jutrzenka (język polski)

jutrzenka (1.1)

wymowa:

IPA: [juˈṭʃɛ̃nka], AS: [i ̯uṭšẽnka], zjawiska fonetyczne: utr. dźw.• udziąs.• nazal.• -nk-  ​

homofon: Jutrzenka

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) książk. poet. poranna jasność przed pojawieniem się słońca

odmiana:

(1.1)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	jutrzenka	jutrzenki
dopełniacz	jutrzenki	jutrzenek
celownik	jutrzence	jutrzenkom
biernik	jutrzenkę	jutrzenki
narzędnik	jutrzenką	jutrzenkami
miejscownik	jutrzence	jutrzenkach
wołacz	jutrzenko	jutrzenki

przykłady:

(1.1) Rydwan słoneczny, poprzedzony jutrzenką, zaczynał wjeżdżać na niebo, wrony i gawrony witały go krakaniem, kiedy nasz szarak, zachowując wszelkie środki ostrożności, powracał do kotliny pod pniakiem sosnowym^[1].

(1.1) Z łona jutrzenki • jak rosę Cię zrodziłem^[2].

(1.1) Gdy zaś wrócił i został sam jeden, ktoś zmagał się z nim aż do wschodu jutrzenki, a widząc, że nie może go pokonać, dotknął jego stawu biodrowego i wywichnął Jakubowi ten staw podczas zmagania się z nim^[3].

składnia:

kolokacje:

(1.1) blask / purpura / jutrzenki

synonimy:

(1.1) świt, świtanie, brzask

antonimy:

hiperonimy:

(1.1) zorza

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. jutro n, Jutrzenka ż, Jutrznia ż, jutrzenkowość ż, jutrzenność ż, jutrzniowość ż

przym. jutrzenkowy, jutrzenny, jutrzniowy

przysł. jutro

czas. jutrać ndk.

związki frazeologiczne:

różanopalca jutrzenka

etymologia:

pol. jutrzny, pol. jutrzni < prasł. *utrьnъ lub pol. jutrzenny < prasł. *utrěnъ → poranny

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) daybreak, dawn
• białoruski: (1.1) золак m, світанне n
• francuski: (1.1) aurore ż
• hawajski: (1.1) Kukui Wanaʻao
• hiszpański: (1.1) aurora ż
• interlingua: (1.1) alba
• kazachski: (1.1) таң (tañ)
• łaciński: (1.1) aurora ż
• niemiecki: (1.1) Morgenröte ż
• rosyjski: (1.1) заря ż (zarâ)
• włoski: (1.1) aurora ż

źródła: