Gazetowe kreacje
Podobną kreacją „papierowego człowieka”, „gazetowego człowieka” jest jedna z dziewczyn bohatera budzącej kontrowersje powieści Doroty Masłowskiej Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną . Dziewczyna ta jest czytelniczką „Filipinki” wcielającą w życie wszelkie gazetowe porady dotyczące urody i... życia.
Gesty Chrystusowe
Warto też zwrócić uwagę na fakt, iż postać Chrystusa zapowiadana była w Biblii przez inne postaci ( Starego Testamentu ), np. Jozuego czy kapłana Melchizedeka (Melchizedek złożył ofiarę, która zapowiadała ofiarę Jezusa, z kolei Jozue nosił imię podobne do Mesjasza). W literaturze późniejszych wieków możemy odnaleźć postaci przypominające Chrystusa. Np. w średniowiecznej Pieśni o Rolandzie śmierć rycerza stylizowana jest na śmierć Jezusa (też na wzgórzu), droga bohatera Małej apokalipsy...
Głupi komunista
Polski film wykreował też postać głupiego służbisty, którego jest w stanie oszukać inteligentny człowiek – opozycjonista. Takie postaci komunistów wojskowych znajdziemy w głośnej komedii Kazimierza Kutza Pułkownik Kwiatkowski , której bohater – sprytny człowiek z zasadami i fantazją, lekarz wojskowy– ułatwia koledze zwolnienie z wojska, sam ucieka i wypożycza wojskowy samochód, kreując się na komunistycznego wojskowego dygnitarza. Dzięki swym wyczynom uwalnia niesprawiedliwie więzionych,...
Głupi sługa
Inną kreację stanowi sługa głupi. Słudzy tacy występują w nieukończonym dramacie Juliusza Słowackiego Horsztyński (np. Sforka) czy Zemście Aleksandra Fredry – nie najmądrzejszy jest Papkin, ale jeszcze głupszy Dyndalski – flegmatyczny ubogi szlachcic, nieumiejący nawet napisać dyktowanego mu listu (słynna scena ze słowem „mociumpanie”). Opowieści o głupich służących, np. Bogutowej, stanowią też rozrywkę pań z towarzystwa: Cecylii Kolichowskiej i jej przyjaciółek z Granicy Zofii...
Głupota i marzenia dziewicy
Głupotę niewinnych dziewczyn wyśmiewa chętnie w swych utworach Witold Gombrowicz. Wybranka Józia z Ferdydurke działa jak automat reagujący na stereotypowe wyznania i powtarzający stereotypowe gesty. Niewinnej dziewczynie z Dziewictwa Gombrowicza, wychowywanej na dziewicę idealną, marzy się jednak... wspólne obgryzanie kości z narzeczonym, a więc nurzanie się w brudzie i ohydzie świata. Przeczuwa ona istnienie jakiejś innej sfery niż sfera form – przeczuwa, że istnieją gdzieś namiętności,...
Godne pogardy sposoby zarabiania pieniędzy – lichwa, dochody z nierządu i... uczciwa praca
Literatura rejestruje rozmaite niegodne sposoby zarabiania pieniędzy. Uczciwy kupiec wenecki, bohater sztuki Williama Szekspira, pogardza lichwą. I sam nie pożycza na procent. Dlatego tak nienawidzi go zarabiający w ten sposób Żyd Shylock. Pogarda dla lichwy łączy się często z antysemityzmem. Za niegodny sposób zarabiania uchodzi w kręgach mieszczańskich prostytucja. Pani Dulska, bohaterka Moralności pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej, brzydzi się pieniędzmi otrzymywanymi od kokoty –...
Golgota, Kalwaria
Roland czuje, że śmierć jest blisko. Uszami mózg mu się wylewa. Modli się do Boga za swoich parów, aby ich przyjął do nieba; następnie prosi anioła Gabriela za samego siebie. (...) wstępuje na wzgórek. Tam, pod pięknym drzewem, są cztery głazy z marmuru. Na zielonej trawie upada na wznak. Omdlewa, śmierć jego się zbliża (...). Roland czuje, że dobiegł już kresu. Leży na stromym pagórku twarzą ku Hiszpanii. Jedną reką bije się w pierś: „Boże, przez twoją łaskę mea culpa; za moje grzechy,...
Gombrowiczowskie klimaty
Aluzje do homoseksualizmu pojawiają się też w utworach Gombrowicza. Bratanie się Miętusa z parobkiem, opisane w Ferdydurke , jest przez ziemiańską rodzinę traktowane właśnie jako objaw homoseksualnych skłonności. Nie gorszą one ziemian, są uznawane za pański kaprys, do którego szlachcic ma prawo. Wspomina się nawet o jakimś księciu Sewerynie, który miał homoseksualne skłonności. Jednakże interpretacja wujostwa jest błędna, Józia i Miętusa fascynuje młodość, prymitywizm i naturalność...
Gorąca wdowa
Prócz obrazów żon literatura przedstawia też obrazy pięknych,powabnych wdów. Np. w Lalce piękna pani Helena Stawska, przez długi czas nie wiadomo, żona czy wdowa, budzi zachwyty Rzeckiego i subiektów ze sklepu Wokulskiego, sama zaś bez wzajemności wzdycha do pana Stanisława. Ostatecznie wychodzi za mąż za Mraczew skiego. Wdową i, w odróżnieniu od Stawskiej, straszną kokietką jest urodziwa Kazimiera Wąsowska, zalecająca się zarówno do Wokulskiego, jak i Starskiego. Powabną wdową jest także...
Groteskowy bal – wszystko w krzywym zwierciadle
Niekiedy stosunki społeczne zostają skarykaturalizowane, wyolbrzymione na groteskowym balu. Literatura ma wielkie możliwości odkształcania. Wypróbował je np. Julian Tuwim w swym poemacie Bal w Operze (1936), w którym pokazał w krzywym zwierciadle stosunki społeczne i rzeczywistość polityczną lat trzydziestych. W utworze zawarte są zarówno elementy prześmiewcze, jak i katastroficzne (przeczucie zbliżającej się wojny). Efekt osiągnięty został dzięki poetyce groteski oraz zabiegom językowym,...
Grzeszna
Rola matki zwykle wiązana jest w literaturze z poświęceniem i identyfikacją z własnym dzieckiem. Ten motyw znajdujemy np. w poezji Anny Świrszczyńskiej (matka z narażeniem życia przedzierająca się piwnicami po mleko dla umierającego dziecka – Żyje godzinę dłużej ), w Zdążyć przed Panem Bogiem Hanny Krall matka oddaje córce swój numerek na życie. Jednakże już od czasów antyku pojawia się w literaturze postać grzesznej matki, np. dzieciobójczyni czy kobiety żyjącej z własnym synem w...
Guwernantka pogardzana z racji ubóstwa
I tu pojawia się częsty w literaturze motyw odrzucenia pięknej, zdolnej guwernantki z powodu jej nie najlepszej pozycji społecznej i materialnej. Upokorzeń doznaje jako korepetytorka Madzia Brzeska – bohaterka Emancypantek . Wiele upokorzeń i wręcz ataków ze strony rodziny i znajomych narzeczonego ordynata Michorowskiego zniesie Stefcia z Trędowatej . Niestety, przypłaci to chorobą i śmiercią. Niezaakceptowana przez rodzinę i środowisko narzeczonego, umiera na rękach Waldemara, do dziś...