Modernizm
Praca artysty
Odrębny rozdział stanowi praca artystów, ukazywana przez nich samych jako natchniona misja (Mickiewicz w Dziadach cz. III), solidne rzemiosło (Horacy, Norwid) lub wyraz wolności, pozwalającej na tworzenie dzieł wielkich, ale i łamanie konwencji społecznych, szokowanie (zwłaszcza twórczość symbolistów francuskich czy polskich modernistów). Postaci artystów jako próżniaków przedstawia z odrazą literatura tworzona przez pozytywistów ( Nad Niemnem Orzeszkowej, Bez dogmatu Sienkiewicza)....
Sława
Służmy poczciwej sławie, a jako kto może, Niech ku pożytku dobra spólnego pomoże (Jan Kochanowski, Pieśń II ) Sława, w odróżnieniu od chwilowej popularności, sukcesu, kariery (słowa tak popularne do dziś!) to wartość uniwersalna i ponadczasowa. Szczególnie chętnie pisano o niej w czasach antyku, średniowiecza czy renesansu oraz w epoce kultu sztuki – modernizmu.
Nazwa epoki i ramy czasowe
W Polsce epoka zawiera się w latach 1890-1918. Rok 1890 jest uważany za początek nowej epoki, bo wtedy debiutują poeci młodopolscy i do kraju napływa literatura europejska, natomiast data zamykająca jest cezurą historyczną (koniec I wojny światowej i odzyskanie niepodległości). W Polsce, podobnie jak w Niemczech, Włoszech i Francji, podkreślano modernistyczną ideologię młodzieży końca XIX w. Stąd wzięły się terminy, którymi określa się tę epokę: • modernizm – z niem. modern ; oznacza...
Sztuka dla sztuki
Społeczno-politycznej funkcji poezji, poezji tyrtejskiej przeciwstawiano popularną w okresie modernizmu ideę sztuki dla sztuki. Również w literaturze dwudziestolecia międzywojennego, w dobie odzyskania niepodległości uznano brzemię polskości, sprawy narodowej za zbędny balast. „Ojczyzna moja wolna, wolna.../Więc zrzucam z ramion płaszcz Konrada” – pisał w Czarnej wiośnie Antoni Słonimski. Z kolei Jan Lechoń w Herostratesie życzył sobie: „A wiosną – niechaj wiosnę, nie Polskę zobaczę”....
Śladami europejskich twórców sztuki i literatury okresu modernizmu.
WSTĘP Praca ta zawiera informacje dotyczące życia artystów tworzących w czasach modernizmu, czyli na przełomie XIX i XX wieku. Są to lata niezwykle płodne dla sztuki i literatury europejskiej. Powstają wówczas takie kierunki artystyczne jak:...
"Zmierzch" Żeromskiego jako opowiadanie realizujące hasła modernizmu.
Modernizm to termin, którym określa się nowatorskie tendencje w literaturze i sztuce końca XIX w., w Polsce stosowany zamiennie z Młodą Polską. Głównymi cechami modernizmu było całkowite odcięcie się od literackich i filozoficznych osiągnięć...
"Ludzie bezdomni" jako powieść modernistyczna.
Epoka Młodej Polski jest również określana mianem modernizmu <moderne – nowoczesny> lub neoromantyzmu przez pokrewieństwo z romantyzmem. Żeromski w swojej powieści wykorzystał metodę realistyczno- naturalistyczną i stworzył dzieło o...
"Kochałem najlichsze źdźbło trawy i człeka co z losem się zmaga" - czy ten cytat można uznać za motto twórczości Jana Kasprowicza?
By odpowiedzieć na zadane w temacie pytanie i by lepiej zrozumieć wiersze Jana Kasprowicza należy bliżej przyjrzeć się jego życiu. Jest to niezwykle istotne ze względu na częste zmiany w sposobie pojmowania poezji i świata przez autora...
Młodopolski Antychryst.
Wojciech Gutowski : Królestwo Antychrysta i tęsknota Lucyfera. Oblicza szatana w literaturze Młodej Polski [w:] Stulecie Młodej Polski, red. M. Podraza-Kwiatkowska, Kraków 1995. Typologia szatana wg Stanisława Przybyszewskiego : „Szatan jest...
Sztuka epoki modernizmu słusznie nazywana mianem neoromantyzmu.
Modernizm, Młoda Europa, Młoda Polska, neoromantyzm, symbolizm - istnieje bardzo dużo nazw którymi można określać okres końca XIX w. Jednak są to tylko nazwy i nie powinny być dla nas najważniejsze. Prawdziwy problem tkwi w tym czy epoka ta...
Kraków
Kraków, miasto wojewódzkiotę łożone w dolinie Wisły, na pograniczu trzech regionów: Bramy Krakowskiej, Kotliny Sandomierskiej i Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Powierzchnia miasta obejmuje 325 km2, ok. 741 tys. mieszkańców (1993). Warunki...
"Bo też czasy były jakby urodzone dla poezji i sztuki, dla sztuki czystej, refleksyjnej i filozoficznej" rozważania.
Wraz ze schyłkiem pozytywizmu, epoki powieściopisarzy i racjonalistów rozpoczął się nowy okres w literaturze polskiej nazywany Młodą Polską. Z nim pojawiły się nowe koncepcje sztuki i liryki. Zmieniły się programy: determinizm, ewolucjonizm oraz...
Pytania i odpowiedzi z Młodej Polski.
1. Odwołując się do wybranych przykładów wyjaśnij pojęcia: noeromantyzm, modernizm, Młoda Polska. - modernizm - termin często używany wymiennie z określeniem Młoda Polska; przejęty został z literatury zachodniej na oznaczenie całości zjawisk...
Charakterystyka powieści modernistycznej na przykładzie "Ludzi bezdomnych".
Powieści tej epoki nie dają tak szerokiego i plastycznego obrazu społeczeństwa, jaki dawały powieści poprzedniego - pozytywistycznego okresu. Gatunek ten najlepiej reprezentuje utwór Stefana Żeromskiego - "Ludzie bezdomni. Znamienną jej cechą...
Czy pytania i wątpliwości wyrażone w literaturze Młodej Polski mogą skłonić do refleksji i zadumy młodego człowieka żyjącego sto lat później?
Termin Młoda Polska, przyjęty jako nazwa epoki, która nastąpiła po pozytywizmie, wydaje się najtrafniejszy, najlepiej przylegający do zespołu zjawisk artystycznych, a także kulturalno-społecznych, które wystąpiły na naszych terenach na przełomie...
Młodopolskie nastroje i ich przejaw w poezji, prozie i sztuce.
Termin "Młoda Polska", przyjęty jako nazwa epoki, która nastąpiła po pozytywizmie, wydaje sie najtrafniejszy, najlepiej przylegajacy do zespołu zjawisk artystycznych, a także kulturalno-społecznych, które wystąpiły na naszych terenach na...
Dwa wizerunki artysty i dwa sposoby mówienia o sztuce - Poety z "Wesela" i Przybyszewskiego w "Confiteorze".
Młoda Polska nazywana również neoromantyzmem lub modernizmem była epoką o jasno sprecyzowanej wizji świata i poglądach. Wizja modernistycznego twórcy pokazuje go jako człowieka zmęczonego życiem, zniechęconego. Ten właśnie dekadentyzm wprowadzał...
Tragizm sytuacji głównego bohatera "Ludzi bezdomnych".
Zinterpretuj fragment prozy Stefana Żeromskiego. Odnosząc się do swojej znajomości tekstu Ludzi bezdomnych określ, jakimi środkami wyrazu autor podkreśla tragizm sytuacji głównego bohatera. Oddając się pochłaniającej lekturze „Ludzi bezdomnych”...
Nurty Młodej Polski.
Dekadentyzm: • schyłkowość • uważano, iż kultura, cywilizacja i ludzka moralność dążą do upadku w świecie myśli kategoriami zysku i opłacalności • postawa była mieszaniną pesymizmu, zwątpienia w celowość istnienia i negacji nauki, postępu •...
Przedstaw, jak Żeromski realizował w swoich utworach własną maksymę zyciową: "Człowiek to rzecz święta, której krzywdzić nie wolno nikomu"
Plan pracy: 1) Życie i twórczość Stefana Żeromskiego. 2)Twórczość Żeromskiego odzwierciedleniem prądów realizmu i modernizmu. 3) Problem krzywdy społecznej w Opowiadaniu i powieści pisarza. 4)Znaczenie twórczości Stefana Żeromskiego w polskiej...
Literatura powraca do pytań i problemów już wcześniej omówionych. Rozważ temat odwołując się do dwóch epok: odległej i bliższej.
Pytania, które zadają ludzie, można podzielić na dwie grupy: czysto poznawcze, czyli te, na które istnieje jakaś koknkretna odpowiedź oraz takie, na które każdy odpowiedzieć może, a jednocześnie nikt do końca nigdy tego nie zrobi. Tego, co jest za...
W wypracowaniu "Dwa spojrzenia na Paryż" wykorzystaj wnioski wynikające z porównania prezentowanych opisów.
Mamy do czynienia z zestawieniem dwóch fragmentów traktujących o wizerunku Paryża, miasta, które od zarania dziejów inspirowało artystów. Jesteśmy w stanie dostrzec element wspólne, ale także różnice między owymi tekstami. Pierwszy z nich to...
Dekadentyzm w modernizmie.
DEKADENTYZM-pojęcie to wywodzi się od tytułu francuskiego pisma literackiego „Decadent” założonego w 1886r przez Anatola Baju. Termin ten w szerszym sensie oznacza schyłek, rozpad jakiejś kulturowej formacji, wyraża przekonanie o nieuchronności...
Kryzys wartości końca XIX wieku został wyrażony w postawie dekadenckiej. Rozważ i porównaj na podstawie wybranych tekstów sytuacje człowieka końca XIX wieku i początku XXI wieku. Możesz wziąć pod uwagę teksty utworów słuchanych przez mło
Modernizm, Młoda Europa, Młoda Polska - istnieje bardzo dużo nazw którymi można określać okres końca XIX wiek. To właśnie w tym czasie wykształciła się postawa dekadencka, świadomość ostatecznego kryzysu kulturowego, przeżycia się wszystkich dróg...
Komunizm
Komunizm - ruch społeczno-polityczny dążący do przebudowy społeczeństwa w myśl zasad ideologii komunistycznej. Współcześnie jest to rewolucyjny kierunek oparty na teorii marksizmu i leninizmu.*Marksizm to system poglądów filozoficznych,...
Teoria i praktyka modernistycznego symbolizmu.
Symbol towarzyszy ludziom od wieków. Pierwszym i zarazem najbardziej znanym symbolicznym utworem jest „Apokalipsa św. Jana”. Naszym zadaniem nie jest jednak odgadywanie treści zawartych w „Biblii”, ale przedstawienie na przykładach głównych...
"Ludzie bezdomni" jako powieść modernistyczna
O modernizmie "Ludzi bezdomnych" świadczy: 1. Nowoczesny typ narracji: - opowiadanie w trzeciej osobie, ale przybierające formę nacechowaną personalnie, czyli eksponującą przeżycia głównego bohatera, to z jego perspektywy oglądamy: Paryż,...
Dekadentyzm w poezji modernizmu.
Młoda Polska jest to epoka w kulturze i literaturze polskiej trwająca od roku 1890, daty rozpoczynającej nasilanie się nowych nurtów do roku 1918, czyli końca I wojny światowej. Jednym z charakterystycznych haseł owej epoki jest...
"Ludzie bezdomni" Stefana Żeromskiego jako powieść modernistyczna.
Epoka Młodej Polski określana jest też mianem modernizmu od moderne - nowoczesny lub neoromantyzmu pokrewieństwo z romantyzmem. Powieści tej epoki nie dają tak szerokiego i plastycznego obrazu społeczeństwa, jaki dawały powieści poprzedniego -...
Zagadnienia z Młodej Polski
zagadnienia z Młodej Polski prądy artystyczne: 1) impresjonizm - subiektywizm - synestezja 2) symbolizm 3) ekspresjonizm Edward Munch "Krzyk" 4) estetyzm 5) parnasizm 6) realizm 7) naturalizm filozofia: Artur...
Kazimierz Przerwa-Tetmajer
Kazimierz Przerwa-Tetmajer to najpopularniejszy autor ostatniego dziesięciolecia XIX wieku. Swoją ówczesną sławę zbudował na dwóch mocnych podstawach: świetnej, pod wieloma względami nowatorskiej poezji oraz w wielu przypadkach słabszej...
Literatura Młodej Polski.
W epoce Młodej Polski odczucie kryzysu pozytywist. utopii społ.-moralnej wyraziło się w twórczości młodego pokolenia lit. w różnych formach tzw. buntu modernist. ( modernizm); wraz z tym zjawiskiem rozwijały się nadal tendencje realist., do...
Tatrzańskie motywy w literaturze Młodej Polski - różnorodny sposób ich przedstawienia
Trudno jest powiedzieć dlaczego, ale młodopolscy artyści w dość szczególny sposób ukochali sobie opisywanie przyrody. Jednym z motywów w ich twórczości stały się nasze polskie Tatry. Atmosfera i piękno tego miejsca zafascynowały nie jednego...
Modernistyczna sztuka i poezja w szczególny sposób uwrażliwiają odbiorcę na piękno (rozprawka)
Plan: TEZA: Modernistyczna sztuka i poezja w szczególny sposób uwrażliwiają odbiorcę na piękno. ARGUMENTY: Sztuka: 1.Malarstwo impresjonistyczne. Cechy: a)używanie kolorów pastelowych , brak czerni b)obraz ulotny, zmienny, chwilowy,...
Związek miłości i cierpienia. Porównaj realizację tego motywu w wybranych utworach literackich okresu modernizmu i wcześniejszych epok.
Związek miłości i cierpienia. Porównaj realizację tego motywu w wybranych utworach literackich okresu modernizmu i wcześniejszych epok. Miłość i cierpienie to dwa odwieczne tematy poetów. W okresie modernizmu miłość jest lekarstwem na ból...
Odwołując się do wybranych lektur oraz utworów spoza kanonu wykaż stałą obecność egzystencjalnego widzenia świata w różnych epokach kulturowych
Egzystencjalizm to kierunek filozoficzny powstały w XX wieku. Podstawowym założeniem tego prądu myślowego jest pogląd głoszący, że każda jednostka ma wolny wybór, decyduje o sensie własnego istnienia (egzystencja poprzedza esencję), jest...
Secesja w sztuce
Secesja w sztuce 1. Malarstwo Polskie pod zaborami: a) Twórczość artystów polskich miała charakter narodowo-wyzwoleńczy. Rozwijało się malarstwo historyczne, ukazujące ważne wydarzenia z historii Polski. Jan Matejko- Stańczyk, Hołd Pruski,...
Analiza i interpretacja utworu Jana Kasprowicza pt. "Krzak dzikiej róży"
Podobnie jak pozostałe wielkie utwory okresu Młodej Polski, również cykl czterech sonetów autorstwa Jana Kasprowicza pt. „Krzak dzikiej róży” posiada bardzo wiele możliwości interpretacji. Cykl ten to typowy przykład poezji symbolistycznej,...
Filozoficzne źródła kultury modernizmu. Na wybranych przykładach omów związki literatury i filozofii tego okresu.
Modernizm to jedna z nazw kultury przełomu XiX i XX wieku, określonej jako Młoda Europa czy Młoda Polska. Jak w każdej epoce, wiele dzieł wywodzi się z filozofii, które odzwierciedlają się w utworach literackich tego czasu? Termin ten przede...
Gospodarka Polski na tle przemian ekonomicznych w Europie w XIX wieku
Cesarz Wilhelm II miał jak najbardziej powody, żeby nazwać XIX wiek "wspaniałymi czasami", gdyż lata XIX wieku to okres głębokich przemian, obejmujący wszystkie dziedziny działalności człowieka- począwszy od nauki, a kończąc na muzyce i...
Geneza Młodej Polski.
Geneza Młodej Polski: Już pod koniec lat osiemdziesiątych XIX w. wyraźnie narasta krytyka programu pozytywistycznego, którą podejmują nie tylko zwolennicy nowych przeobrażeń w literaturze i sztuce, ale i sami pozytywiści. Atakom podlega nie...
Modernizm i Postmodernizm
HISTORIA FILOZOFII MODERNIZM ( NOWOCZESNOŚĆ) 1) Czas trwania od ok. II polowy XIX w. do lat 60` XX wieku i trwa dalej. 2) Główne cechy, hasła, pojęcia: ? gwałtowne zerwanie z tradycją ? rewolucja ?...
Kazimierz Przerwa-Tetmajer "Evviva l'arte!"
"Gdzie jest człowiek, tam jest i sztuka." Stanisław Ignacy Witkiewicz Światopogląd końca XIX wieku opierał się głównie na filozofii Schopenhauera i Nietzschego. Człowiek pragnie szczęścia, dąży do niego i nigdy go nie osiąga. Całe życie...
Prądy i kierunki artystyczne XX-lecia międzywojennego.
Prady i kierunki artystyczne XX-lecia miedzywojennego I Wojna Swiatowa zmienila uksztaltowanie i pozycje panstw europejskich. Duze znaczenie miala takze rewolucja pazdziernikowa w Rosji. Wzbudzila ona nadzieje wsród proletariatu innych panstw,...
Młoda Polska - opracowanie epoki.
1] Ramy czasowe epoki Periodyzacja epok literackich, jest zawsze sprawą umowną w wypadku Młodej Polski wywołuje wiele sporów. Niektórzy uważają początek epoki rok 1887[ załozenie tygodnika "życie" ]. Inną datę opublikowania tamu wierszy...
Powstanie opozycji artysta - tłum w Młodej Polsce.
Dlaczego opozycja artysta – tłum powstała w chwili narodzin kultury masowej? Wskazując przykłady konkretnych biografii artystów, rozważ, czy dzisiaj, w dobie dominacji kultury masowej ta opozycja nadal istnieje. A jak Ty rozumiesz rolę artysty i...
Cyganeria Młodopolska.
Okres modernizmu charakteryzował się specyficzną atmosferą obyczajową i kulturową szczególnie w środowisku artystów. Prowadzili oni specyficzny i dziwny tryb życia. Wielbiono ich i naśladowano lub odrzucano i tępiono. Środowisko modernizmu to...
Motyw śmierci w poezji Bolesława Leśmiana
Bolesław Leśmian - poeta, prozaik, eseista i tłumacz. Pochodził ze środowiska spolszczonej inteligencji żydowskiej. Był współzałożycielem i reżyserem nowatorskiego Teatru Artystycznego w Warszawie. W czasie wojny mieszkał w Łodzi, gdzie był...
Młoda Polska - opracowanie epoki.
Mloda polska ? tak zatytulowany był cykl utworow A. Gorskiego publikowanych w 1898 w krakowskim Życiu, nazwa wymyslona i przyjeta przez pisarzy tego okresu. Modernizm poprzez te nazwe artysci manifestowali nowoczesnosc i przelomowosc swej...
Znaczenie pojęć związanych z Młodą Polską.
Dekadentyzm - termin Teofila Gautiera - schyłkowość, uważano, iż kultura, cywilizacja i ludzka moralność dążą do upadku w świecie myśli kategoriami zysku i opłacalności. Postawa była mieszaniną pesymizmu, zwątpienia w celowość istnienia i negacji...