Kazania sejmowe
Skarga Piotr
Pisarz-kaznodzieja, patriota zatroskany o losy narodu i państwa. Studiował w Akademii Krakowskiej. Po przyjęciu święceń kapłańskich został kaznodzieją. Szybko zyskał uznanie i rozgłos, piętnując innowierców. Przebywając na studiach w Rzymie, wstąpił do zakonu jezuitów, a po powrocie do kraju był nauczycielem w szkołach jezuickich. Potem objął stanowisko rektora w Akademii Wileńskiej, a na koniec, aż do śmierci, pełnił funkcję nadwornego kaznodziei króla Zygmunta III Wazy. Skarga zasłynął...
„Polacy nie są zorganizowanym narodem, wobec czego znaczy u nich więcej nastrój aniżeli rozumowanie i argumenty; sztuką rządzenia Polakami jest, zatem wzniecanie odpowiednich nastrojów”. Przywołując stosowne teksty kultury, skomentuj tę myś
„Polakiem jestem i nic, co polskie nie jest mi obce”. W taki sposób Henryk Rzewuski w swoim utworze pt.: „Pamiątki Soplicy” nawiązywał do „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza. Ta strawestowana (przerobiona) maksyma Terencjusza widniała jako motto...
Problematyka państwa i ojczyzny w publicystyce renesansu.
Andrzej Frycz Modrzewski należy do najwybitniejszych publicystów tego okresu porusza bowiem tematy najbardziej istotne, aktualne i skomplikowane. Swoje poglądy na państwo przedstawił w pięcioksięgu "O poprawie rzeczypospolitej": - "O obyczajach"...
Jakie wartości istotne dla bohaterów Starożytności i Odrodzenia chciałbyś uczynić własnymi.
John Locke, angielski myśliciel odwoływał się do teorii Tabula Rasa, co rozumiemy jako „czysta karta”. Według niej człowiek rodzi się jako owa nie zapisana karta i na rozwój jego osobowości wpływają otaczające go środowisko, wzorce osobowe i...
„Uczyć, bawić, wzruszać”. Realizacja dewizy starożytnych pisarzy w literaturze staropolskiej.
Dewiza „uczyć, bawić, wzruszać” określona została przez twórczość okresu starożytności. Ujęta w tak zwięzłej formie, czysto i jasno określała rolę ówczesnej literatury. Dzieła, które powstawały w tamtym okresie w myśl tej reguły możemy podzielić...
Główne grzechy Rzeczypospolitej i próby jej naprawy w traktacie A. Frycza Modrzewskiego i w Kazaniach P. Skargi .Omów też styl obu dzieł.
Wiek renesansu, inaczej Odrodzenia, otrzymał miano „złotego wieku” w dziejach Polski. Była to epoka, w której odrodziło się życie ludzkie w wielu dziedzinach oraz nastąpił rozwój literatury. Dorobek poetów i pisarzy renesansowych obfituje w...
W jaki sposób pisarze odrodzenia wyrażali swoją troskę o przyszłość ojczyzny?
Epoka odrodzenia rozwijała się pod wpływem prądów umysłowych: humanizmu i reformacji. Przeświadczenie, że "nic, co ludzkie", nie może być obce człowiekowi, połączone z dążeniem do ulepszania, modyfikowania istniejącego porządku świata,...
Renesansowy sposób przemawiania
Zarówno Piotr Skarga, jak i Jan Kochanowski to przedstawiciele polskiego renesansu. Obaj artyści w swych dziełach posługiwali się formą przemawiania do ludności, obywateli, szlachty, często uosabiając się z nimi. Dlaczego? Aby znaleźć dobry sposób...
Barok - charakterystyka epoki.
Harmonia sprzeczności Ogromny wpływ na kulturę XVI i XVII wieku wywarła kontrreformacja- działania Kościoła zmierzającego do odzyskania dawnego wpływu we wszystkich dziedzinach życia. W 1563 roku zakończył obrady trwający aż 18 lat sobór...
Patriotyzm w renesansie - przemówienie
Serdecznie witam wszystkich zebranych. Na dzisiejszym spotkaniu pragnę omówić problem patriotyzmu w renesansie. Jak powszechnie wiadomo, każdy z nas w mniejszym lub większym stopniu interesuje się sprawami swojego kraju. Nawet w dobie techniki,...
Niepokój o los Rzeczpospolitej w twórczości renesansowych twórców-konspekt
I. Wstęp Renesans w historii Rzeczpospolitej to niezbyt burzliwy okres w porównaniu z innymi epokami. W okresie tym kształtowały się nowe światopoglądy i nowe wyobrażenie o świecie otaczającym ludzkość. W Polsce występowały konflikty między...
Postawa pisarzy polskiego Odrodzenia wobec problemów społecznych i politycznych epoki.
W utworach pisarzy polskiego Renesansu poruszane były rozmaite problemy społeczne i polityczne epoki. Często rozważano, jaka powinna być struktura państwa, jego prawa i obowiązki obywateli. Jako pierwszy, problemy tego typu poruszał Mikołaj...
„Które z dzieł literatury Polskiej mogą twoim zdaniem stać sie źródłem inspiracji dla tych, co współcześnie podejmują trud naprawy RP. Omów temat na wybranych przykładach.”
„Które z dzieł literatury Polskiej mogą twoim zdaniem stać sie źródłem inspiracji dla tych, co współcześnie podejmują trud naprawy RP. Omów temat na wybranych przykładach.” 1. Wstęp Współczesnym politykom zalecałabym do przeczytania dzieła...
Motyw naprawy Rzeczypospolitej.
Twórczością staropolską nazywamy utwory napisane w epokach polskiego renesansu, baroku jak i oświecenia. Jest to odpowiednio XVI, XVII i XVIII wiek. Polska, w XVI wieku, była "spichlerzem Europy", co świadczyło o jej potędze gospodarczej. Na tak...
Renesans - opracowanie epoki.
1. Filozofia humanizmu renesansowego, idea reformacji. Reformacja - to prąd myślowy renesansu mający na celu reformę Kościoła katolickiego, jego praktyk i doktryn. Za jej przyczynę (bezpośrednią) uważa się wystąpienie Marcina...
Czym różni się humanizm „Trenów” od postawy znanej z „Pieśni” i „Fraszek”?
Termin humanizm został stworzony przez historyków początku XIX wieku i w szerszy znaczeniu oznaczał nazwę postawy filozoficznej. Najszybszy i zarazem pierwszy w pełni rozwój humanizmu, jako teorii antropocentrycznej przypada na okres renesansu....
Opracowanie renesansu na maturę ustną
Obraz świata i człowieka w literaturze renesansowej. STOICYZM – grecka szkoła filozoficzna założona w III w. P.n.e przez Zenona z Kition celem życia - szczęście czyli życie zgodne z zasadami cnoty, zachowanie umiaru i spokoju, męstwo i cnota,...
Fascynacje czy poczucie obcości? Człowiek współczesny wobec dzieł literatury staropolskiej
Okres staropolski obejmuje trzy wielkie epoki historyczno - literackie: średniowiecze, renesans, barok. W każdej z nich ukształtował się odrębny pogląd na temat Boga, człowieka, życia i śmierci. W średniowiecznej literaturze dominowały trzy wzorce...
Kazanie Piotra Skargi do współczesnych
Kazanie Piotra Skargi do współczesnych. Panie posłanki i panowie posłowie, panie Premierze, przedstawiciele rządu ? drodzy Rodacy! Chciałbym przez chwilę poprosić o skupienie i wysłuchanie tego, co mam do powiedzenia, albowiem zostałem poproszony...
Motyw odpowiedzialności za kraj w literaturze renesansowej.
Renesans inaczej odrodzenie antyku i przede wszystkim człowieka, rozwijał się pod wpływem prądów umysłowych: humanizmu i reformacji. Przeświadczenie, że "nic, co ludzkie", nie może być obce człowiekowi, połączone z dążeniem do...
Średniowiecze dokładne opracowanie epoki, zagadnienia maturalne!
1. Zaprezentuj najdawniejsze zabytki piśmiennictwa średniowiecznego w Polsce – cechy języka, wartości literackie – oraz polskie dziejopisarstwo Gall Anonim Przybył do Polski na początku XII wieku. Przez kilka lat pracował w kancelarii księcia...
Polaków portret własny w literaturze staropolskiej i oświeceniowej
Kiedy myślimy o Polakach z epoki staropolskiej czy oświeceniowej, przed oczami stają nam waleczni rycerze w błyszczących zbrojach z rycin średniowiecznych czy Sarmaci z sumiastymi wąsami, niczym ci z barokowych portretów trumiennych, piękne...
W czym wyrażała się troska o losy RP w literaturze XVI wieku?
Wiek XVI był dla Polski złotym wiekiem. Wielkie dochody z handlu zbożem powodowały, że feudałowie bardzo szybko się bogacili. Bogacąc się, zdobywali coraz większe wpływy i władzę. Elekcja stwarzała im doskonałe warunki do zdobywania dla siebie...
Odrodzenie - renesans
Epoka, w dziejach kultury zwana renesansem, rodowodowo związana z Włochami,nosi nie włoskie, lecz francuskie miano renaissance, co oznacza dokładnie odrodzenie. Nazwą tą, jako terminem historyczno-literackim, posłużyli się świadomie dopiero...
Patriotyzm
Życie każdego z nas opiera się na codziennym przetrwaniu. Młodzi ludzie, którzy dopiero uczą się tego wszystkiego, co niesie ze sobą ojczyzna, poznają jej dobra kulturowe i małymi krokami, dzień po dniu, minuta po minucie, wkraczają w swoje...
„Wolna i zniewolona, w marzeniach i w rzeczywistości, ale wasze Polska. Przedstaw funkcjonowanie motywu ojczyzny w wybranych utworach literackich.”
Stosunek do ojczyzny dla każdego z nas jest sprawą indywidualną. Jestem pewien, że dla wielu ludzi, a zwłaszcza młodszych pokoleń, poczucie patriotyzmu jest zupełnie obce, w większości znają to pojęcie tylko z utworów literackich. Motyw...
Wartości, jakimi powinien kierowac się obywatel zmieniającej się Europy
Nie wiem, czy można jednoznacznie wskazać wszystkie te cechy, właściwe dla obywatela Unii Europejskiej. Jednak gdyby ustalić ich hierarchię wartości na czoło wysuwa się kilka, których brak jest znakiem ignorowania zmian, będących w końcu czymś...
Problemy państwa i społeczeństwa niepokoiły twórców Renesansu - omów temat na wybranych przykładach
Termin renesans z franc ( renaissance ) w których historycy określają w dziejach kultury europejskiej trwający od XIV w. do końca XVI stulecia odpowiada polskiemu słowu odrodzenie które domaga się przez uzupełnienie dodatkowa informacje. Jeśli...
Renesans - opracowanie epoki.
1. Filozofia humanizmu renesansowego, idea reformacji. Reformacja - to prąd myślowy renesansu, mający na celu reformę Kościoła katolickiego, jego praktyk i doktryn. Za jej przyczynę (bezpośrednią) uważa się wystąpienie Marcina Lutra, który w...
Biblia inspiracją dla potomnych.
Dlaczego późniejsze epoki nawiązywały do Biblii? Biblia jest księga ponadczasową, to znaczy, że wszystkie jej treści były, są i zawsze będą aktualne. Wiara i religia były w każdej epoce inaczej postrzegane. Nawiązywania do Biblii miały różny...
Porównaj fragment Kazań sejmowych Piotra Skargi z Księgą Izajasza. Wskaż zastosowane przez Skargę
1. Księga Izajasza (fragment) Przekleństwa na Judę Biada tym, którzy przydają dom do domu, przyłączają rolę do roli (...) Biada tym, którzy rychło, wstając rano, szukają sycery, zostają do późna w noc, [bo] wino ich rozgrzewa. Nic,...
Troska o ojczyznę w dorobku twórców Renesansu.
TROSKA O LOSY OJCZYZNY W DOROBKU TWÓRCÓW RENESANSU Pogarszająca się sytuacja w kraju; elekcja, obojętność wobec praw państwa, prywata wśród szlachty, chęć zdobycia bogactwa oraz powstający rys w strukturze rzeczpospolitej spowodowały iż poeci...
Literackie wzory osobowe na przestrzeni średniowiecza, renesansu, baroku
Literackie wzory osobowe. Dokonaj oceny konkretnych postaw na podstawie analizy wybranych utworów. W średniowieczu kreuje się obraz ascety/świętego . W średniowieczu mocno zakorzeniło się chrześcijaństwo, nic więc dziwnego, że panowała moda na...
Zagadnienia maturalne z języka polskiego
Jak rozumiesz określenie "Bogowie jak ludzie - ludzie jak bogowie"? Zdaniem tym określa się często bohaterów mitologii i wywodzącej się z niej literatury. Prezentuje ona bowiem bogów greckich, którzy są ogromnie podobni do ludzi, mają te same...
Retorycznośc w piśmiennictwie epok dawnych
Jak mówi Arystoteles w swoim traktacie „Retoryka” retoryka jest antystrofą dialektyki. Arystoteles jednoznacznie mówi, że można uznać ją za sztukę. Zwróćmy uwagę na to, że wyraz ‘sztuka’ ma dwa znaczenia i dlatego warto się zastanowić, czy tego...
Literatuta renesansu
I. Język - W renesansie rozpoczęło się kształtowanie języków literackich. Języki narodowe zaczęły być wprowadzane do życia naukowego i kościołów. Łacina nie była już najważniejsza II. Renesans wskrzesił dusze antyku. Gatunki literackie uprawiane...
Pisarze Odrodzenia i Oświecenia o Polsce i Polakach. Omów temat na wybranych utworach literackich tych epok.
Każdy z nas wie jaka jest ówczesna Polska. Media codziennie dostarczają nam nowych wiadomości o sytuacji panującej w naszym kraju. Wiemy również jacy jesteśmy my – Polacy. Znamy swoje tradycje, obyczaje, zachowania… Jednak Polska nie istnieje...
Przykłady i kontynuacje gatunków wyrastających z Biblii
Wstęp: Biblia – źródło kultury europejskiej. - Księga zróżnicowana, pisana przez wielu autorów, o dużym bogactwie gatunków, np. kazanie, pieśń, psalm, modlitwa, list, apokalipsa, przypowieść Rozwinięcie: Kontynuacje poszczególnych gatunków:...
Publicystyka renesansu i jej charakter
Publicystyka to ten dział piśmiennictwa, który porusza tematy aktualne, bieżące, żywo interesujące społeczeństwo, dotyczące polityki, obyczajów, kultury itp. Twórcy publicystyki podejmują aktualności i opisują je w różnych formach: felietonach,...
Czy można pogodzić w sztuce tradycje antyczne i chrześcijańskie z problemami codziennego życia? Rozważ kwestię na przykładzie trzech epok literackich: średniowiecze, renesans, pozytywizm.
KONSPEKT Czy można pogodzić w sztuce tradycje antyczne i chrześcijańskie z problemami codziennego życia? Rozważ kwestię na przykładzie trzech epok literackich: średniowiecze, renesans, pozytywizm. Teza Przedstawienie na podstawie tekstów...
Renesansowa parenetyka. Omów odwołując się do wybranych utworów literackich.
W dobie renesansu literatura parenetyczna nadal pozostawała modna. Nowa optymistyczna epoka propagowała nowe wzorce osobowe, ideały godne naśladowania. Nie są to już średniowieczne posągi rycerza, władcy i świętego. Wzorce parenetyczne renesansu...
Zagadnienia maturalne
w pliczku znajduje sie dosc sporo zagadnien ktore przydadza sie do powtorki przed matura ogolnych pojec literackich no i rozne inne przydatne rzeczy zagladnij a nie pozalujesz ;)
Patriotyzm w renesansie
Szanowni zebrani!! Chciałabym dzisiaj poruszyć temat patriotyzmu, a szczególnie tego jak był on ukazywany w renesansie. Jak powszechnie wiadomo, każdy z nas w mniejszym lub większym stopniu interesuje się sprawami swojego kraju. Na pewno każdy z...
Powinność obywatela widziana oczyma renesansowych. Zaprezentuj rozważania na ten temat w oparciu o twórczość Jana Kochanowskiego, Piotra Skargi oraz Andrzeja Frycza Modrzewskiego.
Wszyscy jesteś obywatelami. Obywatele o wspólnej historii, tradycji i języku tworzą jeden naród. Każdy obywatel w swoim kraju ma ustalone prawa i obowiązki względem ojczyzny. Człowiek może nazywać siebie „dobrym” lub „złym obywatelem”. Do tego...
Rozwój i rola publicystyki od czasów odrodzenia do współczesności
Zacznę od tego, czym jest publicystyka. Publicystyka są to wypowiedzi dotyczące aktualnych tematów społecznych, politycznych, kulturalnych lub gospodarczych, głównie w formie prozatorskiej. Publicystyka pragnie oddziaływać na opinię publiczną,...
Zygmunt III Waza - kalendarium panowania
1587 - Na tron Polski wybrano: Zygmunta III Wazę i Maksymiliana Habsburga 24.I.1588 - Bitwa pod Byczyną 1588 - Powstaje gimnazjum ariańskie w Lubartowie 1589 - Kodyfikacja prawa w "Trzecim statucie litewskim" 1590 - Oddzielenie skarbu...
Wszystko o Renesansie w Polsce i Europie
Jest tu podene dużo informacji o renesansie w Polsce jak i w europie
Niepokój Piotra Skargi o los państwa w "Kazaniach sejmowych".
Piotr Skarga (1536 - 1612) był duchownym, członkiem zakonu jezuitów, człowiekiem bardzo wykształconym, nadwornym kaznodzieją Zygmunta III Wazy. Dlatego też wygłaszał często do otoczenia królewskiego oraz do posłów płomienne kazania nacechowane...
Odpowiedzialność za ludzi i kraj (problem władcy i podwładnego) w literaturze renesansowej.
Koniec XV i cały XVI wiek to tzw. złoty okres w dziejach Polski. Czas ten przypada na rządy ostatnich królów z dynastii Jagiellonów. Zygmunt Stary, Zygmunt August i pierwszy elekcyjny król Stefan Batory rządzili wtedy Rzeczpospolitą. Odrodzenie...