wodór (język polski)
.jpg.webp)
świecący wodór (1.1)
- wymowa:
- , IPA: [ˈvɔdur], AS: [vodur]
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (1.1) chem. pierwiastek chemiczny o symbolu H i liczbie atomowej 1; zob. też wodór w Wikipedii
- odmiana:
- (1.1) blm,
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik wodór wodory dopełniacz wodoru wodorów celownik wodorowi wodorom biernik wodór wodory narzędnik wodorem wodorami miejscownik wodorze wodorach wołacz wodorze wodory - przykłady:
- (1.1) Jakie właściwości chemiczne ma wodór?
- (1.1) Wodór po raz pierwszy otrzymano sztucznie w reakcji metalu z kwasem.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) antymonowodór • arsenowodór • azotowodór • bizmutowodór • borowodór • cyjanowodór • cynowodór • fluorowcowodór • krzemowodór • polonowodór • selenowodór • siarkowodór • tellurowodór • wodorosiarczan • wodorosiarczek • wodorosiarczyn • wodorosól • wodorotlenek • wodorowęglan
- synonimy:
- (1.1) symbol. H; daw. wodorod m, wodoród m, wodor m, wod m, lżeń m[1], wodoczyn m[2][3]
- antonimy:
- hiperonimy:
- (1.1) pierwiastek chemiczny
- hiponimy:
- (1.1) prot, deuter, tryt • ortowodór, parawodór
- holonimy:
- (1.1) woda, wodorek, wodorotlenek, zasada, kwas, związek organiczny
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. wodorek m, woda ż, wodorowanie n, zwodorowanie n, uwodornianie n, uwodornienie n, nawodornienie n, daw. wodorod m, wodoród m, wodor m, wod m, wodorodek m, wodoczyn m
- przym. wodorowy, wodorkowy, wodorodowy, wodorodny
- czas. wodorować ndk., zwodorować dk., uwodorniać ndk., uwodornić dk., nawodorować dk.
- związki frazeologiczne:
- (1.1) ciężki wodór
- etymologia:
- pol. wodor < pol. wodorod < pol. wodoród[1] < pol. woda + ród[4]; kalka z łac. hydrogenium[5] / franc. hydrogène[6]
- uwagi:
- zobacz też: Indeks:Polski - Pierwiastki chemiczne
- tłumaczenia:
- afrykanerski: (1.1) waterstof
- albański: (1.1) hidrogjen m
- angielski: (1.1) hydrogen
- arabski: (1.1) هيدروجين
- asturyjski: (1.1) hidróxenu m
- białoruski: (1.1) вадарод m
- bretoński: (1.1) hidrogen m
- bułgarski: (1.1) водород m
- buriacki: (1.1) уһантүрэгшэ
- chiński standardowy: (1.1) 氫
- chorwacki: (1.1) vodik m
- czeski: (1.1) vodík m
- duński: (1.1) brint w, hydrogen n
- esperanto: (1.1) hidrogeno
- estoński: (1.1) vesinik
- fiński: (1.1) vety
- francuski: (1.1) hydrogène m
- fryzyjski: (1.1) wetterstof
- grenlandzki: (1.1) brinti
- gudźarati: (1.1) ઉદકજન (udakajana)
- hiszpański: (1.1) hidrógeno m
- indonezyjski: (1.1) hidrogen
- interlingua: (1.1) hydrogeno
- islandzki: (1.1) vetni n
- japoński: (1.1) 水素 (suiso)
- jidysz: (1.1) וואַסערשטאָף m (wasersztof)
- kaszubski: (1.1) wòdzyk m
- kataloński: (1.1) hidrogen m
- litewski: (1.1) vandenilis m
- łaciński: (1.1) hydrogenium n
- łotewski: (1.1) ūdeņradis m
- macedoński: (1.1) водород m
- mongolski: (1.1) устөрөгч
- nepalski: (1.1) हाइड्रोजन (hāiḍrōjana)
- niderlandzki: (1.1) waterstof n
- niemiecki: (1.1) Wasserstoff m
- norweski (bokmål): (1.1) hydrogen
- nowogrecki: (1.1) υδρογόνο n
- ormiański: (1.1) ջրածին
- portugalski: (1.1) hidrogénio m, braz. port. hidrogênio m
- rosyjski: (1.1) водоро́д m
- rumuński: (1.1) hidrogen n
- serbski: (1.1) водоник m
- słowacki: (1.1) vodík m
- słoweński: (1.1) vodik m
- szwedzki: (1.1) väte
- turecki: (1.1) hidrojen
- tuvalu: (1.1) haitolosini
- ukraiński: (1.1) водень m
- węgierski: (1.1) hidrogén
- włoski: (1.1) idrogeno m
- źródła:
- 1 2
Hasło „wodór” w: Izabela Kuśnierek, Kształtowanie się polskiego nazewnictwa chemicznego na tle historycznego dyskursu naukowego (XVII – pocz. XX w.), Instytut Językoznawstwa Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie, Częstochowa 2022, s. 89–90. - ↑ Samuel Bogumił Linde, Słownik języka polskiego, t. 4, Drukarnia XX. Piiarów, Warszawa 1807-1814, s. 279.
- ↑ Słownik języka polskiego, red. Aleksander Zdanowicz i in., M. Orgelbrand, Wilno 1861, s. 1883.
- ↑ Izabela Kuśnierek, Nazwy pierwiastków i związków w dziewiętnastowiecznej nomenklaturze chemicznej [w:] W kręgu dawnej polszczyzny, t. 6, red. M. Mączyński, E. Horyń oraz E. Zmuda, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, Kraków 2018, s. 38–41.
- ↑ Jerzy Brzozowski, Stanąć po stronie tłumacza. Zarys poetyki opisowej przekładu, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2011, s. 140.
- ↑ Hasło „Wodór” w: Agnieszka Sulich, Odwzorowanie wiedzy w nazwach pierwiastków chemicznych [w:] Studia semiotyczne, t. XXVII, Polskie Towarzystwo Semiotyczne, Warszawa 2010, s. 4 (96).
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.