...
Nurty w Oświeceniu.
Kontrreformacja - prąd powstały w Kościele wobec zagrożenia reformacją. Do walki z re-formacją w 1531r. został powołany zakon jezuitów. Zadaniem jego była edukacja w duchu katolickim oraz cenzurowanie ksiąg. Kościół, dbając o nieskażenie dogmatów,...
"Dom zawsze ustępować powinien krajowi." Julian Ursyn Niemcewicz.
"Dom zawsze ustępować powinien krajowi." - w tym cytacie Julian Ursyn Niemcewicz zawarł przesłanie do narodu polskiego abyśmy zaczęli troszczyć się o dobro i potrzeby własnej ojczyzny, i nie przedkładali spraw osobistych -rodowych- nad...
Literatura Oświecenia – relikt przeszłości, czy istotny składnik współczesnej edukacji?
„Wszystko przemija, odchodzi w zapomnienie Możliwe, że te rymy stracą też sens i znaczenie(…)” Slums Attack Tak jak przeminęły rymy zespołu Slums Attack, tak przeminęła już dawno wartość edukacyjna literatury oświecenia. Jestem o tym...
Romantyzm w Polsce
W Polsce za początek romantyzmu uznaje się rok 1822 – datę wydania przez Mickiewicza Ballad i romansów. W historii literatury takie daty są jednak umowne, w tym wypadku podkreślona zostaje ranga debiutanckiego tomiku poety, który stał się znakiem...
Motywy patriotyczne w utworach literackich
9. Motywy patriotyczne w literaturze polskiej Patriotyzm to wielkie słowo, wielkie a zarazem bliskie sercu każdego człowieka i obywatela. Oznacza umiłowanie kraju ojczystego, rodzinnej ziemi, a także gotowość poświęcenia się dla własnego narodu....
Rola teatru publicznego.
W roku 1765 z inicjatywy króla powstał w Warszawie pierwszy stały teatr publiczny. Wydzierżawiono dla niego gmach zwany Operalnią, w którym zaczęły występować trzy zespoły: francus- ki, włoski i polski. W ten sposób zapoczątkowano działalność...
Oświecenie - opracowanie tekstów
OŚWIECENIE 1.Kierunki literackie i filozoficzne epoki oświecenia. Kierunki filozoficzne Empiryzm - (empiria-doświadczenie); prekursorem był angielski filozof Francis Bacon (bejkn); proces poznawania świata opiera się na doświadczeniu oraz...
Bawić ucząc w Oświeceniu.
Czy rzeczywiście w dobie oświecenie uczono bawiąc? Uważam, że tak. Posługując się kilkoma przykładami postaram się to udowodnić. Ignacy Krasicki jest autorem 22 satyr i 3 poematów heroikomicznych, posługuje się w nich komizmem by uwydatnić...
Matura ustna - opracowane pytania z Oświecenia.
Opracowane pytania na mature ustna (XVIII LO, Wrocław, 2002) - Oświecenie OŚWIECENIE Poprzednia epoka wywodziła swą nazwę od klejnotu, ich następcy wzięli nazwę od światła. I taka była filozofia nowej epoki: oświecenia, rozumu,...
Oświecenie - wszystko na temat tej epoki.
Oświecenie w Polsce i w Europie. Nowe myśli zapoczątkowali Francuzi, Anglicy, Holendrzy. Rozwój przypada na XVIII w. Jednym z pierwszych uczonych był Kartezjusz. W "Rozważaniach o metodzie" stwierdził, że najważniejszym czynnikiem...
Walka klasyków z romantykami. Założenia estetyczne romantyków.
Spór pokoleniowy Spór klasyków z romantykami był sporem pokoleniowym. Pokolenie starsze opowiadało się za klasycyzmem. Młodsze, w kwestiach światopoglądowych poza cechami racjonalnymi i empirycznymi popierało także uczucia i emocje. Wiązało się...
Klasycyzm i sentymentalizm.
Klasycyzm - łączył się z postawą racjonalną. Nadawał literaturze cechy utylitarne i dydak-tyczne. Ośrodkami klasycyzmu były Włochy, Paryż i Warszawa. Przedstawicie-lami - Wolter, F. Bolański ("O wymowie i poezji"), I. Krasicki, J. Niemcewicz....
Zalety i wady sarmatyzmu w ujęciu pisarzy oświecenia
W XVII i XVIII wieku wśród polskiej szlachty ugruntowała się ideologia zwana sarmatyzmem. Jej podstawą była teza o pochodzeniu polskiej szlachty od Sarmatów, ludu, który w starożytności żył nad Wołgą i toczył walki z imperium rzymskim....
Oświecenie - charakterystyka epoki
Czas trwania epoki – koniec wieku XVII - wiek XVIII. Nazwa epoki: wiek filozofów, wiek rozumu Oświecenie to epoka racjonalizmu czyli ci którzy umieją posługiwać się rozumem i dzięki niemu mogą poznać cały świat, zbadać go. Tło naukowe...
Co było przyczyną klęski Kordiana?
Kordian jest bardzo ciekawą postacią. To bohater dynamiczny, którego zachowanie jest wielce ciekawe. W dramacie opisane jest jego życie do momentu niewyjaśnionej egzekucji. Okazuje się, ze każde jego zachowanie kształtuje jego przyszłe losy, jego...
Poezja legionowa.
Poezja legionowa, utrwalona w tradycji historyczno-literackiej nazwa oznaczająca poezję okolicznościową towarzyszącą działaniu od 16 XI 1794 utworzonej legii polsko-włoskiej, również twórczość żołnierską tych formacji; także nazwa symboliczna,...
"Wielkie charaktery jak latarnie morskie, świecą daleko w ciemności" (Karol Irzykowski). Przytoczone słowa uczyń mottem Twoich rozważań o autorytetach i wzorach młodych ludzi XXI w. Odwołaj się do materiału literackiego, filmowego i własnych p
W dzisiejszych czasach każdy dba o własne interesy i dobra, nie zwracając uwagi na krzywdy bliźniego. Świat odwrócony jest do góry nogami, nie liczą się uczucia tylko pieniądze. Jedni opływają w luksusie, a inni śpią pod mostami i szukają resztek...
Czyżyjemy na najlepszym z możliwych światów? - jak twierdził Leibnitz.
Czy rzeczywiście, jak twierdził Leibnitz żyjemy na najlepszym z możliwych światów? W swoim wypracowaniu oprzyj się na własnych rozważaniach dot. otaczającego cię świata, ale i na znanych ci tekstach oświecenia. "Najlepszy z możliwych...
Oświecenie.
OŚWIECENIE (główne) XVIII w. Pojęcia: racjonalizm-rozumowe poznanie świata;akcent położony na samodzielne i krytyczne myślenie ''cogito ergo sum" -kartezjusz krytycyzm-postawa postulująca kontrolę prawdziwości sceptycyzm-obiektwne...
Krasicki i Niemcewicz - wychowawcy społeczeństwa szlachty.
J. U. Niemcewicz w komedii "Powrót posła" umieszcza wątek polityczny. Ukazuje ściera-nie się poglądów stronnictwa reformatorskiego (Podkomorzy, Walery) i konserwatystów (Starosta Gadulski). Proponowane jest zniesienie liberum veto,...
Oświeceniowy dydaktyzm.
Oświeceniowy dydaktyzm przejawiał się w twórczości wielu znanych i cenionych pisarzy i poetów tej epoki, by wymienić takich twórców, jak Krasicki, Naruszewicz, Trembecki czy Niemcewicz. Ignacy Krasicki starał się wpływać na moralność i...
Oświecenie jako epoka polemiki z sarmantyzmem.
Geneza oświecenia w Polsce związana jest z kryzysem sarmatyzmu oraz jego politycznymi i kulturalnymi skutkami. Należy do nich zaliczyć szlachecki republikanizm i parlamentaryzm za wszystkimi narosłymi przez wieki deformacjami. Krytykowano także...
Ocena przyczyn klęski listopadowej w "Kordianie" Juliusza Słowackiego.
"Kordian" powstał pod wpływem klęski powstania listopadowego i toczącej się na emigracji dyskusji nad jej przyczynami. Tym dramatem poeta włączył się do narodowych rozważań i zawarł odpowiedzi na trzy pytania: Dlaczego powstanie upadło?...
Oświecenie.
Ignacy Krasicki nazywany był "księciem poetów" i niewątpliwie był najwybitniejszym poetą polskiego oświecenia. Urodził się w Dubiecku nad Sanem, w rodzinie szlacheckiej. Po ukończeniu kolegium jezuickiego we Lwowie wstąpił do seminarium, a studia...
Oświecenie epoką kształtowania się dojrzałej państwowości.
Oświecenie jako nowa epoka literacka pojawia się w Europie Zachodniej pod koniec drugiej połowy XVII w. i trwa do końca wieku XVIII. W Polsce z kolei w związku z pewną izolacją kulturową Rzeczpospolitej rozpoczyna się w latach trzydziestych XVIII...
Walka klasyków z romantykami.
W epoce oświecenia mamy do czynienia z dwoma dominującymi nurtami literatury – klasycyzmem i sentymentalizmem. Pierwszy z nich charakteryzowała racjonalna postawa. Nadawał literaturze cechy utylitarne i dydaktyczne. Ośrodkami klasycyzmu byly...
Polaków portret własny w świetle satyr I. Krasickiego "Powrotu posła", bajek i publicystyki.
Epoka oświecenia przypada na lata 1740-1822. Był to trudny okres dla kultury zarówno świata jak i Polski. Szlachta coraz bardziej zacofana „dogląda” tylko swojej prywaty nie zdając sobie sprawy z zagrożenia, jakie wisi nad całym narodem Ich obrazy...
"Nie dość nauczyć, trzeba byś się bawił". Jak twórcy literatury polskiego oświecenia realizowali tę zasadę?
Uczyć, bawiąc oraz bawić, ucząc - to hasło uznajemy za oświeceniowe motto. "I śmiech niekiedy może być nauką..." - pisał Ignacy Krasicki i prawdopodobnie wiedział, co pisze, skoro wszyscy znamy tego poetę jako jednego z czołowych reprezentantów...
Dydaktyzm w literaturze nowożytnej
Celem literatury jest dydaktyzm. Literatura staropolska posługiwała się parenezą, tzn. pouczała pokazując wzór do naśladowania. W Średniowieczu istniały wzorce osobowe świeckie (rycerza doskonałego i mądrego władcy) oraz religijne (asceci i...
Charakterystyka zjawiska sarmatyzmu na podstawie utworów literackich.
Termin sarmatyzm pojawił się w połowie lat 60-tych XVIII wieku (początek czasów stanisławowskich). Twórcy oświecenia nadali mu zabarwienie pejoratywne i określali nim polską kulturę szlachecką ukształtowaną w końcu XVI i na początki XVII wieku, a...
Turystyka w Polsce
Turystyka - zorganizowane wyjazdy poza miejsce stałego zamieszkania na dłuższy lub krótszy pobyt, wędrówki po obcym terenie w celach krajoznawczych lub zdrowotnych. Już od początku istnienia państwa polskiego były notowane sporadyczne podrożę...
Oświecenie w Polsce i w Europie.
Oświecenie w Polsce i w Europie Rozwój przypada na XVIII w. Nowe myśli zapoczątkowali Francuzi, Anglicy, Holendrzy. Jednym z pierwszych uczonych był Kartezjusz. W "Rozważaniach o metodzie" stwierdził, że najważniejszym czynnikiem jest...
Elementy komizmu i satyry w sposobie ukazywania rzeczywistości przez pisarzy polskiego Oświecenia.
Sytuacja w państwie, w wieku XVII i XIX była przyczyną powstania literatury parenetycznej. Polska była krajem, w którym szlachta miała ogromny wpływ na losy państwa. Król był od niej całkowicie zależny i nie mógł sam podejmować decyzji. Takie...
Oświecenie - omówienie epoki literackiej
Czas trwania epoki – koniec wieku XVII-wiek XVIII. Nazwa epoki: wiek filozofów, wiek rozumu Oświecenie to epoka racjonalizmu czyli ci którzy umieją posługiwać się rozumem i dzięki niemu mogą poznać cały świat, zbadać go. Tło naukowe...
Oświecenie - opracowanie epoki literackiej
OŚWIECENIE NA ZACHODZIE EUROPY I JEGO PRZEDSTAWICIELE OŚWIECENIE - kolejna epoka w dziejach kultury europejskiej przypadająca po baroku, jest to prąd kulturowy, który obejmował wszystkie dziedziny życia i oddawał je pod ocenę i kierownictwo...
Oświecenie w Polsce.
W Polsce oświecenie zaczęło się około roku 1740, kiedy to założono Collegium Nobilum. Właściwy rozwój przypada na lata 1764-1795. W 1747 roku Załuscy założyli bibliotekę publiczną. W 1749 Stanisław Leszczyński napisał dzieło pt. "Głos...
Oświecenie
Nowe myśli zapoczątkowali Francuzi, Anglicy, Holendrzy. Rozwój przypada na XVIII w. Jednym z pierwszych uczonych był Kartezjusz. W "Rozważaniach o metodzie" stwierdził, że najważniejszym czynnikiem jest rozum. Wszystko niezgodne z rozumem...
Kultura Oświecenia w Polsce.
Termin „Oświecenie” Oświecenie było pierwszą epoką w nowożytnych dziejach formacją kulturową całkowicie świadomą swego istnienia. Ówcześni mówili często o swych czasach jako o "wieku rozumu" (w Anglii), "wieku filozofów" (we Francji), wieku...