vua
See also: Appendix:Variations of "vua"
Fijian
Etymology
From Proto-Central Pacific *vua, from Proto-Oceanic *puaq, from Proto-Malayo-Polynesian *buaq, from Proto-Austronesian *buaq.
References
- Gatty, Ronald (2009) “vua”, in Fijian-English Dictionary, Suva, Fiji: Ronald Gatty, →ISBN, page 307
Ido
Pronunciation
- IPA(key): /vua/
Swahili
Pronunciation
Audio (Kenya) (file)
Etymology 1
From Proto-Bantu *-dúʊda.
Conjugation
Conjugation of -vua | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Infinitives | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Imperatives | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tensed forms | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Some forms not commonly seen in modern Standard Swahili are absent from the table. See Appendix:Swahili verbs for more information. |
Derived terms
- Verbal derivations:
- Passive: -vuliwa (“to be undressed”)
Etymology 2
From Proto-Bantu *-dùba.
Conjugation
Conjugation of -vua | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Infinitives | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Imperatives | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tensed forms | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Some forms not commonly seen in modern Standard Swahili are absent from the table. See Appendix:Swahili verbs for more information. |
Vietnamese
Alternative forms
- (North Central Vietnam) bua (without lenition)
Etymology
The Northern Middle Vietnamese form ꞗua (“king”) with lenition is attested in Dictionarium Annamiticum Lusitanum et Latinum.
Compare North Central Vietnamese bua without lenition and the compound phân bua. Compare also Mang pua² and Tai Dam ꪜꪺ, borrowed from an older form of Vietnamese. Cognate with Chut [Mày] tapuo¹ (Babaev & Samarina, 2018).
Attested in Phật thuyết đại báo phụ mẫu ân trọng kinh (佛說大報父母恩重經) as 𢃊, composed of 司 (MC si) + 布 (MC puH) (modern SV: tư bố).
Pronunciation
- (Hà Nội) IPA(key): [vuə˧˧]
- (Huế) IPA(key): [vuə˧˧]
- (Hồ Chí Minh City) IPA(key): [vuə˧˧] ~ [juə˧˧]
Audio (Hồ Chí Minh City) (file)
Noun
(classifier vị, đức, nhà) vua • (𤤰, 𢃊, 𪻟)
- a monarch (ruler)
- Phan Châu Trinh Đạo đức và luân lí Đông Tây [Eastern and Western Ideas on Morality and Ethics]:
- Một nước bao nhiêu triệu dân mà chỉ giao phó quyền chính cho một ông vua thì chẳng là ngu xuẩn lắm ư? Gặp được ông vua thông minh còn e lo chưa hết bổn phận thay, huống là gặp phải anh vua u mê làm ròng những sự độc ác, cấm dân có ăn học không được lo việc nước, thì dân có ăn học không được lo việc nước, thì dân khốn khổ biết bao, và còn có ai dám ra mà gánh vác. Một nhà không ai lo chủ trương, một nước không ai lo chủ trương, thì nhà nước ấy làm sao không tan không mất được.
- A country with millions of subjects under the rule of a single monarch, does that not sound foolish? It's not even guaranteed a bright monarch can rule to his full capacity, so if there's a dim monarch who indulges in cruelty, who bans his educated subjects from contributing, those subjects can't contribute, everyone suffers, who would be willing to take responsibility then? A home without anyone taking charge, a country without anyone taking charge, is it surprising that it falls?
- Phan Châu Trinh Đạo đức và luân lí Đông Tây [Eastern and Western Ideas on Morality and Ethics]:
(classifier con) vua
Usage notes
- This word is usually translated as "king", but in East Asian historical contexts, kings and queens such as Hùng Vương (雄王, “Hùng King”), Trưng Vương (徵王, “Queen Trưng”); some sorts of "lords" such as Lạc Long Quân (雒龍君, “Dragon Lord Lạc”); and emperors and empresses such as Mai Hắc Đế (梅黑帝, “Black Emperor Mai”), Lí Nam Đế (李南帝, “Southern Emperor Lí”), Lí Chiêu Hoàng (李昭皇, “Empress Lí Chiêu”) have all been generically referred to as vua. Effectively, this word is an umbrella term for different kinds of monarchs, such as vương/quốc vương (“king; sultan”), hoàng/đế/hoàng đế.
- Except the Emperor of Japan (thiên hoàng (literally “Heavenly Emperor”) or Nhật hoàng (literally “Japanese Emperor”)), tsars (sa hoàng (literally “Tsar Emperor”) or (Nga hoàng (literally “Russian emperor”)) and female monarchs (nữ hoàng (“queen regnant”, literally “empress regnant”)), most modern monarchs are called quốc vương.
Descendants
- Pacoh: vua
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.