oszczędzać (język polski)

wymowa:

IPA: [ɔʃˈʧ̑ɛ̃nʣ̑aʨ̑], AS: [oščẽnʒać], zjawiska fonetyczne: nazal.• asynch. ę 

​

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. oszczędzić)

(1.1) zużywać w niewielkiej ilości

(1.2) zachować część czegoś na później

(1.3) sprawiać, by ktoś czegoś nie doznał

(1.4) nie zabijać, darowywać życie

czasownik zwrotny oszczędzać się

(2.1) nie narażać się na zmęczenie, niebezpieczeństwo

(2.2) nie ranić siebie samego, traktować siebie taktownie

odmiana:

(1.1-4) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		oszczędzać
czas teraźniejszy		oszczędzam	oszczędzasz	oszczędza	oszczędzamy	oszczędzacie	oszczędzają
czas przeszły	m	oszczędzałem	oszczędzałeś	oszczędzał	oszczędzaliśmy	oszczędzaliście	oszczędzali
	ż	oszczędzałam	oszczędzałaś	oszczędzała	oszczędzałyśmy	oszczędzałyście	oszczędzały
	n	oszczędzałom	oszczędzałoś	oszczędzało
tryb rozkazujący		niech oszczędzam	oszczędzaj	niech oszczędza	oszczędzajmy	oszczędzajcie	niech oszczędzają
pozostałe formy czas przyszły m będę oszczędzał, będę oszczędzać będziesz oszczędzał, będziesz oszczędzać będzie oszczędzał, będzie oszczędzać będziemy oszczędzali, będziemy oszczędzać będziecie oszczędzali, będziecie oszczędzać będą oszczędzali, będą oszczędzać ż będę oszczędzała, będę oszczędzać będziesz oszczędzała, będziesz oszczędzać będzie oszczędzała, będzie oszczędzać będziemy oszczędzały, będziemy oszczędzać będziecie oszczędzały, będziecie oszczędzać będą oszczędzały, będą oszczędzać n będę oszczędzało, będę oszczędzać będziesz oszczędzało, będziesz oszczędzać będzie oszczędzało, będzie oszczędzać czas zaprzeszły m oszczędzałem był oszczędzałeś był oszczędzał był oszczędzaliśmy byli oszczędzaliście byli oszczędzali byli ż oszczędzałam była oszczędzałaś była oszczędzała była oszczędzałyśmy były oszczędzałyście były oszczędzały były n oszczędzałom było oszczędzałoś było oszczędzało było forma bezosobowa czasu przeszłego oszczędzano tryb przypuszczający m oszczędzałbym, byłbym oszczędzał oszczędzałbyś, byłbyś oszczędzał oszczędzałby, byłby oszczędzał oszczędzalibyśmy, bylibyśmy oszczędzali oszczędzalibyście, bylibyście oszczędzali oszczędzaliby, byliby oszczędzali ż oszczędzałabym, byłabym oszczędzała oszczędzałabyś, byłabyś oszczędzała oszczędzałaby, byłaby oszczędzała oszczędzałybyśmy, byłybyśmy oszczędzały oszczędzałybyście, byłybyście oszczędzały oszczędzałyby, byłyby oszczędzały n oszczędzałobym, byłobym oszczędzało oszczędzałobyś, byłobyś oszczędzało oszczędzałoby, byłoby oszczędzało imiesłów przymiotnikowy czynny m oszczędzający, nieoszczędzający ż oszczędzająca, nieoszczędzająca oszczędzające, nieoszczędzające n oszczędzające, nieoszczędzające imiesłów przymiotnikowy bierny m oszczędzany, nieoszczędzany oszczędzani, nieoszczędzani ż oszczędzana, nieoszczędzana oszczędzane, nieoszczędzane n oszczędzane, nieoszczędzane imiesłów przysłówkowy współczesny oszczędzając, nie oszczędzając rzeczownik odczasownikowy oszczędzanie, nieoszczędzanie

przykłady:

(1.1) W tym miesiącu musimy oszczędzać węgiel.

(1.2) Oszczędzaj siły na większego przeciwnika!

(1.3) Zabieg pod narkozą oszczędza pacjentom bólu.

(1.3) Kończ waść, wstydu oszczędź!

(1.4) Żołnierze, pacyfikując okolicę, oszczędzali tylko kobiety i dzieci.

składnia:

(1.1) oszczędzać + B. • daw. oszczędzać + D.^[1]

(1.2) oszczędzać + B. • daw. oszczędzać + D.^[1]

(1.3) oszczędzać + D.

(1.4) oszczędzać + B.

kolokacje:

(1.1) operacja oszczędzająca

synonimy:

(1.2) odkładać, składać, zaciskać pasa; gw. (Górny Śląsk) szporować

antonimy:

(1.2) trwonić

hiperonimy:

hiponimy:

(1.2) ciułać, ścibolić, skąpić

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. oszczędności nmos, oszczędność ż, oszczędzenie n, zaoszczędzenie n, zaoszczędzanie n, przyoszczędzenie n, oszczędnościówka ż, oszczędzanie n

czas. oszczędzić dk., zaoszczędzać ndk., zaoszczędzić dk., przyoszczędzić dk.

przym. oszczędny, oszczędnościowy

przysł. oszczędnie

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) save, save up; (1.2) conserve
• białoruski: (1.1) эканоміць; (1.2) эканоміць
• cerkiewnosłowiański: (1.1) щадѣти; (1.2) щадѣти; (1.3) щадѣти; (1.4) щадѣти
• esperanto: (1.1) ŝpari; (1.2) ŝpari
• kataloński: (1.1) estalviar
• niemiecki: (1.1) sparen
• rosyjski: (1.1) экономить; (1.2) экономить
• ukraiński: (1.1) економити; (1.2) економити

źródła: