dręczyć (język polski)
- wymowa:
- IPA: [ˈdrɛ̃n͇ʧ̑ɨʨ̑], AS: [drẽṇčyć], zjawiska fonetyczne: udziąs.• nazal.• asynch. ę
- znaczenia:
czasownik niedokonany
- (1.1) męczyć, nękać; sprawiać komuś dyskomfort, ból fizyczny lub psychiczny
czasownik zwrotny niedokonany dręczyć się
- (2.1) męczyć siebie nawzajem
- (2.2) martwić się
- odmiana:
- (1-2) koniugacja VIb
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik dręczyć czas teraźniejszy dręczę dręczysz dręczy dręczymy dręczycie dręczą czas przeszły m dręczyłem dręczyłeś dręczył dręczyliśmy dręczyliście dręczyli ż dręczyłam dręczyłaś dręczyła dręczyłyśmy dręczyłyście dręczyły n dręczyłom dręczyłoś dręczyło tryb rozkazujący niech dręczę dręcz niech dręczy dręczmy dręczcie niech dręczą pozostałe formy czas przyszły m będę dręczył,
będę dręczyćbędziesz dręczył,
będziesz dręczyćbędzie dręczył,
będzie dręczyćbędziemy dręczyli,
będziemy dręczyćbędziecie dręczyli,
będziecie dręczyćbędą dręczyli,
będą dręczyćż będę dręczyła,
będę dręczyćbędziesz dręczyła,
będziesz dręczyćbędzie dręczyła,
będzie dręczyćbędziemy dręczyły,
będziemy dręczyćbędziecie dręczyły,
będziecie dręczyćbędą dręczyły,
będą dręczyćn będę dręczyło,
będę dręczyćbędziesz dręczyło,
będziesz dręczyćbędzie dręczyło,
będzie dręczyćczas zaprzeszły m dręczyłem był dręczyłeś był dręczył był dręczyliśmy byli dręczyliście byli dręczyli byli ż dręczyłam była dręczyłaś była dręczyła była dręczyłyśmy były dręczyłyście były dręczyły były n dręczyłom było dręczyłoś było dręczyło było forma bezosobowa czasu przeszłego dręczono tryb przypuszczający m dręczyłbym,
byłbym dręczyłdręczyłbyś,
byłbyś dręczyłdręczyłby,
byłby dręczyłdręczylibyśmy,
bylibyśmy dręczylidręczylibyście,
bylibyście dręczylidręczyliby,
byliby dręczyliż dręczyłabym,
byłabym dręczyładręczyłabyś,
byłabyś dręczyładręczyłaby,
byłaby dręczyładręczyłybyśmy,
byłybyśmy dręczyłydręczyłybyście,
byłybyście dręczyłydręczyłyby,
byłyby dręczyłyn dręczyłobym,
byłobym dręczyłodręczyłobyś,
byłobyś dręczyłodręczyłoby,
byłoby dręczyłoimiesłów przymiotnikowy czynny m dręczący, niedręczący ż dręcząca, niedręcząca dręczące, niedręczące n dręczące, niedręczące imiesłów przysłówkowy współczesny dręcząc, nie dręcząc rzeczownik odczasownikowy dręczenie, niedręczenie - przykłady:
- (1.1) Cała sprawa jęła coraz bardziej dręczyć mój umysł, rozpalać wyobraźnię[1].
- (1.1) Czemu, jak Bóg, mnie dręczycie?[2]
- składnia:
- kolokacje:
- synonimy:
- (1.1) trapić, zamęczać, gnębić, torturować, molestować, prześladować
- antonimy:
- (1.1) cieszyć
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- czas. zadręczać (się)
- rzecz. dręcz m, dręczenie n, dręczycielka ż, dręczyciel m
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- prasł. *drǫčiti → uderzać / przyciskać kijem, od prasł. *drǫkъ → długa żerdź, kij, pałka (wariant prasł. *drǫgъ, por. pol. drąg)[3]
- por. ros. дрючить (driuczit’), scs. дрѫчити (drǫčiti)[3]
- uwagi:
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) torment, beset, anguish
- arabski: (1.1) كرب
- białoruski: (1.1) турбаваць, дрэнчыць
- esperanto: (1.1) turmenti
- jidysz: (1.1) פּײַניקן (pajnikn), מאָרען (moren), מאַטערן (matern)
- niemiecki: (1.1) quälen, piesacken, foltern, drangsalieren, pot. zwiebeln
- rumuński: (1.1) prăji, omorî
- wilamowski: (1.1) bǡnikja
- włoski: (1.1) ossessionare, straziare, przen. lacerare
- źródła:
- ↑ Andrzej Sarwa, Strzyga, 2006, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
- ↑ Księga Hioba 19,22, Biblia Tysiąclecia Online, Poznań 2003 (tłum. Władysław Borowski).
- 1 2 Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.